6 bin yıllık tarih baraj suları altında kalacak

Mahmut ALTINTAŞ

Şırnak’ta Dicle Nehri üzerinde 10’uncu baraj olarak planlanan “Cizre Barajı” ve Hidroelektrik Santrali (HES) projesi tamamlandı. Projeyle ilgili sosyal medyada paylaşım yapan AKP Milletvekilli Arslan Tatar, ihalenin gerçekleştirildiğini belirterek, “Yapım işine en kısa sürede başlayıp, 3 yıl içinde tamamlanması ve enerji üretimine başlanması hedeflenmektedir” diye belirtti.

24 Mayıs 2013 tarihinde ihalesi yapılan proje, daha sonra çeşitli anlaşmazlıklar nedeniyle iptal edildi. Dicle Nehri üzerine kurulması planlanan barajın, Ilısu Barajı’ndan sonra ikinci büyük baraj olacağı belirtiliyor. Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü’nün ortak projesi olan baraj için 29 Nisan 2019’da Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) izni verildi. Kasrik Beldesi ile beldeye bağlı Misûriyê köyünün alt tarafında planlanan projenin hayata geçirilmesi durumunda yerleşim yerleri, tarım ve tarihi alanların yanı sıra birçok canlı türü de yok olacak. Öte yandan su ihtiyacı Dicle Nehri’nden karşılanan Federal Kürdistan Bölgesi ve Irak da barajın tamamlanmasıyla büyük bir su kriziyle karşı karşıya kalacak.

 TARİHİ YAPILAR SULAR ALTINDA KALACAK

Gutiler döneminde inşa edildiği tahmin edilen Han Mahmut Köprüsü sular altında kalacak yapılar arasında yer alıyor. 2011 yılında selden etkilenen köprü, yeniden inşa edilmişti.

Gabar ve Cudi dağlarını birbirinden ayıran, “Krallar Geçidi” olarak bilinen, kimilerine göre Guti imparatorunun kabartması, kimilerine göre ise Part süvarisinin rölyefi de sulara gömülecek. Bölge sakinlerinin Gelin ve Damat Heykeli olarak adlandırdığı rölyef, her yıl binlerce kişinin ziyaret ettiği tarihi yerlerden birisi.

EKOLOJİ ÖRGÜTLERİ VE KURUMLARA ÇAĞRI

Belde sakinlerinden Abdullah Kültür, barajın uzun yıllardır gündemde olduğunu belirterek, yapıldığı takdirde bölgedeki insanların göç etmek zorunda kalacağını söyledi. Kültür, “Baraj yapılmasını istemiyoruz. Topraklarımız, ekin alanımız ve tarihimiz, ekoloji yok olacak. Kasrik tarihi bir yer aynı zamanda. Çağrımız; ekoloji örgütleri ve demokratik kurumların buna karşı durmalarıdır. Baraj yapıldığı takdirde 3 mahalle sular altında kalacak ve insanlar metropollere göç etmek zorunda kalacak” diye belirtti.

“BİR TARİH YOK OLACAK”

Mehmet Kültür de, barajla birlikte bir tarihin sulara gömüleceğini hatırlattı. Baraj istemediklerini vurgulayan Kültür, şöyle devam etti: “Burada yaşayanlar baraj istemiyor. Herkes karşı. Tarım ve hayvancılıkla geçimimizi sağlıyoruz. Baraj yapıldığı takdirde ekin yapacağımız alan kalmayacak. Hem ekolojimiz yok olacak hem de geçim kaynaklarımız elimizden alınmış olacak. İki ay önce avukatlar gelip topraklarımızı kontrol etti. Projenin tamamen iptal edilmesini istiyoruz. Han Mahmut Köprüsü, Kela Mercana Reş, Gelin ve damat heykeli gibi birçok tarihi yapı sular altında kalacak. Herkese çağrımız; baraj yapımına karşı tepkilerini ortaya koysunlar.” (Şırnak/MA)