Maltepe Belediyesi işçileri: Ücreti çözsek kesilen vergilerle baş edemiyoruz

Murat UYSAL
İstanbul

Yurttaşlar bir süredir her sabaha; gecenin bir yarısı açıklanmış adını ilk defa duydukları vergilerle, iğneden ipliğe gelen zamlarla uyanıyor. İktidarın adına dezenflasyon süreci dediği, “işçinin emekçinin kemerini sıkma modeli”ni günün ilk ışığıyla işe koyulan Maltepe Belediyesi işçileri de tartışıyor.

İşçinin emekçinin sırtına binen Şimşek ekonomi programının yansımalarını market alışveriş fişlerinde, ay başı ellerine geçen bordrolardaki vergi kesintilerinde gördüklerini söyleyen belediye işçilerinin de ekonomi yönetimine ilişkin yorumları var; “Zenginden vergi almasını bilecekler”, “Devlet üretecek ki enflasyon düşsün”, “Ekonomi düzelsin diye benden vergi kesiyorsan bari barınmamı gıdamı karşıla, başka ülkelerde böyle mi?​” diyorlar.

Mesaiye başlamadan yakaladığımız Maltepe Belediyesi işçilerinin ikisi belediyenin grevli, iş bırakmalı dönemine yetişmiş, diğer iki işçiyse o döneme yetişememiş. Diğerlerine göre yeni sayılsalar da Maltepe Belediyesi işçilerinin grev günleri tek tek anlatılmış, grev kırıcılara karşı gece gündüz verilen mücadeleden bahsedilmiş, emeğin karşılığını vermeyen belediyenin Maltepe sokaklarında nasıl emeğin gücüyle karşılaştığından söz edilmiş.

Şimdi Maltepe Belediyesi işçileri dünün deneyimiyle yeni mücadelelere hazırlanıyor. Yol bulmaya, yol açmaya çalışan işçilerin aklında, “Belediyeye karşı tamam da şu vergi işini ne yapacağız?​”, “Ücretimizi artırmak için mücadele edelim de 3 ayda erimesini nasıl durduracağız?​”, “Ya ücretlerimizden daha hızlı artan pazar-market fiyatlarıyla nasıl baş edeceğiz?​” soruları var.

HİÇ OLMAZSA İŞÇİ KADAR VERGİ VERSİNLER

Burada hükümetin politikalarına takılıyorlar, işçilerden biri, “Üretim olmadan enflasyon düşmez” diyor. “Etrafında bu kadar su kaynağı var, hâlâ elektriğe zam üstüne zam geliyor, kursana devletin tesislerini bari dünyanın en düşük elektriğini ödüyoruz diyelim. Biz bu politikaların bir karşılığını görmüyoruz. Bize hep daha fazla vereceksiniz deniyor.” Bir başkası giriyor söze, “Devlet önce zenginden vergi almasını bilecek” diyor. “Sadece vergiye dayanan bir ekonomi yönetimi mi olur? Öyle ben de yönetirim ülkeyi. Kasa boş, vergi alalım. Vergi alacaksan bu kadar lazımsa zenginden al kardeşim. Biz niye zenginlerle aynı vergiyi veriyoruz? Peki zengine vergi afları geliyor da işçi bu sene vergi vermesin şimdiye kadar çok aldık diyen var mı? Bizim patronlarımız yetmedi, yurt dışından patron getirmeye çalışıyorlar. Onun bunun kapısına gidiyorlar. Ne sunuyorlar acaba o kapılarda? Hiç vergi ödemeyeceksin, ucuza çalıştıracaksın, arsan fabrikan da hazır mı diyorlar? 20 yıldır bu politikalar işliyor, sermaye gelsin, iş adamı gelsin. O ayrıcalıkları bizim patronlara da versinler, işçileri daha iyi koşullarda çalıştırırlar” diye konuşuyor.

İŞÇİNİN ÜCRETİNDEN BAŞKA GERİYE GİDEN ŞEY VAR MI?

Her ay ücretlerinden kesilen verginin diliminin yüzde 20’ye girdiğini, yani her ay ücretlerinin 5-6 bin lirasının vergiye gittiğini söyleyen Maltepe Belediyesi işçilerinden biri, “Bir iki ay sonra yüzde 27 gireceğiz. Daha fazla kesilecek, yılbaşına kadar bizim ücretler daha da düşecek. Yüzde 20-27 ne demek ya? Hesap edebiliyor musun milyonlarca işçi var. Her birinin ücretinden bu kadar kestiğini düşünsene o kasaları patronlar değil biz dolduruyoruz. Bari koca patronlardan bizden aldıkları kadar vergi alsınlar. Hangisi her ay yüzde 20 vergi veriyor?​” diye soruyor. Yüzde 27’lik vergi dilimine ister istemez girdiklerini söyleyen bir başka işçi, “Şimdi benim aldığım ücret kaç para 22-23 bin lira, kira kaç para 10-12 bin lira. Nasıl geçineceğim kalan parayla? Mecburen fazla mesaiye kalacağım, fazla mesaiye kalınca da vergi matrahım artacak. Matrah artınca benden kesilen vergi artacak. İçinden çıkılmaz bir döngü olmuş artık bu. Sene sonuna kadar fiyatı düşen bir şey söyleyebilir misin bana? Ama işçinin ücreti sene sonuna doğru düşerek gidiyor” diyor.

"BEŞ SENEDE DÜZELMEZ BU EKONOMİ"

Bu çıkmazların içerisinde Maltepe Belediyesi işçileri ‘İbrenin kendilerinden taraf döneceği bir ekonomi modeli için ellerinden geleni yapmaya hazır olduklarını’ söylüyor. Şimşek’in yaptığı işleri parça parça eleştirseler de tümüyle böyle ekonomi yönetimi olmaz demiyorlar. İşçilerin içerisinde bulundukları dar boğazdan çıkmak istedikleri kesin ancak alım güçlerindeki ve yaşam koşullarındaki yıkımın etkisiyle ekonominin hızla düzelemeyeceğini düşünüyorlar. “Bu gitse yerine başkası gelse yine beş senede düzeltemez bu ekonomiyi” demeleri boşa değil. Peki kendileri bu noktada nerede duruyor? Aslında ipleri eline almış bir işçi sınıfı Maltepe Belediyesi işçileri için çok da hayal değil. Birkaç sene önceki grevlerini, arkadaşları işten atılmasın diye verdikleri direnişi büyük bir heyecanla anlatıyorlar. Bu mücadele kemeri bellerinden çıkartıp boğazlarına takan sıktıkça da sıkan hükümete karşı verilemez mi? İşçiler ipleri yeniden eline alamaz mı?

NASIL?

O zaman hepsinin ağzından tek cevap dökülüyor, “bütün işçiler…” olabilecekleri az biraz tahayyül edebiliyorlar, deneyimleri var ancak nasıl? 2 bin küsür işçinin çalıştığı Maltepe Belediyesi içerisinde türlü uyuşmazlıklar, apayrı sesler çıktığını anlatmaya başlıyorlar. Üstelik burada DİSK’in Genel-İş’i varken bunların olduğunu söylüyorlar. Diğer belediyelerdeki işçilerle, fabrikalardaki işçilerle nasıl birleşilecek? Diğer sendikalara üye diğer işçiler, sendikasız işçiler, sigortasız işçiler, günlük işçiler… Hepsine nasıl ulaşılacak, nasıl aynı fikre kazanılacak? Bir ‘nasıl?​’ sorusu yankılanır gibi dolaşıyor, sohbet ettiğimiz masada.