Faturası yurttaşlara, kıyağı dağıtım şirketlerine

Elektriğe yapılan yüzde 38'lik zammın altından dağıtım şirketleri çıktı. Yapılan artışın konutlar için (8 kWh/gün ve altı) yüzde 2.5 ile sınırlı kaldığını ancak dağıtım şirketlerine aktarılan dağıtım bedelineyse yüzde 58.9 oranında zam yapıldığı tespit edildi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), meskenlerde kullanılan elektriğe yüzde 38 zam geldiğini duyurdu. Bu artışla beraber 100 kilovatsaat elektrik tüketimi olan bir hanenin vergiler ve ek ödemeler hariç ödeyeceği tutar 207.23 lira oldu.

Elektriğe yapılan zammın tarifesini inceleyen elektrik mühendisleri odası (EMO), perakende enerji bedelindeki artış, konutlar için yüzde 2.5 ile sınırlı kalırken, dağıtım şirketlerine aktarılan dağıtım bedeline yüzde 58.9 oranında zam yapıldığını saptadı.

Kamu eliyle yürütülmesi gereken hizmetin özelleşmesinin fahiş düzeyde pahalılık yaratmanın yanında, kamu kaynaklarının özel sektöre sınırsızca aktarılması sonucunu da doğurduğu kaydedilen açıklamada, 4 kişilik bir ailenin asgari 230 kWh elektrik tüketimi üzerinden aylık faturasının 476.6 TL’ye yükseldiği kaydedildi.

"FATURANIN YÜZDE 65.9’U DAĞITIM BEDELİ"

EMO'nun aktardığına göre, temmuz 2024 itibarıyla oluşacak faturanın yalnızca yüzde 23.8i enerji bedelinden oluşacak. Faturanın yüzde 65.9'unu ise dağıtım bedeli oluşturacak.

Konuya ilişkin açıklama şöyle:

"Temmuz 2024 itibarıyla oluşacak faturanın yalnızca yüzde 23.8i enerji bedelinden oluşacaktır. Faturanın yüzde 65.9unu ise dağıtım bedeli oluşturmaktadır. Fon ve vergilerin oranı ise yüzde 10.3te kalmaktadır. Son tarife değişikliğiyle zaten yüzde 57.2 düzeyinde olan dağıtım bedelinin payının yüzde 65.9'a tırmandırılması normal kabul edilmemelidir. Doğal olarak faturanın en önemli kalemi olması gereken enerji bedelinin, dağıtım bedelinin çok gerisinde kalması, piyasanın çarpık bir biçimde yapılandığını gözler önüne sermektedir. Dağıtım bedeline yüzde 58.9 oranında zam yapılması, artışın dağıtım bedeli kaynaklı olduğunu göstermektedir. Bir başka deyişle 50 kuruşun altında bir bedelle temin edilen birim elektrik enerjisinin ancak 1.36 TL`ye tüketiciye ulaştırılabilmesi, hiçbir ekonomik gerçekle uyuşmamaktadır.”

"KAMU KAYNAKLARI DAĞITIM ŞİRKETLERİNE AKTARILIYOR"

EMO yaptığı açıklamada özel dağıtım şirketlerinin kullandığı alt yapının kamu malı olduğunu, verdikleri hizmetinse kamu hizmeti olduğunu söyleyerek, “Kamu eliyle yürütülmesi gereken hizmetin özelleşmesi, fahiş düzeyde pahalılık yaratmanın yanında, kamu kaynaklarının özel sektöre sınırsızca aktarılması sonucunu da doğurmuştur. Ucuz, kaliteli ve güvenilir enerjiye erişim tüm yurttaşlar için temel haktır. Özelleştirme bedelleri için alınan dövize endeksli kredilerin rahat ödenmesi için dağıtım şirketlerine kaynak aktarıldığı bir Türkiye tablosu, artık geride bırakılmalıdır” dedi.

"KAMULAŞTIRMA ŞART"

Açıklamada EMO çözüm için şunları vurguladı: “Kamucu anlayışla; enerji alanında, ticari ve siyasi çıkarlardan uzak, üretim sektörleri başta olmak üzere genel ekonomiyi destekleyecek şekilde tarifeleri belirleyebilecek özerk bir yapının inşası mümkün ve zorunludur. Arz güvenliğini sağlamak ve toplam maliyeti düşürmek için özelleştirilen üretim tesisleri ve dağıtım bölgelerinin kamulaştırılması acilen gündeme alınmalıdır”

ALGEDİK: ZAM DEĞİL SERMAYE TRANSFERİ

Enerji ve İklim Uzmanı Önder Algedik x hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, elektrik zammının dağıtım şirketlerine yapılan bir sermaye transferi olduğunu söyledi. Algedik, “Bir birim elektriği üretmek 1 TL’yken Onu dağıtmak 3 TL oluyor. Elektrik üretim fiyatları yüzde 20'yi geçmezken, dağıtım bedellerine yüzde 58.9 zammı yüzde 38 diye açıklayamazsınız” dedi.

Algedik, “Birinci kademede elektrik bedeli zamdan önce 48.2187 kuruşken zamdan sonra 49.4065 kuruşa çıktı! Yani 1.2 kuruş, sadece yüzde 2,5 arttı! Elektrik bedeli yüzde 38 artmamış! Dağıtım bedeli; zamdan önce 85.8883 kuruşken zamdan sonra 136.5179 kuruşa çıktı. Artış, 50.6 kuruş! Zam yüzde 58.9. Dağıtım bedeline zam yüzde 38 değil yüzde 58.9” dedi.

CHP’Lİ ARSLAN: KAZANAN ŞİRKETLER KAYBEDEN VATANDAŞ

CHP İzmir Milletvekili Ednan Arslan, elektrik zammına ilişkin yaptığı açıklamada, EPDK’nin vatandaşı değil dağıtım şirketlerini koruduğunu söyledi.

Arslan, asgari ücrete zam yapmayan, emekliye refah payı vermeyen iktidarın elektriğe gözünü kırpmadan zam yaptığını söyleyerek, “Elektriğe yapılan bu zamla birlikte iğneden ipliğe her şeye bir kez daha zam gelecek. Dağıtım şirketlerine daha fazla kaynak aktarmak için elektriğe zam yapıyor, vatandaşın omzuna yeni yükler bindiriyor. Dar gelirli vatandaşların eve ekmek götürmesi daha da zorlaşacak. EPDK, vatandaşı değil dağıtım şirketlerini koruyor.” dedi.

PATRONLAR DESTEK İSTEDİ, ZAM GECİKMEDİ

Elektrik zammının sinyalini Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan vermişti. Karahan, "Elektrik ve doğal gazda düzenleme yapılması bekleniyor. Bu fiyatlarda bir miktar güncelleme olacağını öngördük ve bunları tahminlerimize yansıttık" demişti.

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) Başkanı Barış Eldeniz de geçtiğimiz ay elektrik fiyatlarının artırılmasını istemiş, "Bu yıl 5.7 milyar dolar seviyesinde bir sübvansiyon ihtiyacı olacağını öngörüyoruz" sözleriyle devlete "destek" çağrısında bulunmuştu. (EKONOMİ SERVİSİ)