ATO: Sağlık emekçilerinin intiharları anomik intiharlardır

Ankara Tabip Odası (ATO) Yönetim Kurulu, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Plastik Cerrahi bölümünde görevli asistan hekim Dr. Uğurcan Ağcaoğlu ile Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi 2. sınıf öğrencisi Azer Gürgün’ün intiharlarına dair açıklama yaptı.Sağlık çalışanları arasında artan intiharların "anomik" intiharlar olduğunun açıklayan ATO, mobbinge karşı atılması ve izlenmesi gereken adımları sıraladı.

ATO açıklamasında kamuoyuna yansıyan intihar haberlerinin sayısının arttığına dikkat çekerek, sağlık çalışanlarının intiharlarıyla ilgili 2018 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından cevaplanan bir soru önergesini örnek verdi. Pek çok sağlık emekçisinin acı haberlerinin basında yer aldığını hatırlatan ATO, 2015-2017 yılları arasındaki verileri paylaştı: "2015 yılında 10'u hekim, 71'i hemşire, 99'u diğer sağlık çalışanları olmak üzere 180; 2016 yılında 11'i hekim, 56'sı hemşire, 62'si diğer sağlık çalışanları olmak üzere 129; 2017 yılında 3'ü hekim, 53'ü hemşire, 66'sı diğer sağlık çalışanları olmak üzere 122;Toplamda ise kötü çalışma koşulları, baskı, mobbing, yaşam koşulları nedeniyle 2015-2017 yılları arasında 431 sağlık çalışanının intihar etti."

"SOSYO-EKONOMİK KOŞULLARIN TEZAHÜRÜDÜR"

Sağlık çalışanlarının intiharlarını sadece bireysel sorunlardan, sübjektif koşullardan ve psikolojik nedenlerden kaynaklı olgulardan değerlendirmediklerini belirten ATO, "Yitirdiğimiz her bir meslektaşımızın ve tıp öğrencisinin arkalarında bıraktıkları notlar veya yakınlarının tanıklıkları bu intiharların toplumsal bir bağlama oturduğunu, toplumsal ölçekte bir neden-sonuç ilişkisi kurulabileceğini açığa çıkarmaktadır. Sağlık çalışanları arasında artan intiharlar bu bakımdan ‘anomik intiharlar’ olarak değerlendirilebilir” diye ifade etti.

Sosyolog Emile Durkheim’in toplumlardaki ahlaki, moral, iktisadi sorunların artmasının ve kuralsızlaşmanın tüm kurumlara sirayet etmesinin, kızgınlık ve bıkkınlık durumundan kaynaklanan intiharların dönemsel olarak artmasına yol açtığını belirterek "anomik intihar" tanımına değinilen açıklamada, "Türkiye’de de hekimlerin, tıp öğrencilerinin ve sağlık çalışanlarının başlıca intihar nedenleri arasında, olumsuz yaşam koşulları, mobbing, ağır ve uzun süreler boyunca çalışma, keyfiatamalar, angarya, değersizleşme, tükenmişlik ve geleceksizlik hissiyatı gelmektedir. Hekimleri, tıp öğrencilerini ve sağlık çalışanlarını intihara sürükleyen bu etmenler ilk bakışta sağlık sisteminin bir türlü çözülemeyen yapısal sorunlarından kaynaklanıyor görünmektedir ama aynı zamanda ülkemizin içerisinde bulunduğu son derece olumsuz sosyo-ekonomik koşulların da birer tezahürüdür. Bütün bu saydıklarımız toplumsal ölçekte biriken ve ancak gerekli irade gösterildiğinde çözülebilecek sorunlardır” denildi.

“YÖNETİCİLERİN BASKILARI DEĞERSİZLİK HİSSİNİ ARTIYOR”

Hastanelerde ve tıp fakültelerinde liyakatsız atamalar sonucunda göreve getirilen yöneticilerin -başta asistan hekimler olmak üzere- sağlık emekçilerine uyguladıkları mobbing ve sistematik baskı sonucunda değersizlik hissinin arttığını belirten ATO, "Sağlık kurumlarındaki artan şiddet ise, tükenmişlik ve yılgınlık hissiyatını daha da artırmaktadır. Ülkemizin ağır ekonomik koşulları altında öğrenim hayatına devam etmeye çalışan tıp öğrencileri arasında geleceksizlik düşüncesi yaygınlaşmakta, kariyerlerine ya da yaşamlarına dair umutsuzlukları da giderek derinleşmektedir. Mobbing nedeniyle istifa eden ve yaşadıkları sonrası intihara sürüklenen Dr. Uğurcan Ağcaoğlu’nun kaybı hepimiz için büyük bir boşluk yaratmıştır. Dr. Uğurcan Ağcaoğlu’nun ve tıp öğrencisi Azer Gürgün’ün ailelerine, arkadaşlarına ve tüm sağlık camiasına başsağlığı diliyoruz. Dr. Ağcaoğlu’nun anısını yaşatmak ve tıpta uzmanlık eğitiminde mobbingi engellemek için elimizden gelen her türlü çabayı göstereceğimizin bilinmesini istiyoruz" diye ifade etti.

Açıklamada son olarak mobbinge karşı atılması gereken adımlar şöyle sıralandı:

• Kamu kurumlarındaki liyakatsiz atamalara son verilmelidir. Kurumlardaki eş dost kayırmacılığının önüne geçilmelidir.
• ILO tarafından imzalanan 190 sayılı işyerlerinde şiddet ve tacizi önlemeyi amaçlayan uluslararası sözleşme ve tavsiye kararı, ülkemiz tarafından etkin bir biçimde uygulanmalıdır.
• Psikolojik tacizin önlenmesi gerek iş sağlığı ve güvenliği gerekse çalışma barışının geliştirilmesi açısından çok önemlidir. ILO 187 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi (2006) dikkate alınarak; sağlık ve güvenlik bakımından ulusal önleyici kültürün gelişmesini teşvik edecek çalışmalar yapılmalıdır. (Ankara/EVRENSEL)