Fransa’da erken seçimler: Macron’un çöküşü
Seçimlerin ilk turunda iktidar partisi büyük yenilgi yaşarken aşırı sağcı RN birinci oldu. İkinci sırada gelen Halk Cephesi ise ilk turda 32 milletvekili çıkardı. Gözler ikinci turda.
Fotoğraf: Mohamad Salaheldin Abdelg Alsayed/AA
Yıldız EREN
Paris
Fransa’da erken seçimlerin pazar günü yapılan ilk turunda aşırı sağcı RN (Ulusal Birlik) ve müttefikleri oyların yüzde 33’ünü alarak birinci olurken, sol ittifak Yeni Halk Cephesi (NFP) adayları yüzde 28 oyla ikinci sırada yer aldılar. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un bloku ise yüzde 20 ile ancak üçüncü olabildi. Merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisi da yüzde 6,6’ya geriledi.
İLK TURDA SADECE 76 MİLLETVEKİLİ SEÇİLDİ
7 yıldır iktidarda olan Macron’un partisi Rönesans’ın Avrupa Parlamentosu seçimleri yenilgisi ardından parlamentoyu feshetmesi ile parçalanan merkez sağın bir kliği aşırı sağcılarla birlikte seçimlere girerken, diğerleri ayrı bir blok olarak seçimlere katılmışlardı. İçişleri Bakanlığının açıklamasına göre ilk tur seçimlerinde 577 milletvekili sandalyesinden 76’sı kesinleşti. Yeni Halk Cephesinin adaylarından 32’si ilk turda seçilirken, önemli bir kısmı da ikinci tura kaldı. RN blokunun adaylarından ise 37’u ilk turda seçilmeyi başardı. Macron’un partisi ilk turda sadece 2 milletvekili çıkarabilirken, diğer sağ partiler de 3 sandalye aldı. Fransa Ulusal Meclisinin önemli bir çoğunluğu 7 Temmuz’da yapılacak ikinci turda belli olacak.
“FAŞİZME KARŞI DİRENİŞ” ÇAĞRILARI
Fransa’da aşırı sağın iktidarın kapısına dayanması pazar akşamı eylem ve protestolarla karşılandı. Sokağa inen gençler ve halk, milliyetçilere ve faşistlere karşı barikat çağrısı yaptı. Yeni Halk Cephesi bileşeni Fransa Boyun Eğmeyenler Hareketinin (LFI) liderleri de başkentteki gösteride halka “Faşizme karşı direniş” çağrısında bulundular. Seçim sonuçları, 2017’den bu yana devletin başında olan liberal Macroncu ekibin, halkın satın alma gücünü giderek sınırlayan ve emek düşmanı birçok yasayı kararname yoluyla yürürlüğe geçirmesi geniş tepkilere yol açarken, bunun karşısında aşırı sağın ve milliyetçilerin politikasını hükümete alternatif gören kesimlerin ne kadar arttığını göstermiş oldu. RN’nin göçmen karşıtı söylemi, “İslami tehlike” korkuluğu ve Avrupa Birliği dayatmalarına karşı sahte çıkışları özellikle yoksul kesimlerde destek buluyor.
RN SANAYİ BÖLGELERİNDEN OY ALDI, HALK CEPHESİ GENÇLERDEN
Öte yandan oyların dağılımına bakıldığında RN’nin oylarının yüzde 57’sini işçilerden, özellikle eski sanayi bölgelerinden ve Fransız Komünist Partisinin (PCF) kaleleri olan yerlerden aldığı görülüyor. Geçen yerel seçimlerde olduğu gibi oyların yarısını bu kesimlerden almış durumda. Bu arada seçimlere katılma oranı yüzde 67,5 ile rekor düzeyde oldu. Gençlerin bu seçimlerde Yeni Halk Cephesi adaylarına oy kullanması da öne çıkan noktalardan birisi oldu. 18 ile 24 yaşındaki seçmenlerin yüzde 48’i Yeni Halk Cephesine oy verdi.
BÜTÜN GÖZLER 7 TEMMUZ’DAKİ İKİNCİ TURDA
Şimdi bütün gözler ikinci turda. Yeni Halk Cephesinin bir haftalık kampanyadan başarılı çıkması için diğer kesimleri de birleştirici bir rol oynaması gerekiyor. Macroncular ve merkez sağın bazı kesimleri ise milliyetçilere ve gericiliğe karşı “Cumhuriyetçi demokrasinin korunması” için barikat çağrısı yaptılar. Fransa’da ilk turdan yenilgiyle çıkan Macroncu Rönesans Hareketi ve dağılan merkez sağın kliklerinin RN gericiliğin yanında yer almaları bekleniyor. 1936’da De Gaullecü geleneğe bağlı kesimlerin ise Halk Cephesinin yanında yer alması mümkün. Tüm bu tablo pazar günü netleşecek.
