CHP’li Sarıbal: “Buğday alım fiyatı ton başına 15 bin TL olarak revize edilmeli”

Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) hububat alım fiyat ve politikalarını değerlendiren CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, TMO’nun açıkladığı fiyatlarla üretimi sürdürmenin mümkün olmadığını söyleyerek, “Çiftçilerin zarar etmemesi ve topraktan kopmaması için buğday alım fiyatı üreticilerin talebi olan fark ödemesi dahil ton başına 15.000 TL olarak revize edilmeli, üretim maliyetlerinin düşürülmesi için gerekli tedbirler alınmalı” dedi.

Türkiye’nin, gen merkezi olduğu buğdayda büyük bir çeşitlilik ve zenginliğe sahip olduğunu, ancak üretiminin yüzde 78’inin kuru tarım alanlarında yapılması nedeniyle verimin dünya ortalamasının altında kaldığını söyleyen Sarıbal, son 30 yılda nüfusun yüzde 50 oranında artmasına rağmen buğday ekim alanlarının yüzde 30 oranında azaldığını, böylelikle Türkiye’nin ürettiğinin yarısından fazla buğday ithal eder hale geldiğini vurguladı.

İTHALATA 79 MİLYAR, TARIMSAL DESTEĞE 63,3 MİLYAR TL

Buğday ithalatının 2022’de 8,9 milyon ton, 2023’te ise 11,9 milyon tona yükseldiğini aktaran Sarıbal şu bilgileri aktardı: “İthalata ödenen 3,5 milyar dolar karşılığı 79 milyar TL'dir. Oysa tarımsal destekleme için bütçeden ayrılan kaynak 63,3 milyar TL'dir. Bu nedenle çiftçilerin bankalara kredi borcu Nisan 2024 itibarıyla bir önceki yıla yüzde 60 artarak 670 milyar TL'ye ulaşmıştır. Türkiye, 2023 yılında dünyada en çok buğday ithal eden ülke haline gelmiştir. İthalatın yüzde 75’i Rusya, yüzde 21’i ise Ukrayna’dan yapılmıştır. AKP’nin 22 yıllık iktidarında (2003-2024) buğday ithalatında rekorlar kırılmış; yapılan yaklaşık 105 milyon tonluk ithalat karşılığında 29 milyar dolar ödenmiştir.”

Üretici örgütlerinin buğdayın ortalama maliyetini kilogram başına 10,8 TL olarak belirlediğini ve 15 TL alım fiyatı talep ettiğini hatırlatan Sarıbal, TMO’nun 6 Haziran’da açıkladığı 2024 hububat alım fiyatına göreyse, fark ödemesi desteğiyle birlikte üreticinin eline ton başına; makarnalık buğdayda 11.750 TL, ekmeklik buğdayda 11.000 TL, arpada 8.000 TL geçeceğini; üstelik 2024 için belirlenen fark desteğinin 2025’te ödeneceğini söyledi.

Fark ödemesi desteği hariç alım fiyatları, ekmeklik buğdayda yüzde 12,1, makarnalık buğdayda yüzde 11,1, arpada ise yüzde 3,6 oldu. Buna karşılık son bir yılda; buğdayın en önemli girdilerinden mazot fiyatı yüzde 90 arttı.

"BU FİYATLARLA ÜRETİMİN SÜRDÜRÜLMESİ MÜMKÜN DEĞİL"

TMO’nun, ürün bedeli ödemelerini 45 gün içerisinde doğrudan üreticilerin banka hesaplarına yapılacağını duyurduğunu söyleyen Sarıbal, “Bu karar bekleme imkanı olmayan küçük üreticileri tüccara yönlendirecektir. TMO bu karardan vazgeçmeli ve ürün bedellerini kısa sürede ödemelidir. Ayrıca üreticilerin randevu talepleri bekletmeksizin karşılanmalıdır. TMO’nun açıkladığı fiyatlarla üretimin sürdürülmesi mümkün değildir. Çiftçilerin zarar etmemesi ve topraktan kopmaması için buğday alım fiyatı üreticilerin talebi olan fark ödemesi dahil ton başına 15.000 TL olarak revize edilmeli, üretim maliyetlerinin düşürülmesi için gerekli tedbirler alınmalı, TMO çiftçileri destekleyen ve piyasayı regüle eden bir yapıya kavuşturulmalıdır” dedi. (EKONOMİ SERVİSİ)