Arjantin halkı: “Vatan satılık değildir!”

Ebrar AKDENİZ

İstanbul Üniversitesi

Milei iktidara geldiği gibi gözünü işçilere dikti. İşçiler üzerinde de bir korku atmosferi oluşturmaya başlayan Milei, işten çıkarmalar ve işçi direnişlerinin üzerine ket vurmayı amaçlayan politikalara da sahip çıkmaya devam ederken kabullendirmeye çalıştığı yeni yasalar karşısında güçlü bir işçi direnciyle karşılaştı. Özel durum izinlerinin kısaltılması, tazminatların düşürülmesi, 7000 sözleşmeli kamu çalışanının sözleşmelerinin sonlandırılması, kamu kurumlarının özelleştirilerek işçilerin daha da sömürülmesine göz yumulması gibi kararları mahkemeye taşıdı. Bu kararlar üzerine Genel İş Konfederasyonu (CGT)’nun yaptığı genel grev çağrısının ardından mahkeme adli tatil esnasında toplandı ve yüksek mahkeme bir karar verene kadar Milei’nin aldığı kararların askıya alınmasına karar verildi. İşçi hareketinin Arjantin’deki etkisinin ne kadar büyük olduğu bir grev çağrısıyla görülmüş durumda. Milei’nin işçi düşmanlığı yalnızca askıya alınan kararlarıyla bitmedi. Yılbaşında X’te elinde sopalı bir fotoğrafıyla paylaştığı “İyi bayramlar, komünist olmamaya dikkat edin” gönderisiyle muhalifleri ve işçileri hedef göstererek nefret dolu politikalarına devam etti.

UÇLAŞMIŞ NEOLİBERALİZME KARŞI GENEL GREV GERÇEKLEŞTİ

Çağrısı yapılmış olan genel grev 2024 ocağında gerçekleşti. Milei’nin başta işçilerin grev hakkını ellerinden alan çalışmalarının karşılığı olan ve bir buçuk milyon yurttaşın katıldığı eylemlerde “Vatan satılık değildir” sloganları atıldı. Her ne kadar Arjantin’deki örgütlü direnişin zayıfladığı söylense de genel greve katılan yurttaşların çokluğu ve genel grevin ardından pes edilmeden Milei kararları reddedilene kadar sürdürülen kitlesel eylemlerle Arjantin halkı birliğinin ve mücadelesinin gücünü yasanın reddiyle birlikte hükümete gösterebildi. Arjantin, Güney Amerika genelinde olduğu gibi uzun yıllara dayanan bir örgütlenmeye sahip. Yalnız bu köklü geçmişin yozlaşmasında başı şu anda da politika ve ideolojisinden izler gördüğümüz Peron’un iktidara gelmesi çekmişti. Peron ve ardından gelen Peronist parti yöneticilerinin iktidar sürecinde örgütlerin sendikalara olan etkisinin de azalmasıyla birlikte sendikalı işçilerin yalnızca hedef uğruna ettikleri mücadele öz amaçlarını yitirmelerine ve kimi zaman hükümetle iş birliği yapmalarına sebep olmuştu. Git gide hükümete yanaşan sendikalar sayesinde sendikalı işçilerde bilgi ve örgütlenme eksikliği arttı. Her ne kadar günümüz ve günümüze yakın tarihlerde direnişler devam etse de hükümet tarafından fazla dikkate alınmayan konumda durduklarından etkileri de fazla olmamıştı. Bugünse yalnız sendikaların ve sol örgütlerin değil Arjantin’in geleceği adına Arjantin yurttaşlarının her birinin ses çıkarması oldukça elzem durumda. Dünyada yıllık enflasyonun en yüksek olduğu ülkede yaşamalarının yanı sıra Milei’nin iktidara geçişiyle her bir yurttaşın hakları teker teker ellerinden alınmaya yüz tutuyor.

