Ahmet’in haftalığı 1.500, hayatı 500 bin lira!

Tugay BEK
BİRTEK-SEN Adana Temsilcisi

On bir yaşındaki Ahmet Haskiro’nun çalışmış olduğu Kaside Giyim-Dağ Tekstil atölyesinde, asansör ile duvar arasına sıkışarak yaşamını yitirmesi, bir gün sonraki Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü’nün gündemini belirledi.

Suriyeli çocuk işçinin ölümü sonrasında konfeksiyon atölyesinin patronları, “Ahmet Haskiro’nun atölyede çalışmakta olan annesini ziyaret etmek için geldiği esnada asansör kazası yaşandığı” senaryosuna sığındı. Aile ve işçiler üzerine yoğun bir baskı kuran patronlar, herkesi kendi yalanlarına ortak ederek cinayeti örtbas etmeye çalışıyor. Eşi 10 gün önce yasa dışı yollarla Almanya’ya geçmiş olan ve başka hiç kimsesi olmayan Anne Sefa Haskiro, patronların baskılarına boyun eğerek oğlunun atölyede çalışırken yaşamını yitirdiği gerçeğini inkar etmek durumunda bırakılıyor.

İşçi arkadaşlarının aktardığına göre Ahmet 1500 lira haftalık karşılığında çalışıyordu. Ahmet’in annesi ile 14 yaşındaki ablası Merve ise haftalık 3 bin 200 lira alıyor. Konfeksiyon sektöründe Suriyelilere asgari ücret dahi çok görülüyor. Öğrendiğimiz kadarı ile patronlar iş cinayetinin kendi istedikleri şekilde kapatılması karşılığında Haskiro ailesine 500 bin lira “kan parası” ödemeyi teklif etmiş.

Ahmet Haskiro’nun ölümünden sorumlu olan patronlar, iş yerinde çalışan tanık olarak dinlenecek işçilere baskı yapıyor, ailenin beyanlarını yönlendiriyor.

SURİYELİ ÖLSE DE HAKKINI ARAYAMIYOR

Bundan 4 yıl önce, Ahmet Haskiro gibi konfeksiyon işçisi olan 18 yaşındaki Suriyeli Ali el Hemdan’ın dur ihtarına uymadığı gerekçesi ile polis tarafından vurulduğu yer, iş cinayetinin yaşandığı atölyeye birkaç yüz metre mesafede bulunuyor. Sanık polis memuru, ayağının kayarak düşmesi neticesinde silahının istem dışı bir şekilde ateş almasıyla Ali el Hemdan’ın vurulduğu yalanına sığınmıştı. Ali el Hemdan’ın ailesi de tıpkı Ahmet Haskiro’nunkiler gibi yargı sürecini takip etmekten çekinmişti. Ali el Hemdan’ın ailesine polis ve valilik tarafından baskı yapılırken, Ahmet Haskiro’nun yakınları bizzat patron tarafından susturuluyor.

Mülteci işçiler, haksızlığa maruz kalsa, katledilse dahi, yaşadıklarını sineye çekmek durumunda hissediyorlar. Eğer haklarını ararlarsa, sınır dışı edilebilecekleri endişesi taşıyorlar. Vatandaşlar arasında yargıya güvenin dip yaptığı bir dönemde, mültecilerin adalet beklentisi hiç yok.

Valiliğin, Emniyet Teşkilatının, basının çarpıtma ve katil polis memurunu koruma çabalarına rağmen, Ali el Hemdan’ı öldüren polis memuru 25 yıla mahkum edilmişti. Baroların, insan hakları ve hukuk örgütlerinin ısrarlı çabaları sonucu, dur ihtarına uymadığı gerekçesi ile insan öldüren bir polis memuru, ilk defa kasten insan öldürmek suçundan hüküm yemiş oldu.

Kapitalizmin doğup geliştiği İngiltere’de, bundan 2 yüzyıl önce maden ocaklarında, fabrikalarda 12 saat boyunca çalıştırılan çocukların birçoğu gençliğini göremeden yitip gidiyordu. Kuralsızlığın kural olduğu bu dönem, sonradan “vahşi kapitalizm” diye anıldı. İşçi sınıfının mücadelesi ile çalışma saatleri düşerken, çocuk işçiliğini sınırlayan yasal düzenlemeler yapıldı.

Tüm bunlara rağmen, doymak bilmeyen kapitalistler, fırsatını bulduklarında çocuk işçi çalıştırmaktan geri durmuyor. Çocukların atölyelerde çalıştığını herkesin bilmesine rağmen, yasaları uygulamakla görevli olan Çalışma Bakanlığı bu durumu görmezden gelmeyi tercih ediyor. 

TÜİK verilerine göre geniş tanımlı işsizlik yüzde 25’i bulmuş durumda. Çalışabilecek durumdaki her dört yetişkinden birinin işsiz olduğu ülkemizde, çocuk işçiliğinin önünün alınamıyor olması, kapitalizmin özünde vahşi bir sistem olduğunu anlatmaktadır.

Barolar, çocuk hakları savunucuları, emek ve demokrasi güçleri, Ahmet Haskiro’nun ölümüne ilişkin yargı sürecini sonuna kadar takip etmelidir. Çocuk işçi çalıştırmaya yönelik yasakların etkili bir şekilde uygulanması, başka Ahmetlerin ölmemesi için, sorumlular mutlaka cezalandırılmalı; Ahmet Haskiro ismi, çocuk işçiliğine karşı verilecek olan mücadelede yaşatılmalıdır.