UCM Başsavcısı'ndan Netanyahu ve Hamas lideri hakkında yakalama kararı
UCM Başsavcısı Kerim Han, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında "yakalama kararı" başvurusunda bulunduğunu bildirdi.
Binyamin Netanyahu | Fotoğraf: Wikimedia Commons (CC BY 4.0)
Merkezi Hollanda'nın Den Haag kentinde bulunan Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcılığının İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, Hamas'ın Gazze'deki lideri Yahya Sinvar ve Hamas'ın askeri kanadı İzeddin el-Kassam Tugayları'nın lideri Muhammed ed-Dayf hakkında verdiği "yakalama kararı" verdi. Karar dünyada büyük yankı yarattı.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Kerim Han, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında "yakalama kararı" başvurusunda bulunduğunu bildirdi. UCM'den yapılan yazılı açıklamaya göre, Han, Başbakan Netanyahu ve İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'a ilaveten Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, Hamas'ın Gazze'deki lideri Yahya Sinvar ve Hamas'ın askeri kanadı İzeddin el-Kassam Tugayları'nın lideri Muhammed ed-Dayf hakkında "yakalama kararı" başvurusunda bulundu. Khan açıklamasında, "Netanyahu ve Gallant'ın savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar için cezai sorumluluk taşıdığına inanmak için makul gerekçeler var" ifadesini kullandı.
UCM BAŞSAVCILIĞI UCM'DEN BAĞIMSIZ İŞLİYOR
UCM Savcısı Karim Kan'ın verdiği tutuklama kararının Güney Afrika'nın İsrail hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde açtığı davayla bir ilgisi yok.
UCM Savcılığının merkezi de Den Haag'da olmakla birlikte UCM'den bağımsız olarak işliyor. 2002'de kurulan UCM Başsavcılığı savaş, soykırım, insanlığa karşı suçlar işleyen ve saldırı savaşlarına karar veren kişiler hakkında karar veriyor. UCM ise bu suçları işleyen devletler ya da devletler arası anlaşmazlıklara bakıyor.
UCM Savcılığı tarafından 2021'den bu yana İsrail'deki savaş suçluları konusunda araştırma ve incelemeler yapıyor. Hamas'ın 7 Ekim'de yaptığı saldırıdan sonra başlayan süreç ise gelişmeler hızlandırdı.
UCM Savcılığı, asıl olarak söz konusu suçların işlendiği ülkelerde yargı sürecinin devreye girmemesi üzerine harekete geçiyor. İsrail'de böyle bir durum olmadığı için inceleme başlatılmış.
İSRAİL UCM SAVCILIĞI KARARLARINI TANIMIYOR
İsrail de ABD, Rusya, Çin, Hindistan, İran ve Arap ülkelerinin tümü gibi UCM Savcılığının kararlarını tanımıyor. Bu nedenle verilen tutuklama kararının uygulanmasının şansı bulunmuyor.
Ancak haklarında tutuklama kararı verilen kişiler UCM Savcılığını tanıyan 124 ülkeden birisine gittiklerinde tutuklanacaklar. Bu da hareket alanlarını alabildiğince daraltıyor. UCM Savcılığına bağlı bir polis gücü de bulunmuyor. UCM Savcılığını tanıyan ülkeler arasında Avrupa Birliği ülkeleri, Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan'ın yanı sıra Latin Amerika ve Afrika ülkesi de bulunuyor.
Ancak, haklarında tutuklama kararı verilenler yakalandığında Den Haag'da insanlığa karşı suç işlemekten ötürü kurulacak tribünde yargılanabilecekler.
UCM'nin internet sitesinde yer alan bilgiye göre, UCM ancak yargıçların ilgili kişinin duruşmaya çıkmasını gerekli görmesi halinde tutuklama emri çıkarıyor. Bunun nedeni UCM yargılamaları için bunun gerekli olması. Diğer neden ise hakimlerin sanığın yargılamayı engellenebileceği ya da başka suçlar işleyebileceğinden endişe etmesi.
UCM Savcılığı önceki yıl Ukraynalı çocukları kaçırdığı iddiasıyla Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında tutuklama kararı çıkarmıştı. Bunun üzerinde Putin bir çok uluslararası toplantıya katılamamıştı. Halen de katılmamaya devam ediyor.
UCM bu yılın ocak ayında "Gazze Şeridi'ndeki soykırım tehlikesini" tanımasına rağmen, Güney Afrika'nın İsrail'in tüm çatışmaları durdurması yönündeki acil talebini kabul etmemişti. UCM'deki soykırım davasının aylar ya da yıllar sürmesi mümkün.
UCM savcısının kararı özellikle İsrail tarafından bekleniyordu. Netanyahu ve Galant'ın yanı sıra Genel Kurmay Başkanı Herzi Halevi hakkında da tutuklanma kararının çıkarılacağı öngörülüyordu. Netanyahu geçen hafta X üzerinden yaptığı açıklamada, UCM Savcılığının vereceği kararı tanımayacağını ve İsrail'den hiç kimsenin karara uymayacağını söylemişti.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Karim Han, 3 Mayıs'ta ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerin, Gazze'de soykırım işlemekle suçlanan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu dahil üst düzey yöneticiler hakkında tutuklama kararı çıkarılmasını engellemeye çalıştıkları iddiaları üzerine "görevlileri engelleme, sindirme veya uygunsuz şekilde etkilemeye yönelik tüm girişimlerin derhal durdurulması" çağrısı yapmıştı. (Köln/EVRENSEL)
