Türkiye’yi yabancı sermayenin faiz ülkesi yaptılar

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek eliyle uygulanan ekonomi programıyla Türkiye, yabancı sermaye için faiz ülkesi oldu. Türkiye, Şimşek programıyla birlikte dünyada dolar cinsinden en yüksek faiz veren ülke konumuna yükseldi. Program yabancı sermayeye ödenen faizi katladı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan ödemeler dengesi verilerine göre TCMB kasasından faize 2023 yılı mayıs ayında 165 milyon dolar faiz ödemesi yapıldı. Faiz ödemeleri 2024 yılının mayıs ayında yüzde 80.6 artışla 298 milyon dolara çıktı.

İktidarın yönetimindeki hazine de faize açıldı. Hükümet kasasından ödenen faiz tutarı mayıs 2023’te 528 milyon dolar iken, mayıs 2024’te yüzde 72.7 artışla 912 milyon dolara çıktı. Böylece faiz ödemeleri aylık bazda 1 milyar dolara dayandı.

İSTİHDAM YARATACAK YATIRIM YOK

Türkiye’ye gelen yabancı sermaye, faiz geliri elde etmek için geldi. Doğrudan yatırım yoluyla gelen ve istihdam yaratması beklenen sermaye girişi azaldı. 2023 Ocak-mayıs döneminde 2 milyar 389 milyon dolar olan doğrudan yatırım tutarı, 2024 ocak-mayıs döneminde 60 milyon dolar gerileyerek 2 milyar 329 milyon dolara geriledi. Bu dönemde doğrudan yatırımlarda gerileme yüzde 2.5 oldu.

BORÇ SENEDİ ARTIŞI YÜZDE 1728

Hisse senedi piyasasından 529 milyon çıkış yaşandı. İlk beş ayda borç senedi aracıyla Türkiye’ye giriş yapan sermaye tutarı 18,9 milyar dolar oldu. Geçtiğimiz yılın ilk 5 ayında borç senedi yoluyla giriş yapan sermaye tutarı 1 milyar dolardı. Böylece borç senetlerinde artış tutarı yüzde 1728 oldu.

KAYNAĞI BİLİNMEYEN PARADA ARTIŞ

Öte yandan ödemeler dengesinde makası kapatan önemli unsulardan biri net hata ve noksan kalemi oldu. Türkiye’ye bu yolla 4 milyar 472 milyon dolar kaynağı belirsiz para girişi oldu.

CARİ AÇIK BEKLENTİLERİN ALTINDA KALDI

Cari denge mayıs ayında beklentilerin altında açık verdi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, Mayıs 2024'te cari işlemler hesabı 1 milyar 235 milyon dolar açık verdi. Ekonomistlerin ortalama tahmini 1,5 milyar dolardı.

Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı, mayısta 4 milyar 199 milyon dolar oldu. Bu dönemde hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 4 milyar 724 milyon dolar, seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler de 3 milyar 915 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Birincil gelir dengesi kaleminde 1 milyar 607 milyon dolar ve ikincil gelir dengesi kaleminde de 153 milyon dolarlık net çıkış kaydedildi.

Mayısta yıllıklandırılmış cari açık ise 25 milyar 191 milyon dolara inerken, yıllıklandırılmış cari açıktaki son 1 yıllık iyileşme 31 milyar 831 milyon dolara işaret etti. (EKONOMİ SERVİSİ)