Mülteci ve çocuk emeğiyle büyüyen firma
11 yaşındaki çocuğun hayatını kaybettiği tekstil atölyesi Kaside Giyim markasıyla üretim yapıyor. İşçiler, firmanın son 3 yılda mülteci ve çocuk emeği üzerinden hızla büyüdüğünü söylüyor.
Fotoğraf: Halil İmrek/Evrensel
Volkan PEKAL
ADANA
11 yaşındaki Ahmet Dırek Turan Haskiro’nun hayatını kaybettiği tekstil atölyesi Kaside Giyim markası ile üretim yapıyor. Piyasayı bilen işçiler firmanın 3 yılda çok hızlı bir şekilde büyüdüğünü belirterek bu büyümenin arkasındaki sömürüyü anlattı.
CİROSU 5 MİLYON DOLAR
Şirketin tam adı KSD Dağ Tekstil Gıda Tur İnş. Oto Tarım Ürün İml. İth. İhr. San Paz Ltd. Şti. Adana merkezli kurulan şirket iki yılda mülteci ve çocuk emeğine dayanarak hızlı bir şekilde büyüdü ve İstanbul Merter’de de bir yeri var. Firmanın sitesindeki bilgilere göre firmada 350’den fazla işçi çalışıyor. 5 milyon doların üzerinde cirosu olan şirketin kadın tekstil ürünlerinde kâr marjı yaklaşık yüzde 70.
"ÇAĞDAŞ" REKLAMLI SÖMÜRÜ
Kaside Giyim ve KSD Jeans markası ile kadın giyim üzerine üretim yapan firma ülkenin pek çok yerine satışın yanı sıra ihracat da yapıyor. Sitesinde markasını “Çağdaş, dinamik, özgür, genç yaşayan, hayattan zevk almasını bilenler için tasarlandı” diye anlatan firma, hedeflerinin dünya markası olmak olduğunu belirtiyor. Ancak firmanın işçilerinin çalışma koşulları bu sözlerin tam tersine işaret ediyor.
SON 3 YILDA BÜYÜDÜ
Tekstil sektöründe çalışan Hasan isimli işçi, Adana’da tekstil işçisi ustaların haftalık 7 bin, ortacı denilen işçilerin ise 4 bin TL aldığını söylüyor. Kaside Giyim’in son 3 yılda çok hızlı bir şekilde büyüdüğünü belirten Hasan, “Tekstilde piramide benzeyen bir sistem var. Tedarikçi firmalar kumaşı, malzemeleri tedarik edip yukarıdaki firmaya fiyat veriyor. Yukarısı da bu fiyatları düşürmeye çalışıyor. Bu da işçinin ücretine yansıyor. Kaside kendi malını kendisi satıyor ama gerektiğinde fasona üretim de yaptırıyor. Yani hem üretici hem tedarikçi konumunda. Büyümesinin arkasında bu var. İşçinin emeğinin tamamına el koyuyor” dedi. Mülteci işçilerin artık yerli işçilerden daha düşük ücretlere çalışmadığını ifade eden Hasan, “Ama mülteci işçilerin sigortası yapılmıyor. Onlara ‘Size çalışma izni çıkmadı’ diyebiliyorlar. Sadece ücret de değil, iş koşulları çok kötü. Sömürüyü de bir kenara bırak yemek, sıcaklıkta yeterli koruyucu ekipman olmaması büyük sorun. İşçiler kesin bir meslek hastalığına yakalanıyor” dedi.
