İnsan Hakları Derneği: Çocuk İşçiliği önlemek için devlet üzerine düşeni yapsın

İnsan Hakları Derneği (İHD) Adana Şubesi, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 2002 yılında ilan ettiği 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü dolayısıyla bir basın toplantısı gerçekleştirdi. Toplantıda, Adana Seyhan'da bir tekstil atölyesinde çalışırken asansör ile duvar arasında sıkışarak yaşamını yitiren 11 yaşındaki Suriyeli Ahmet Dırek Turan Haskiro'nun iş cinayetinde ölümü hatırlatılarak, açıklamanın çalıştırılırken hayatını kaybeden tüm çocuklara adandığı belirtildi.

"5 AYDA 695 ÇOCUK İŞ CİNAYETLERİNDE YAŞAMINI YİTİRDİ"

İHD Adana Şube Yöneticisi Belgin Işık, okuduğu basın metninde, çocuk işçiliğinin hem Türkiye’de hem de dünyada hala büyük bir sorun olduğu vurguladı. Işık’ın paylaştığı Türkiye’de İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi verilerine göre, 2023 yılından 2024 yılının ilk 5 ayına kadar 695 çocuk işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Bu çocukların 36’sı Adana’dan. Devlet eliyle çocuk işçiliğinin meşrulaştırıldığı Mesleki Eğitim Merkezleri dahil, 2023 yılı Ocak ayından 2024 yılı ilk beş ayına kadar yaşamını yitiren 695 çocuğun 596’sı erkek, 99’u kız. Çocuk iş cinayetlerinin en yüksek oranda Urfa’da yaşandığı belirtildi.

“MESEMLER KALIRILSIN, EĞİTİM HAKKI GÜVENCEYE ALINSIN, CAYDIRICI CEZALAR VERİLSİN”

Vahim tablonun arkasında sömürü ilişkileri olduğunu ifade eden ışık, “MEB’e bağlı Meslek Edindirme Merkezlerine kayıtlı çocuk sayısının 1,5 milyona yaklaştığı, kayıtsız çalışan çocuklarla birlikte çocuk işçi sayısının 3,5 milyona yaklaştığı tahmin ediliyor” dedi.  Çocuk işçiliğinin yoksulluk, göç ve sermaye sınıfının çocuk iş gücü talebinden kaynaklandığını belirten Işık, devletlerin bu sorunları bilmesine rağmen çocuk işçiliğinin önlenemediğini vurguladı. Çocuk işçiliğinin, çocukların eğitim hakkını engellediği ve güvencesiz, kayıt dışı çalışmanın bir parçası olduğu ifade edildi. Işık, çocuk işçiliğiyle mücadelede alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı: “Mesleki Eğitim Merkezlerinin yasaklanması, çocukların kötü şartlardaki işlerden uzaklaştırılması, ucuz çocuk işgücünü teşvik eden eğitim politikalarına son verilmesi ve çocuk işçiliğini ortadan kaldırmayı hedefleyen uluslararası sözleşmelerin tam olarak uygulanması” Ayrıca, çocukların eğitim haklarının güvence altına alınması gerektiğini dile getiren ışık, bilimsel ve güvenilir verilerin düzenli olarak yayımlanması ve kayıt dışı çocuk işçiliği ile ilgili caydırıcı cezaların uygulanması gerektiğine de dikkat çekti.

“ÇALIŞMA BÖLGE’DE KAÇ PERSONEL VAR?​”

Adana'da yaşanan çocuk işçi cinayetiyle ilgili konuşan Dernek Üyesi Yaşar Gökoğlu, çocuk işçiliği ve sigortasız işçi çalıştırmanın yasak olduğunu hatırlatarak, bu yasakların uygulanmasının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bağlı Bölge Çalışma Müdürlükleri tarafından denetlenmesi gerektiğini vurguladı. Gökoğlu, "Bu müdürlükler ne yapıyor? Kaç kişi çalışıyor orada? Adana gibi büyük bir şehirde çocuk işçiliğini ve sigortasız işçi çalıştırmayı önleyecek kaç personel var?" diye sordu.

Adana'daki Bölge Çalışma Müdürlüğü'nde yeterli personel olmadığını söyleyen Gökoğlu, "Ben on diyorum. Biri çıksın desin ki hayır yüz on. Birisi çıksın desin ki hayır iki yüz kişi. Öyle bir şey yok. Çalışmıyorlar. Bu yasağı uygulamakla yükümlü olanlar görevlerini yapmıyorlar," dedi. Geçmiş yıllarda, altmışlı ve yetmişli yıllarda Bölge Çalışma Müdürlüklerinin daha etkin çalıştığını belirten Gökoğlu, o dönemlerde bir şikayet geldiğinde hemen iş yerinde inceleme yapıldığını ve zabıt tutulduğunu ifade etti. Günümüzde bu tür denetimlerin yapılmadığını iddia eden Gökoğlu, "Çocuk işçi cinayetleri ve diğer işçi cinayetlerini önlemek istiyoruz. Ama bu konuda devlete çok büyük görev düşüyor. Asıl sorumlu olan devlet, Bakanlık ve onun bölge çalışma müdürlüğü. Suçlu onlar. Onları suçlu ilan etmek lazım. Hayır desinler ki biz gerekli kontrolleri yapıyoruz. Yalanlasınlar bizi. Biz şu kadar kişiyle sahada çalışıyoruz desinler," şeklinde konuştu. Gökoğlu'nun bu açıklamaları, çocuk işçiliği ve sigortasız işçi çalıştırmanın önlenmesi için daha etkin denetim ve daha fazla personel gerektiğine dikkat çekiyor. (Adana/EVRENSEL)