20 bin öğretmen atamasında yalnızca 10 kontenjan : Kürtçeye yaklaşımın ifadesi

Dilan TEMİZ
Diyarbakır

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, 20 bin yeni öğretmen ataması yapılacağını duyurdu. Bu atamalar içerisinde ise Kürtçenin Kurmanci ve Zazaki lehçeleri için yalnızca 10 öğretmen kontenjanı ayrıldı. Türkiye’de Kürtçenin Kurmanci ve Zazaki lehçeleri seçmeli dersler arasında yer alırken, Kurmanci ve Zazaki lehçelerinde öğretmen atamaları her yıl giderek azaldı. Milli Eğitim Bakanlığı ise bu konuda eleştirilere tabi tutuluyordu. Bu sene de ayrılan 10 kontenjan tepkilere neden oldu. Kürt Dil Platformu Sözcüsü Şerefxan Cizîrî, “Oransal olarak bile gülünç ve yetersiz” derken Eğitim Sen Diyarbakır 2 No’lu Şube Eş Başkanı Serhat Kılıç ise “Bu durum Kürtçeye olan yaklaşımın ifadesidir. Göstermelik bir atama” diye konuştu.

Türkiye’de, eylül 2012’de yayımlanan yönetmenlikle, yabancı dil kontenjanında yaşayan dil ve lehçe adı altında Kürtçe seçmeli dersi Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) müfredatına girdi. Müfredat, 12 yıllık zorunlu Türkçe eğitiminin 5, 6, 7 ve 8’inci sınıflarında, öğrencilerin bir sınıf ya da yeterli grup oluşturacak sayıya ulaşması halinde haftada 2 saat Kürtçe (Kurmanci, Kirmançkî) ders alınabileceği yönündeydi.

Ancak süreç içerisinde farklı gerekçelerle özel Kürtçe kurslar engellendiği gibi ‘Talep yok’ gerekçeleriyle Kürtçe seçmeli dersler okullarda da engellendi. Bu gerekçelerden biri de Kürtçe seçmeli dersler için yeterli öğretmen olmadığıydı. Kimi okul müdürleri derslik olmadığı için öğrencilere Kürtçeyi seçtirmedi, kimileri de Kürtçe öğretmeni olmadığı için başka derslere kaydırıldı. Veliler ve öğrenciler dilekçelerle talepte bulundu.

25 BİNİN ÜZERİNDE ÖĞRENCİ KÜRTÇEYİ SEÇTİ

Bakan Tekin’in açıkladığı verilere göre yalnızca 2023-2024 eğitim yılında 23 bin öğrenci Kürtçe dersine başvurdu. Kürt dil derneklerinden edinilen verilere göre ise bu sayı 25 binin üzerinde. Gelinen aşamada ise Bakan Tekin’in açıklamasına göre seçmeli ders olarak verilen Kürtçenin Kurmanci ve Zazaki lehçeleri için 10 öğretmen atanacağı, bunların 6’sının Yaşayan Diller ve Lehçeler (Kürtçe Kurmanci) branşına, 4’ünün de Yaşayan Diller ve Lehçeler (Kürtçe Zazaki) branşına atanacağı duyuruldu.

Kürt Dil Platformu Sözcüsü Şerefxan Cizîrî, belirlenen kontenjanın oransal olarak bile ne kadar yetersiz olduğuna dikkat çekti. “20 bin öğretmenden 10 kişi oransal olarak bile gülünç” diyen Cizîrî, “Geçen yıl bile sadece seçmeli dersi 20 binin üstünde öğrenci seçti. Ne kadar yetersiz, eksik olduğu açık. ‘Biz yaptık, gönderdik’ mahiyetinde bir karardır. Kürtçe eğitime çok yüzeysel yaklaşılıyor, çok büyük hatalar yapılıyor. Bu hataların sorumlusu da hükümettir, Milli Eğitimdir, Türkiye’deki eğitim sistemidir.”

