Kontrolörler eylemde, rötarlar yüzde 50’lerde

Andaç Aydın ARIDURU
İstanbul

Hava trafik kontrolörlerinin yaptığı “İnisiyatif almadan çalışma (İAÇ)” eylemi nedeniyle bir süredir hava yolu ulaşımında başta uçak rötarları olmak üzere sıkıntılar yaşanıyor. Eylemlerin başladığı süreçte yüzde 20 seviyesinde olan 15 dakika ve üzeri rötarlar bugünlerde yüzde 50 seviyesine ulaştı. Ücret, iş yükü ve angarya sorunları yaşadıklarını ifade eden kontrolörler, 4200 ek gösterge, mesleki saygınlık ve pilotlarla eşit statüde çalışma koşulları talep ediyor.

Hava trafik kontrolörleri; “Hava araçlarının, bir noktadan ulaşmak istedikleri başka bir noktaya gerçekleştirdikleri uçuşlarının öncelikle emniyetli olarak gerçekleşmesi için tüm aşamalarını yöneten, başka bir ifade ile hava araçlarının havadaki ve havaalanındaki trafiğinin emniyetli, düzenli, hızlı bir şekilde akışını sağlayan meslek grubu” olarak tanımlanıyor.

Hava trafik kontrolörlerinin bir süredir “İnisiyatif almadan çalışma” (Çalışma olağan iş yükünün ve tanımlı görevlerin dışında iş yapmama, fazladan iş yapmak için gönüllü olmama) eylemleri yapması nedeniyle uçak kalkış ve inişlerinde ciddi düzeyde gecikmeler yaşanıyor.

"PERSONEL YETERSİZLİĞİ İŞ YÜKÜ OLARAK GERİ DÖNÜYOR"

Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) bünyesinde çalışan 2 bin 500’e yakın kontrolör, personel eksikliği ve yoğun iş yükü sebebiyle ağır çalışma koşullarıyla karşı karşıya. Yoğun günlerde ortalama 300 uçakla iletişime geçtiğini söyleyen BTS üyesi bir kontrolör, özellikle Suriye hava sahasının kapatılmasıyla birlikte artan iş yüküne dikkat çekiyor. Kontrolör, “Türkiye’de hava trafik kontrolörleri Avrupa hava sahası birliği üyesi ülkeler arasında bu yoğunlukta çalışan ve en küçük maaşı alan kontrolörler” diyor.

Teknik blok, elektrik-elektronik, radar çalışanları ve teknik elemanların da geçtiğimiz ay bütün dernekleri ve sendikalar aracılığıyla İAÇ’ye başladığını belirten kontrolör, “Çok dikkat gerektiren bir iş yapıyoruz. Dünyanın en riskli işlerinden biri olarak algılanıyor bu. Bu trafik yer hizmetleri ve hava kontrollerinin özverisi ile yönetilebiliyor” diyor.

Kontrolörlerin fazladan iş yükünü üstlenmediğinde ortaya çıkan rötarların sistemdeki personel eksikliğinin göstergesi olduğunu aktaran kontrolör şunları söylüyor: “Temelde yaşadığımız en büyük sıkıntı havalimanlarının ya da hava sahalarının kapasiteleri belirlenirken trafiği yönetecek insan kapasitesinin görmezden geliniyor oluşu. 3 saat çalışma 2 saat dinlenme hakkımız var. Mola sırasında trafiği yönetecek iş arkadaşlarımızı yalnız bırakmamak adına veya acil durumlarda, yani çoğu zaman bu hakkımızı kullanamıyoruz.”

YÖNETİCİLER BASKIYI ARTTIRDI

İAÇ eylemlerinin başlamasının ardından müdürlerin ve yöneticilerin kulelerde bulunarak kendilerini baskı altına almaya çalıştığını, bilgi ve yetkisi olmadığı konulara müdahalelerin olduğunu söyleyen kontrolör, “HTK-SEN yöneticilerinden bir arkadaşımız geçici görevli olarak İzmir’de çalışıyor, eşi durumundan. Senelerce tayinini yapmayıp asıl görev yeri olan Ankara’ya yollandı bu süreçte” diyor.

"HEP BİRLİKTE MÜCADELE ETMELİYİZ"

“Pilotlarla ve Avrupa’daki benzer kalabalığa sahip hava sahalarında çalışan meslektaşlarımızla denk bir mesleki statü istiyoruz” diyen kontrolör talepleri için birlikte mücadele çağrısı yapıyor: “Diğer bütün birimlerle ve var olan bütün sendikalarla ulusal ve uluslararası, birlikte bir mücadele yürütülmeli. Bu dayanışmayı göstermek ve mücadeleyi de buradan büyütmek gerektiğini düşünüyorum. Bu ülkede hiçbir zaman hiçbir talep altın tepsilerde kimseye sunulmadı. Ancak haklarımızı mücadeleyle elde edebiliriz.”

KIBRIS’A GREV KIRICI GÖNDERME PLANI

KIBRIS’taki hava trafik kontrolörlerinin 27 Mayıs’ta başlatacağı grev 60 gün süresince yasaklanmıştı. Türkiye’deki kontrolörlere ise “Acil durumlarda uçak iniş kalkışlarını ve ambulans uçakları yönlendirmesi” gerekçesiyle grev kırıcılık dayatılıyor. Grev kararları alınırken zaten kontrolörlerin acil ihtiyaçları göz önünde tutarak greve çıktığını hatırlatan kontrolör, “Kurum aslında dümdüz grev kırmaya, ‘acil görev’ diyerek bizi oraya götürmeye zorluyor” ifadelerini kullanıyor.