Orban'ın Moskova ziyaretine tepki: Hiçbir şekilde AB'yi temsil etmemektedir

Avrupa Birliği (AB) dönem Başkanı ve Macaristan Başbakanı Victor Orban’ın sürpriz Moskova ziyaretine Avrupa Birliğinden tepki geldi. Dışişleri Yüksek Temsilcisi Borrell, “Hiçbir şekilde AB'yi temsil etmemektedir” dedi. Orban ise, “Brüksel'de rahat bir koltukta oturarak barış yapamazsınız” diyerek AB’yi eleştirdi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise Orban'ın, Moskova ziyareti öncesinde NATO'yu bilgilendirdiğini açıkladı, "Orban'ın önümüzdeki hafta NATO Zirvesi için Washington'da olması durumunda, Moskova'da yaptığı görüşmeleri tartışma ve ele alma fırsatları olacağını umuyorum" dedi. Ukrayna ise Orban'ın Moskova'yı ziyaret kararının Ukrayna ile görüşülmeden alındığını açıkladı.

"AB'Yİ TEMSİL ETMEMEKTEDİR"

Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın Rusya’yı ziyaretine tepki gösterdi. Borrell, AB dönem başkanlığını yürüten Orban’ın Ukrayna ziyaretinin hemen ardından Rusya’yı ziyaret etmesi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmesine dair ilişkin şunları söyledi:

''Başbakan Viktor Orban'ın Moskova ziyareti, Macaristan ve Rusya arasındaki ikili ilişkiler çerçevesinde gerçekleşiyor. Macaristan şu anda 31 Aralık 2024 tarihine kadar Konsey dönem başkanlığını yürüten AB Üye Devletidir. Bu durum, Devlet ya da Hükümet Başkanı düzeyinde Avrupa Konseyi Başkanının, Bakanlar düzeyinde ise Birliğin Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisinin sorumluluğunda olan Birliğin dışarıda temsil edilmesini beraberinde getirmemektedir.”

Orban'ın Moskova'yı ziyaret etmek üzere AB Konseyinden herhangi bir yetki almadığını söyleyen Borrell, AB Konseyi kararları gereğince Putin ile AB arasında herhangi bir resmi temasın mümkün olmadığını belirterek “Macaristan Başbakanı hiçbir şekilde AB'yi temsil etmemektedir. Buna ilaveten, Başkan Putin'in Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından suçlandığını ve çocukların Ukrayna'dan Rusya'ya zorla sınır dışı edilmesindeki rolü nedeniyle hakkında tutuklama emri çıkarıldığını hatırlatmakta fayda var.” dedi.

ORBAN: BRÜKSEL'DE RAHAT BİR KOLTUKTA OTURARAK BARIŞ YAPAMAZSINIZ

Dönem başkanlığını devraldıktan hemen sonra Kiev’e giderek Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüşen Orban, sürpriz Moskova ziyaretine ilişkin ise sosyal medya platformu X (eski adıyla Twitter) üzerinden açıklama yaptı. Orban, AB yönetimini eleştirdiği açıklamasında, “Brüksel'de rahat bir koltukta oturarak barış yapamazsınız” dedi. Orban, şöyle devam etti:

“AB Dönem Başkanlığının AB adına müzakere etme yetkisi olmasa bile, arkamıza yaslanıp savaşın mucizevi bir şekilde sona ermesini bekleyemeyiz. Barışa doğru ilk adımların atılmasında önemli bir araç olarak hizmet edeceğiz. Barış misyonumuz işte bununla ilgilidir.”

Macaristan, AB üyesi ülkeler arasında 6 ayda bir dönüşümlü üstlenilen dönem başkanlığını 1 Temmuz'da devralmıştı. Orban’ın görevi devraldıktan sonra ilk işi 2 Temmuz'da Kiev’i ziyaret etmek olmuştu. Rusya-Ukrayna savaşı başladıktan sonra ilk kez Ukrayna’ya giden Orban, Zelenskiy'den ''barış görüşmelerini hızlandırabilecek hızlı bir ateşkesi'' değerlendirmesini istemişti.

PUTİN'DEN AÇIKLAMA

Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile Moskova'daki görüşmenin basına açık kısmında konuştu. Orban ile Moskova'da görüşmekten memnuniyet duyduğunu söyleyen Putin, "Buraya yalnızca uzun dönemli ortak olarak değil, aynı zamanda Avrupa Birliği (AB) Konseyi dönem başkanı olarak geldiniz. Ukrayna ile ilgili nüansları konuşmak için geldiniz. Umarım sizin ve AB’nin pozisyonu konusunda bilgi vereceksiniz" dedi.

Rusya ile Macaristan arasındaki ticaret hacminde önemli bir düşüş yaşandığını kaydeden Putin, "Ama genel olarak üzerinde çalışılacak şeyler bulunuyor ve ortak projeler hayata geçiriyoruz. Her halükarda konuşacak konularımız var" diye konuştu.

Putin ile son yıllarda birçok kez görüştüklerini söyleyen Orban ise "Ancak bugünkü görüşmemiz diğerlerine göre daha özel" dedi.

