TİS sürecine hazırlanan Kadıköy Belediyesi işçileri: Geçinmeye yetmeyen ücretlerimiz bir de geç yatırılıyor

Cumali KAYA
Seçil SİNANOĞLU
İstanbul

Her gün, gün doğumundan önce işe koyulan belediye işçileriyle ne zaman yan yana gelsek ne zaman kendi hikayelerini anlatmaya başlasalar Orhan Veli’nin şu dizeleri hayat bulurmuş gibi olur: “İşim gücüm budur benim, gökyüzünü boyarım her sabah. Uyanır bakarsınız ki mavi. Deniz yırtılır kimi zaman, bilmezsiniz kim diker. Ben dikerim.” Kadıköy Belediyesi işçileri de evlerinden, şantiyelerinden; sokakları, meydanları yeni güne hazırlamak için çıktıklarını söylüyor, herkes uykudayken.

Birbirinden farklı işçilerin anlattığı hikayeler eninde sonunda “Geçinemiyoruz” diye birleşiyor. Tıpkı şiirin sonunda olduğu gibi “Bir mide düşünürüm midemde, ne halt edeceğimi bilemem.”

Kadıköy Belediyesi işçileri, zamanında yatırılmayan ücretlerini, bayram demeden çalıştıkları günlerin fazla mesai ücretlerini düşünüyor. İşçiler, geçtiğimiz günlerde örgütlü oldukları DİSK/Genel-İş İstanbul Anadolu Yakası 1 No’lu Şube ile belediye binası önünde eylem yapıp ücretlerinin bir süredir geç yatırılmasına tepki de göstermişti. Bir yandan da toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin devam ettiği belediyede işçiler, sırf fazla zam istenmesin diye ücretlerin bilinçli geç yatırıldığını düşünüyor.

"EVLİLİK YÜZÜĞÜME KADAR BOZDURDUM"

Temizlik işçilerinden biri taban ücretlerinin asgari ücret bandında olduğunu, ek ödemelerle ancak 23-25 bin liraya çıkabildiğini söyleyerek, “Bu ay bana 25 bin lira yatmış, 15 bin lira kira veriyorum. 5 bin de mutfak alışverişi, çocukların masrafı desen, ediyor 20 bin lira. Koca ayda kalan 5 bin lirayla nasıl geçineceğiz?​” diye soruyor.

Bir başka kadın işçi de “Ücretlerimizi ayın 15’inde alıyoruz, ayın 15’inden bugüne fazla mesai ücretlerimiz yatmadı. Madem ücretimizi yatırmayacaksan mesaiye de çağırmayın. Mesaiye gelmek kolay mı? Yol parası, yemek parası harcıyoruz. Vaktimiz de gidiyor. Evde çocuklar var, belki yaşlı bakımları var. Onları bırakıp buraya geliyoruz. Şu an TİS süreci başladı. Belki de temmuzda zam olmadan maaşları alacağız. Bunlarla ilgili bir açıklama yapılmıyor, ücretimiz yatınca öğreneceğiz. Bilmiyorlar ki ben elimde ne varsa harcadım. Evlilik yüzüğüme kadar harcadım. Hiç param yok. Ve artık banka bana kredi bile vermiyor. Her gün çocuğuma ne yedireceğim diye düşünürken onlar keyiflerine bakabiliyorlarsa ne diyeyim onlara” diye konuştu.

İŞÇİ EKSİĞİ VAR

Bir diğer işçiyse sabahtan akşama kadar sokakları süpürdüklerini anlatarak, “Personel yetersiz, bugün yukarıda iki sokak süpürdüm, rıhtıma indim. Tekrar yukarı çıktım. Bir de bu arada sokakta izmarit var şikayeti aldım. Çavuş geldi, bana kızıyor. Mola vermiyorum çoğu zaman, iş zamanında bitsin diye. Personel yok, günü gelince fazla mesai yatırmıyorlar, bir de işçiyi böyle eziyorlar” dedi. Fazla mesai artışının işçi yetersizliğinden kaynaklandığını söyleyen bir işçi, “Park bahçeler işçisi, temizlik işçisi alınmadı. Onlar alınsa insanlar hafta sonu mesaiye gelmek zorunda kalmazdı” dedi.

Kadıköy Belediyesi işçisi, “Mesai ücretlerimiz geç yatırılıyor, iki defa ise ek primlerimiz daha gecikmeli yattı. Yoksulluk sınırının çok altında ücret alıyoruz. Bugün her birimizin aldığı ücret 24 bin civarı” dedi.

"KENDİLERİ GEÇİNSİN BU ÜCRETLERLE"

Eski gecikmeleri hatırlatan bir başka işçiyse seçim dönemi başladığından beri bu sıkıntıları yaşadıklarını söyleyerek, “Bu yönetimin, Kadıköy’de çalışan işçilerin ne zorluklarla çalıştığını bilmesi gerekir. Kadıköy’de kiralar ne kadar, ulaşım, yeme içme masrafı nedir? Kendileri oturup bunların hesabını yapsın, ne kadar almamız lazım söylesinler. Kendileri geçinebilir mi bu maaşla? Ben de CHP’liyim. Meydanlarda işçi haklarını konuşan CHP’li yönetim kendi işçisine geldiği zaman böyle yapmamalı. DİSK de sahalarda sürekli konuşuyor. Her şeyin en iyisini isterler işçi için ama sonrası yok, bir arpa boyu yol ilerlemezler. Bu da insanın kafasını karıştırıyor. İşçiler arasında ‘Acaba DİSK CHP’nin arka bahçesi mi’ sorusu çok soruluyor. DİSK’in eski genel başkanlarına baktığımızda CHP’den milletvekili olduklarını görüyoruz. Ben bir CHP’li olarak bu tablodan razı değilim” diye konuştu.

