Avrupa’da Trump hesapları yapılmaya başlandı

Yücel ÖZDEMİR
Köln

ABD’de Cumhuriyetçiler Partisi, pazartesi günkü kongresinde, kongreden 48 saat önce silahlı saldırıya uğrayan ve kulağından yararlanan ABD Eski Başkanı Donald Trump’ı 5 Kasım’da yapılacak seçimler için resmen aday gösterdi. Kongreye katılan ancak konuşma yapmayan Trump’ın, seçim kampanyası vaatlerini gösterişli bir etkinlikle bu hafta ilan etmesi bekleniyor.

Demokrat Partinin resmi adayı olması beklenen mevcut Başkan Joe Biden’ın sağlık sorunları nedeniyle her geçen gün biraz daha güç kaybetmesi ise Avrupa’da dikkatle izleniyor. Zira Trump’ın yeniden seçilmesi durumunda içeride her bakımdan daha gerici-milliyetçi politikalar izleyeceği, dışarıda ise müttefikleriyle ilişkilerinde ABD’nin çıkarlarına uzlaşma arayışına girmeden öncelik vereceği görünüyor.

VANCE, "TRUMP’IN KOPYASI"

Alman basınında özellikle Trump’ın başkan yardımcısı ilan ettiği 39 yaşındaki Ohio Senatörü James David (J.D.) Vance üzerinde duruldu. 78 yaşındaki Trump kadar radikal sağcı bir çizgiye sahip olan Vance’in bu yılın başında Münih Güvenlik Konferansında Ukrayna savaşı konusunda söyledikleri hatırlatıldı. Die Welt gazetesinde yer alan yazıya göre Vance şöyle diyordu: "Almanya dünyanın en büyük beşinci gayrisafi yurt içi hasılasına sahipse ve Rusya en büyük on ülkeden biri değilse, Almanya’nın kendi başına etkili bir caydırıcılık sağlayabilmesi gerekmez mi?"

Bu Almanya’nın hızla silahlanarak Avrupa’da Rusya’ya karşı caydırıcı bir güç haline gelmesine bir davetiye gibi görünüyor. Trump da daha önce Avrupa’nın güvenliğinin Avrupalılar tarafından sağlanması gerektiğini söylemişti.

Dış politikada Trump ile aynı yaklaşıma sahip Vance için şimdiden “Trump’ın kopyası” denilmeye başlandı. Federal Parlamento Dış İlişkiler Komisyonu Üyesi Hristiyan Demokrat CDU’lu Roderich Kieswetter, N-TV’ye yaptığı açıklamada, Vance’den açıkça “Trump’ın kopyası” olarak söz etti. Trump’ın seçilmesiyle birlikte ABD’nin Ukrayna politikasının değişeceğine inandığını söyleyen Kieswetter, "Seçimlerden sonra ABD’de ister Biden isterse Trump seçilsin, Avrupa’nın Ukrayna’da daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerekiyor. Cumhuriyetçiler açıkça, Demokratlar dolaylı olarak artık Ukrayna savaşında olmayacaklarını söylüyor. Bu da Avrupa’nın liderliğine ihtiyacımızın olduğunu gösteriyor” dedi.

UKRAYNA BİR "MATEMATİK İŞİ"

Die Welt’den Stefanie Bolzen ise Trump’dan sonraki en önemli isim olacak Vance’in daha önce Ukrayna savaşı üzerinde söylediklerini derleyen bir yazı yazdı. Vance birkaç hafta önce New York Times gazetesi için kaleme aldığı makalede Ukrayna savaşı için şunları yazmıştı: "Ukrayna’nın sorunu ABD’li Cumhuriyetçilerin sorunu değil. Bu bir matematik işi. Ukrayna’nın savaşa gönderdiğinden çok daha fazla askere, ABD’nin sağlayabileceğinden çok daha fazla silaha ihtiyacı var.” Vance, makalesinde bu tezini güçlendiren rakamları ve tahminleri de ayrıntılı olarak sıralamış.

Ukrayna’ya askeri gücünü koruyacak şekilde bir savunma stratejisi öneren Vance, ABD ve Ukrayna yönetiminin Zelenskiy’nin 1991 sınırlarına dönüş hedefinin bir hayalden ibaret olduğunu görmeleri gerektiğini de ifade ediyor.

