Assange artık özgür

ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği öğrencisi

Jullian Assange, (bir dönem Türkiye’de de önemli haberlere kaynak gösterilen) WikiLeaks sitesinin kurucusu. Assange yaklaşık 2 hafta önce hapishaneden çıktı ve on yılı aşkın bir süre sonrasında evine, vatandaşı olduğu Avustralya’ya geri döndü. Ancak öncesinde hiçbir suç işlememiş birisinin neden 12 yıl boyunca önce sürgün, ardından tutukluluk geçirdiğini anlatmamız gerekiyor.

Wikileaks gerek yıllar boyunca gerek kasıtlı karalama kampanyaları gerek yönetiminden kaynaklanan hatalar sonucunda güvenilirliği azalmış bir kaynak olsa da kurulduğu günden beri dünya halklarına gerçeği ulaştırma konusunda önemli başarılara imza attı. Bunlar arasında ABD’nin işlediği savaş suçlarını, yine ABD’de NSA’in hiçbir gerçekçi sebep olmaksızın yüz milyonlarca insanın maillerini, mesajlarını, aramalarını takip ettiğini ifşa eden belgeler var.

2006 yılında kurulan WikiLeaks, 28 Ekim 2010’da ABD’nin Irak ve Afganistan’da işlediği savaş suçlarını delillendiren 251 bin belge yayımladı. Sonrasında 2011’de ABD’nin Küba’daki Guantanamo askeri üssündeki işkencelerini ve yasadışı gözaltılarını ifşa eden belgeler yayımladı. Sonraki yıllarda da büyük çaplı yayımlamalar devam etti. Assange’ın yargılandığı şey ise bu belgelerin yayımlanması.

ABD’NİN KABADAYILIĞI ULUSLARARASI HUKUĞU ÇİĞNİYOR

Adli sürecini özetlemek gerekirse, Assange ilk olarak 2012 yılında Londra’daki Ekvador büyükelçiliğine siyasi sığınmacı olarak yerleşti. 7 yıl boyunca burada kaldıktan sonra 2019 yılında İngiltere tarafından gözaltına alınmış ve tutuklanmıştı. Mahkeme ilk başta 50 hafta tutukluluğa hükmetse de süresi dolduktan sonra cezanın devamına karar vermişti. 2021 yılında da mahkeme Assange’ın ABD’ye iade edilebileceğine karar vermişti. Sonrasında Assange’ın avukatlarının itirazı ile başlayan süreçle ABD’ye iade edilmemişti. Assange ve ABD arasındaki en son anlaşma ile de Assange, “casusluk yasasını ihlal ettiğini” kabul etmiş ve ABD mahkemesi tarafından 62 ay hapse mahkûm edilmişti. Ancak İngiltere’de cezaevinde kaldığı süre göz önünde bulundurularak 25 Haziran günü serbest kaldı.

Şimdi, burada önemli bir detaya parmak basmak gerekiyor. Assange’ın sadece Avusturalya vatandaşlığı bulunuyor. ABD ile arasında herhangi bir şekilde vatandaşlık ilişkisi, pasaportu yok. Ancak, ABD topraklarındaki Kuzey Mariana Adalarında, bir ABD mahkemesinde, ABD’ye karşı casusluk suçundan hüküm giyiyor. Assange’ın bütün adli süreci ABD emperyalizminin boyutlarını ve ikiyüzlülüğünü özetler nitelikte. Dünya’ya özgürlük dersleri veren, kendini basın ve bireysel özgürlüğün en büyük temsilcisi olarak gösteren ABD’nin savaş suçlarını, Yemen’i gizlice bombalamasını, askerlerinin Afganistan’daki işkenceciliğini ifşa etmek; dünyanın neresinde olursanız olun cezalandırılmanız için yeterli bir sebep.

İsrail’in öldürdüğü Filistinli gazetecilerden Assange gibi tutsaklara, gazetecilerin tüm dünyada binbir baskıyla karşılaşmasının yegâne sebebi bu gazetecilerin açığa çıkaracağı haberlerin on yıllardır söylenen yalanları ortaya çıkaracak, emperyalistlere zarar verecek olması. Her ne kadar egemen güçler tarafından basın özgürlüğü sistemin geri kalan sorunlarından ayrı gösterilse de dünya özgür olmadan basın da özgür olamaz. Sansürün veya birinci elden devlet baskısının olmadığı bir durumda bile basın kendini finanse ettirmek için şirketleştiğinde, reklamcılaştığında “özgür” sıfatını kaybeder; parayı veren tarafın sesini duyurduğu bir mecraya dönüşmüştür çünkü. ABD’den Türkiye’ye örnekler çoğaltılabilir. Farklı siyasi grupların gibi gözüken gazetelerin sermayenin ortak çıkarı uğruna aylardır İsrail’i destekleyen haberler yapması buna verilebilecek en net örneklerden birisi. WikiLeaks basını özgürleştirme yolunda önemli adımlar attı. Bundan sonra yapmamız gereken ise doğrularıyla-yanlışlarıyla bu tecrübeyi değerlendirmek ve bu kazanımla yolumuza devam etmek.