"ESKİDEN 36 İŞÇİNİN YAPTIĞI İŞİ ŞİMDİ 6 İŞÇİ YAPIYOR"

Konu kamuda tasarruf planı ve Şimşek programına geldiğindeyse bütün işçiler yıllardır Kadıköy Belediyesinin iyi bir bütçeye sahip olduğunu anlattı. Bir işçi, “20 yılı aşkın süredir Kadıköy Belediyesinde aynı bölgede çalışıyorum. Dört yönetim gördüm. Ben ilk başladığımda bizim bölgede 36 eleman vardı ve maaş ödemelerinde bir sıkıntı yaşanmıyordu. Ondan sonra gelen başkanla eleman sayısı 28’e ondan sonra gelenle 12’ye şu an ise 6 kişiye düştük. 154 bin m2’lik bir alanda 6 kişi çalışıyoruz. İşçiden kısarak tasarruf olmaz” dedi.

"TİS İÇİN GEREKLİ ADIMLAR ATILMIYOR"

TİS sürecinden beklentilerini konuştuğumuzda ise işçiler, sürecin hızla ve kazanımla bitmesini istediklerini ama durumun pek öyle görünmediğini ifade etti. Bir işçi şunları söyledi: “TİS sürecinde idari maddelerde görüşmeler sürüyor. Bizim için önemli olan çalışma koşullarıyla beraber, ekonomik maddeler. Taslağa göre taban ücret 30 bin lira, giydirilmiş ücret 40 bin civarında. Ama bu ekonomik koşullarda yeterli değil. Sendikayı da dört dörtlük olarak görmüyorum. Bu süreç zarfında bizim şu anki şube yönetiminden herhangi bir umudumuz da yok. İşçinin hakkını almak için ellerinden geleni yapmalarını bekliyoruz. Ama herhangi bir adımın atıldığını söyleyemem.” Bir diğer işçi ise bu süreci asıl tıkayanın belediye yönetimi olduğunu, bu yüzden TİS sürecinin zor geçeceğini düşündüğünü söyledi.

"GREV ÖNEMLİ BİR ARACIMIZ OLACAKTIR"

Bir diğer işçi, “Toplu sözleşmede almak istediklerimizi ek protokolde alamadık. Belediyenin fazla mesaileri ücretlerini geç yatırmasının, TİS görüşmelerinde paramız yok demek için oluşturulmuş bir strateji olduğunu düşünmek istemiyorum. Bu gerçekten işçiler adına kötü bir strateji. Ki emeğiyle geçinen insanlara değer vereceklerini umut ediyoruz. Böyle bir siyasal geleneğe sahip olduklarını iddia ediyorlar. İşçiye 24 bin lirayı reva görmemeleri gerekiyor. Toplu sözleşme evet her ne kadar bir yasal çerçeve süreci olsa bile hızlı yapmak, ortaklaşmak gerekir. İdari maddelerde dahi birbirimize sıkıntı çıkarmak doğru değil. Mümkün oldukça bu konuda esnek davranmakla birlikte işverenin biraz süreci yayma siyaseti içinde olduğunu görüyoruz. Yani bunu bir iki ay yapabilirler ama sonraki süreçte bunu yapamayacaklar. Çünkü son iki aylık grev süreci bu sefer bizim lehimize dönmüş olacak. Elbette grev sürecine gelmeden çözülmesini isteriz ama işçinin emeği ve geleceği üzerinde bir tartışma yürütülecekse grev bizim için önemli bir araç olacaktır” dedi.

"KADIKÖY İŞÇİSİ KADIKÖY’DE YAŞAYAMIYOR"

Temizlik İşleri Müdürlüğü Baştemsilcisi Muhammed Taki Aksoy da sürece dair şunları söyledi: “Çalışan eksikliğinden kaynaklı bizim birimimizde arkadaşlarımız 10-15 saat mesaiye kalıyor. Bayram seyran demeden özveri gösteriyoruz ama günü geldiğinde emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Kadıköy Belediyesinde ek protokol talebimiz vardı. Tüm belediyelerin uyguladığı ek protokolü seçim bahanesiyle reddettiler. Kadıköy yemek vs. konularında çok pahalı bir ilçe. Yemek parasını yeni 200 TL’ye çıkarabildik. Ama maaşlar hâlâ çok düşük. Ev kiraları 20-25 bin lira oldu. Çalışan arkadaşlarımızın çoğu Kadıköy dışında daha ucuz yerlerde yaşıyor. TİS süreci devam ediyor ama biz zorlanıyoruz. İdari maddeler görüşülüyor. Bunda bile zorlanıyoruz. Çalışma koşulları iyileştirilsin en azından diyoruz ama oyalanıyoruz, engelleniyoruz. Ama kararlılıkla hakkımızı alana kadar bu süreci yürüteceğiz.”