"EĞİTİM DİLİ OLMASI İÇİN TARTIŞMA BİLE YOK"

Kürtçe konusunda hükümetin samimi olmadığını ifade eden Cizîrî, “Öyle olmasa yaklaşımları farklı olurdu. Ne kadar ihtiyaç var, gelecek için nasıl yapalım, Kürtçenin eğitim dili olması için hangi aşamalardan geçmemiz gerekiyor bu konuda hiç tartışmaları bile yok. Bir Bakan geliyor, sanki ‘babasının hayrına’ bir iki öğretmen tayin ediyor. Buna ciddiyetsizlik denilir” dedi.

"DİL HAKLARINI YERİNE GETİRİN"

Cizîrî sözlerine şöyle devam etti: “Kürtçe eğitim dili olmalı, devletin bu konuda hazırlığı olmalı. Ciddi ve samimi olsalardı Kürtçeye yaklaşım çok farklı olurdu. Eğer Kürtlerle barışmak istiyorsanız önce diliyle barışın. Önce dil haklarını yerine getirin. Kürtçe için, bu hazırlıkların yapılabilmesi için bir dil kurumu gerekir.”

"SEÇİM ORANI AZALTILDI"

Eğitim Sen Diyarbakır 2 No’lu Şube Eş Başkanı Serhat Kılıç ise seçim aşamasında Kürtçe dersinin seçimini engelleyecek bir düzenleme getirildiğini hatırlatarak bu yaklaşımın dersi seçme oranlarına etkisini anlattı. Kılıç, “Kürtçeyi matematik, fen ve benzeri çocukların akademik başarılarına katkı sunacak derslerle aynı kategoriye yerleştirmişti. Bu öğrencilerin seçim oranını azaltmıştı. Buna rağmen var olan durumda bile taleplerin ve ihtiyaçların çok aşağısında bir öğretmen atama programının çıktığını görüyoruz. Bu, Kürtçeye olan yaklaşımın bir ifadesidir. Göstermelik bir atama söz konusu” şeklinde konuştu.

"KÜRTÇENİN SEÇİMİ VE GEREKLİ ATAMANIN YAPILMASI ENGELLENİYOR"

Milli Eğitim Bakanlığının potansiyel açığa, ihtiyaca göre bir düzenleme yapması gerektiğine dikkat çeken Kılıç, “Benzer şekilde öğrencilerin seçmeli dersleri özgürce seçebildiği yeni bir düzenleme yapması gerekmekte. Çünkü kısır döngü ile karşı karşıyayız. Ders seçimi aşamasında öğretmen yok diye ders seçimi engelleniyor. Öğretmen atama sürecinde yeterli başvuru yok diye öğretmen ataması engelleniyor. Kürtçe öğretmen atamasına dönük bir kısıtlama var. Bu kısır döngü, iki yönlü bu ilişki sonucunda Kürtçenin seçimi ve gerekli atamanın yapılması bir şekilde engelleniyor. Şu an binlerce atama bekleyen Kürtçe öğretmeni var. Yeterli öğretmen ataması olması durumunda bu dersi seçecek binlerce çocuk var.

Ana dilinde eğitim talebini de dile getiren Kılıç şöyle konuştu: “Her branşı öğrencilerin kendi ana dilinde görebileceği bir kadro istihdamının sağlanması lazım. Bu ülkenin önüne bir takvim koyup birkaç sene içerisinde bunu başarabilmesi mümkün.”

10 YILDA YALNIZCA 189 ATAMA

Yıllardır sürdürülen Kürtçe seçmeli ders kampanyaları neticesinde bile Milli Eğitim Bakanlığının açıkladığı verilere göre son on yılda yalnızca 189 Kürtçe öğretmeni atandı. Kürt dil derneklerinin verilerine göre ise şu an çalışan Kürtçe öğretmen sayısı bunun çok altında. Binlerce Kürtçe öğretmeni atama bekliyor. Kürtçeye ayrılan kontenjanı yetersiz bulan üniversitelerin Kürdoloji Bölümü mezunları sayının artırılmasını istiyor.

Milli Eğitim Bakanı Tekin, 20 bin öğretmen ataması yapılacağını açıkladı

EMEP Milletvekili Sevda Karaca: Öğretmene kemer sıkma, diyanete lüks araç