VANCE İLE HEDEF BEYAZ İŞÇİ SINIFINA MESAJ

Vance’in Avrupa konusunda Trump ile aynı bakış açısına sahip olduğuna dair pek çok değerlendirme yapılıyor. Ancak Trump’ın Vance tarafından ileri sürülen görüşlerin ne kadarına katıldığı ne kadarını yerine getireceği henüz belirsiz. Yine de Vance’i başkan yardımcısı olarak ilan etmesi de boşuna değil. ABD’deki beyaz işçi sınıfının desteğini almak için iyi bir seçim olduğuna işaret ediliyor. Yoksul bir aileden gelen ve 2022’den bu yana senatörlük koltuğunda oturan Vance’in yayımladığı “Hillbilly-Elegie: Ailemin hikayesi ve bir toplumun krizi” kitabı en çok satanlar arasında. Daha önce Trump karşıtı kampta yer alan Vance, 2016’daki seçimlerden sonra Trump için "Beyaz işçi sınıfının geleceğini karartan Amerika’nın Hitleri" tanımlaması yapmıştı.

Vance’in özellikle yarışın başa baş geçtiği Pennsylvania, Michigan, Wisconsin, Ohio ve Minnesota’da beyaz işçi sınıfının Trump’a oy vermesi için çalışmalar yapacağı ifade ediliyor. Bu hamlenin başarıyla sonuçlanması durumunda, şimdiden Trump’ın zaferini kutlamaya başlayan Avrupa’daki aşırı sağcılar da benzer hamleler yapabilirler.

Eurotopics’in aktardığına göre, Vance’in atanmasını “akıllıca bir hamle” olarak değerlendiren İtalyan La Repubblica gazetesi şu yorumu yapıyor: “Vance tercihi, Demokratların seçimi Trump’ın Cumhuriyetçi Partisinin elinden almasını zorlaştırabilir. Ohio’da yoksulluk içinde doğan, fedakar büyükannesi sayesinde Yale Üniversitesinde hukuk okuyabilen, (...) Vance, eski Amerikan rüyasını gerçekleştirerek yolundan şaşmamış ve donanmaya katılmıştı.”

KORUMACI POLİTİKALARDAN EN ÇOK AVRUPA ETKİLENİR

Trump’ın dört yıl aradan sonra yeniden başkanlık koltuğuna oturması durumunda uluslararası ilişkilerde, “Make America Great Again” (Amerika’yı yenden büyük yap!) seçim sloganında ifade edildiği gibi daha fazla korumacı politikaların hayata geçmesi kesin görünüyor. Bundan en fazla etkilenecek olanın da Avrupa olacağı şimdiden yazılıyor.

Fransız Les Echos şimdiden bunun “şok” olacağını yazarak, olacakları şu şekilde sıraladı: “Trump’ın programındaki korumacılığın artırılacağı vurgusu, Almanya ve İtalya gibi ülkelerden ABD’ye yapılan ihracat açısından büyük sonuçlar doğurabilir. Hele de Çinli tüketicilerin Çin ürünlerini satın aldığı böyle bir dönemde... Son olarak, Donald Trump göreve gelirse dolar da muhakkak değer kaybedecektir... Özetle, Trump vaatlerinin yalnızca yarısını gerçekleştirse bile Avro Bölgesi için olumsuz bir dış şok riski oluşacak.” (Eurotopics)

"YARALI TRUMP" DAHA SALDIRGAN OLACAK

“Yaralı” Trump’ın seçimleri kazanması durumunda her açıdan daha saldırgan olacağı, içeride ve dışarıda kendisini eleştirenlere büyük faturalar keseceği bugünden görülebiliyor. Faturanın kesileceği taraflar da az çok bunun farkında. Bu nedenle içeride Trump’ın zaferini engelleyecek önemli hamleler yapılabilir. Avrupa ise şimdiden Trump’ın kazanması durumunda neler yapılabileceğinin derdine düşmüş durumda. Şubat 2022’den bu yana devam eden Ukrayna savaşını ABD’siz sürdürmesi pek mümkün görünmüyor. Bu nedenle Trump’ın kazanması durumunda Ukrayna’dan transatlantik ilişkilere kadar bir dizi alanda hissedilebilir bazı değişiklerin olması kuvvetle muhtemel.

Suikast girişiminin ardından: Cumhuriyetçi Parti artık "Trump Partisi" 

Trump Cumhuriyetçilerin resmi adayı olmak için yeterli oyu aldı