Rusya Ukrayna savaşına değinen Orban, "Bununla ilgili her iki tarafla da görüşebilen ülke sayısı gittikçe azalıyor. Yakında Macaristan, Avrupa'da her iki tarafla da görüşebilen tek ülke olacak. Sizinle bazı önemli konuları görüşmek ve Avrupa için bazı önemli konularla ilgili pozisyonunuzu duymak istiyorum" diye konuştu.

MACARİSTAN VE AB İLİŞKİSİ

Orban, AB karşıtı politikaları ve üye ülkelerin "ulusal politikalarının öncelikli olması" gerektiğine dair tutumuyla biliniyor. Orban, AB’nin Rusya’ya karşı Ukrayna’ya desteğini de eleştiriyor. Ukrayna’ya AB desteğini engellemek için uğraşan Macaristan, ülkenin AB üyeliğine de karşı. AB yetkilileri de Ukrayna ve Moldova’nın AB’ye üyelik için müzakerelerini dönem başkanlığı Macaristan’a geçmeden başlatmak için yoğun çaba harcamıştı. Her iki ülkenin resmi müzakereleri Macaristan dönem başkanlığına günler kala başlamıştı.

Macaristan, 18 Haziran'da ülkesinin dönem başkanlığının sloganını "Avrupa'yı yeniden büyük kıl (Make Europe Great Again)" olarak belirlediğini duyurmuştu. Orban’ın ABD’nin eski Başkanı Donald Trump'ın "Amerika'yı yeniden büyük kıl (Make America Great Again)" sloganının uyarlamasını tercih etmesi AB’ye bir mesaj olarak okundu.

Yolsuzluk, basın özgürlüğü, toplumsal cinsiyet eşitliği gibi konularda AB ilkelerine aykırı uygulamaları hayata geçiren Macaristan’a AB fonları da geçici olarak durdurulmuştu.

GÖRÜŞME ÖNCESİ NATO'YU BİLGİLENDİRMİŞ

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın, Moskova ziyareti öncesinde NATO'yu bilgilendirdiğini açıkladı. Gelecek hafta yapılacak Washington Zirvesi'nde ziyaretin sonuçlarının görüşüleceğini söyleyen Stoltenberg, "Başbakan Orban daha önce de Moskova'ya gitmişti ve ziyaretleriyle ilgili bizi bilgilendirmişti. Döndükten sonra ziyaretleri hakkında da konuştuk. Orban'ın önümüzdeki hafta NATO Zirvesi için Washington'da olması durumunda, Moskova'da yaptığı görüşmeleri tartışma ve ele alma fırsatları olacağını umuyorum. Bu müttefikler arasında düzenli olarak gerçekleşen bir şeydir." dedi.

UKRAYNA: MOSKOVA'YI ZİYARET KARARI UKRAYNA İLE GÖRÜŞÜLMEDİ 

Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Orban'ın Moskova'ya ziyaret kararının Macaristan tarafınca Ukrayna ile herhangi bir anlaşma veya görüşme olmaksızın alındığı açıklaması yaptı. Açıklamada, "Ukrayna olmadan ülkemiz ile ilgili hiçbir anlaşma yapılamaz ilkesinin dokunulmazlığını hatırlatıyor, tüm devletleri bu ilkeye sıkı sıkıya bağlı kalmaya çağırıyoruz." ifadesi kullanıldı. İsviçre'de düzenlenen "Ukrayna Barış Zirvesi"nde "Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne" yapılan vurgunun hatırlatıldığı açıklamada "Barış zirvesi formatı, adil barışı tesis etme yollarını bulmak için kilit platformdur." denildi. 

ORBAN, PARLAMENTODA AŞIRI SAĞ GRUP KURMAYA HAZIRLANIYOR

Öte yandan Orban, AB dönem başkanlığı görevini devralmadan bir gün önce aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) Genel Başkanı Herbert Kickl ve Çekya'nın eski Başbakanı ve ANO (Evet) partisinin lideri Andrej Babis ile Viyana'da ortak basın toplantısı düzenlemişti. Üç aşırı sağcı lider, AP’de "Avrupa için Vatanseverler" isminde yeni bir ittifak oluşturduklarını açıkladı.

İspanya'daki aşırı sağcı Vox da "Brüksel'de aşırı sol, sosyalistler ve halkçıların fikir birliğine karşı" Orban'ın AP'de kurmaya hazırlandığı gruba katılma kararı aldıklarını açıkladı.

4 siyasi parti, AP’de grup kurabilmek için gerekli milletvekili sayısına sahip. Ancak, bir grubun resmen tanınması için en az yedi üye ülkeden temsilcilerin yer alması gerekiyor. "Avrupa için Vatanseverler" ittifakının resmen bir grup olabilmesi için en az üç ülkeden daha desteğe ihtiyacı var.

Aşırı sağın Avrupa'daki diğer temsilcilerinden Portekiz'den Chega ve İtalya'dan Lig partileri de bu yeni aşırı sağcı ittifaka katılabileceklerine dair olumlu açıklamalar yapmıştı. (DIŞ HABERLER)

Avrupa Parlamentosu’nda yeni bir aşırı sağcı ittifak

Avrupa Birliği'nin dönem başkanlığı 6 aylığına Macaristan'a geçti