BİLDİĞİNİ OKUMAYA DEVAM EDİYOR

Aşırıya kaçan açıklamalarıyla son yıllarda Arjantin’de gündeme gelen ekonomist Milei 2021’de siyasete katılmış, Kasım 2023’te de kıyasıya bir mücadelenin ardından fark açarak cumhurbaşkanı seçilmişti. Milei ne kadar büyük bir farkla iktidara gelmiş olsa da meclisteki vekil azınlığına sahip bu yüzden yürütmeye çalıştığı birçok çalışmanın önüne ket vurulması da muhtemel görünüyor, fakat Milei ihtimallere bakmadan bildiğini okumaya devam ediyor. Milei’nin söylemleriyse diğer aşırı sağcı liderlerden farklı bir şekilde öne çıkıyor. Ülke siyasetinin başını yıllardır liberal liderler çekse de halk bu söylemleri üreten başka liderle karşılaşmamıştı. Milei’nin anarko-kapitalist hedefleri; bakanlıkları kaldırmak, geçmişte başarısızlıkla sonuçlanan yarı dolarlaşma çalışmasını bu sefer tam dolarlaşma şeklinde yapmak, enflasyonu destekleyen çalışmalar ve özel sektör desteğini genişletmek gibi birçok karanlık senaryoyla dolu.

İSİMLER DEĞİŞSE DE POLİTİKALAR AYNI

Arjantin uyguladığı neoliberal ekonomi politikaları sebebiyle uzun yıllardır aynı Türkiye gibi yüksek enflasyonla mücadele içerisinde. Arjantin’in ekonomik durumu özellikle de 2018-2019 yıllarından sonra hızla çökmeye başladı. Grafiklerde bu yıllardan itibaren yükselişte olan enflasyonun görüntüsü bakıldığında Türkiye’yi anımsatmakta. Senelerdir liderler değişse de ülke iktidarındaki kapitalist politikalar hiç değişmedi, bir de pandemi eklendiğinde Türkiye’de de görüldüğü gibi enflasyon çizgisi yükseklere çivisini çaktı. Milei’nin 2023 kasımından itibaren yükseltmeye başladığı siyasi görünüşüyse ekonomiyi düzeltebilmek için kamulaştırma ve yerel ekonomide istihdamı arttırma çalışmaları yerine çareyi Arjantin pesosunu yok sayarak dolarizasyonla ülkeyi emperyalist devletlerin avucunun içine bırakmakta buldu. Milei şimdilik dolarizasyon hedefini askıya almış olsa da 90’lardan beri liderler bunun sözünü ederken Milei gibi bir liderin başa gelmesi de dolarizasyonun gerçekleşme ihtimalini oldukça yükseltiyor. Bunun gibi politikalar hedeflenirken işçinin yaşam standartları hızla düşüyor, sermayedarların da ekmeğine bolca yağ sürülüyor. Milei’nin hedeflerinin tam anlamıyla gerçekleşememesi üzerindeki en büyük etken de partisinin meclisteki azınlık olması. Mecliste Milei’nin aşırı politikaları muhalefet tarafından çoğunlukla eleştirilirken aldığı kararlar reddedildikten sonra Milei hedeflerini gerçekleştirmede zorluğa düşecekti. Bu yüzden Milei meclise “Arjantin ekonomisinin yeniden yapılandırılması” başlıklı bir torba yasa sürdü. Torba yasa emekli maaşlarına gelecek zamların önlenmesi gibi 5 yıllık plana dahil olan birçok kararla birlikte cumhurbaşkanına meclise başvurmadan karar alabileceği genişleme hakkı da tanıyordu. Yasa parlamentoya sürüldükten sonra iktidar ve muhalif kesim arasında çıkan anlaşmazlık sebebiyle Milei tarafından geri çekildi. Milei’nin bundan sonra gözünün daha da kararacağı şüphesiz gözüküyor. Başta CGT olmak üzere sendikalar ve örgütler Milei’nin yasalaştırmaya çalıştığı çoğu politikaya iktidarı başladığından beri ayaklanmaya devam ediyor. İşçiler emeğinin karşılığını almaya, sesini çıkarmaya ihtiyaç duyuyor ve bunun için direniyor!

KAYNAKÇA: https://www.evrensel.net/haber/506275/kamu-hizmetlerini-degil-perugunu-kes

https://haber.sol.org.tr/haber/arjantinde-genel-grev-vatan-satilik-degildir-389637

https://sendika.org/2002/02/arjantin-isci-sinifinda-yeni-yonelimlersendikal-hareketin-evrimi-yuksel-akkay-1276