Sığınmaevi ve ŞÖNİM sayısı yıllardır artmıyor: Şiddete karşı harcanmayan bütçe Diyanete aktarıldı

Elif TURGUT
İstanbul

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının mayıs 2024 tarihli istatistik bülteninde yer alan veriler Bakan Mahinur Özdemir Göktaş’ın “Kadın-erkek eşitliğine uygun bütçeleme” ve kadının güçlendirilmesine verdikleri önemin sözde kaldığını gösteriyor. Kadınların şiddetten korunması ve şiddetin önlenmesi için gerekli sığınmaevi sayısı ve şiddet önleme ve izleme merkezi (ŞÖNİM) sayısı yıllar içerisinde neredeyse hiç değişmedi. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının bütçesinden Diyanete “4-6 yaş Kur’an kursu desteği” için 2023’ten 2024 mayıs ayına kadar 75 milyon 619 bin lira para aktarıldı.

6 YILDA SIĞINMAEVİ ARTIŞI 6’YI GEÇMEDİ

Fiziksel, duygusal, cinsel, ekonomik ve sözlü istismara veya şiddete uğrayan kadınların şiddetten korunması, psikososyal ve ekonomik sorunlarının çözülmesi, güçlendirilmesi ve bu dönemde kadınların varsa çocukları ile birlikte ihtiyaçlarının da karşılanmak suretiyle geçici süreyle kalabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşları olarak tanımlanan Aile Bakanlığına bağlı sığınmaevi sayısı 6 yılda 2 tane arttı. 2018 yılında 110 olan sığınmaevi sayısı 2024 yılı itibariyle yalnızca 112.

ŞÖNİM SAYISI YILLARDIR AYNI

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 2022 yılı kadına yönelik şiddetle mücadele faaliyet planı çerçevesinde nüfusun yoğun olduğu illerde birden fazla şiddet önleme ve izleme merkezi (ŞÖNİM) açılmasının amaçladığını duyurmuştu. Ancak verilere göre 2019’dan beri ŞÖNİM sayısında neredeyse hiçbir artış yok. 2018’de 79 olan ŞÖMİN sayısı 2019 yılında 81’e; 2022’de ise 82’ye çıktı. 2024’ün nisan ayında bu sayı hâlâ 82 idi.

Geçtiğimiz nisan ayında ŞÖNİM’den faydalanan çocuk sayısı 803, 2024’ün ilk ayında ise bin çocuk ŞÖNİM’den faydalanıyor. 2024 ocak ayında ŞÖNİM’den 22 bin 464, şubat ayında 22 bin 830, mart ayında 20 bin 962 ve nisan ayında 18 bin 602 kadın faydalandı.

DOĞUM YARDIMINA AYRILAN PAY AZALIYOR

Bakanlığın yıllar içerisinde doğum yardımlarına ayırdığı miktar da azaldı. Doğum yapan kadınlara verilen doğum yardımı ile artık bir paket bebek bezi almak bile mümkün değil. Doğum yardımı kapsamında bir defaya mahsus, ilk çocuk için 300 lira, ikinci çocuk için 400 lira ve üçüncü çocuk için 600 lira ödeniyor. 2016’da doğum yardımı için 512 milyon 441 bin 435 bin lira ayrılırken, bu miktar 2023’te 266 milyon 723 bin 326 lira geriledi.

İÇES SAYISI AZALDI

Suça sürüklenmesi, suç mağduru olması veya sokakta sosyal tehlikelerle karşı karşıya kalması sebebiyle haklarında bakım tedbiri veya korunma kararı verilen çocuklara gerekli müdahalelerin gerçekleştirildiği, çocukların geçici süre bakım ve korumalarının sağlandığı İhtisaslaştırılmış çocuk evleri sitesi (İÇES) sayısı ise 2022’den itibaren azalmaya başladı. 2022’de 65 olan İÇES sayısı 2023’te 64’e, 2024’te 62’ye düştü. İÇES’lerin sayısı azalırken buradan faydalanan çocuk sayısı arttı.

0-6 yaş grubundaki çocukların bakımlarını gerçekleştirmek amacıyla bakanlıktan açılış izni alarak faaliyet gösteren kuruluşlarda ücretsiz bakılan çocuk sayısı 2020’den beri 2 bin 600 ila 2 bin 900 çocuk arasında seyrediyor.

Muhtaçlık sınırının altında olan ve sağlıklı barınma şartlarına haiz konutu bulunmayan kişilere yönelik sağlanan barınma yardımından faydalananların sayısı da yıllar içerisinde düşüş gösterdi. Barınma yardımından faydalanan hane sayısı 2021’de 30 bin 363 iken bu sayı 2022’de 26 bine, 2023’te 20 bin 846’ya düştü.

DİYANETE 50 MİLYON LİRA KAYNAK AKTARILDI

2023 yılı ocak ayında bakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı ile ‘4-6 yaş Kur’an kursu desteği programı’ protokolü imzaladığını duyurmuştu. Dönemin Bakanı Derya Yanık protokole ilişkin “Protokol çerçevesinde her bir çocuk için aylık 150 lira olmak üzere kararlaştırılan nakdi destek tutarını 12 ay boyunca aylık olarak Diyanet İşleri Başkanlığımıza aktaracağız” demişti.

4-6 yaş grubu Kur’an kurslarında eğitim alan çocukların beslenme, temizlik ve eğitimlerine yönelik materyallerin temini için nakdi destek sağlanan protokol kapsamında Diyanet İşleri Başkanlığına 2023’te 50 milyon 789 bin 850 lira aktarıldı. 2024’ün ilk dört ayında protokol kapsamında bakanlık bütçesinden Diyanete aktarılan miktar ise 24 milyon 829 bin 950 oldu. Protokol kapsamında 2023’te Kur’an kursuna gönderilen çocuk sayısı 83 bini aşarken 2024’ün ilk dört ayında 46 bin oldu.