DEDAŞ’tan köylülere trafo operasyonu: Çiftçi zor durumda

Dilan TEMİZ
Diyarbakır

Dicle Elektrik Dağıtım AŞ (DEDAŞ) ekipleri, Mardin’in Derik ilçesine bağlı köylere ve mahallelere günlerdir askerler eşliğinde operasyonlar düzenliyor. Köylerde çiftçilere ait trafoları söken DEDAŞ, köyü elektriksiz bırakarak mağduriyetlere yol açıyor. Söküme askerlerle, zırhlı araçlarla gelen DEDAŞ’a köylülerin tepki olarak trafolara çıktığı görüntüler sosyal medyada yer aldı.

Kızıltepe Çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbeyi, DEDAŞ’ın uygulamalarının tarımsal üretimi olumsuz etkilediğini belirtti. Erbeyi, “DEDAŞ zulmünden dolayı bölgede ekim oranları yüzde 100’den yüzde 28’e geriledi” dedi. DEM Parti Mardin Milletvekili Kamuran Tanhan da DEDAŞ’ın faaliyetlerine tepki göstererek çiftçilerin yanında olduklarını açıkladı.

"ÜLKENİN TAHIL AMBARINA DARBEDİR"

Kızıltepe Çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbeyi, 2013 yılından beri özelleştirilen DEDAŞ’ın çiftçileri zor durumda bıraktığını söyledi. Elektriği kesilen çiftçilerin girdi maliyetlerinin arttığını ve üretim yapamaz hale geldiklerini belirtti. Erbeyi, “Bu sadece Mardin’in değil, Urfa ve Diyarbakır’ın da sorunu değil; ülkenin tahıl ambarına darbedir. Çiftçi bu sıcakta üretim yapmak isterken elektriğinin kesilmesi, girdi maliyetlerinin yüksekliği, sulama yapamaması gibi sorunlarla karşı karşıya” dedi.

Erbeyi, köylülere yüksek cezalar ve hayali faturalar gönderildiğini belirtti: “Çiftçi, makul bir fiyat geldiğinde faturalarını öder. Ancak çiftçilere 500 bin, 600 bin, 1 milyon TL gibi yüksek faturalar gönderiliyor ve bunu ödeme güçleri yok. Mısır fiyatları belli, bu durumda çiftçi nasıl ödeme yapabilir?​”

DEDAŞ ZULMÜ EKİME ENGEL

Mardin Ovası’nda bu yıl mısır ekiminin yüzde 100’den yüzde 20-25 seviyelerine düştüğünü belirten Erbeyi, “Çiftçiler, DEDAŞ’ın zulmü nedeniyle ekim yapamadı. Kendi imkanlarıyla aldıkları trafoları, enerji nakil hatlarını söküyorlar. Tarım ve Enerji Bakanlığından çözüm bulmaları ve ara buluculuk yapmaları gerekiyor” dedi.

"ÖZEL BİR ŞİRKET İÇİN JANDARMA VE KÖYLÜ KARŞI KARŞIYA GETİRİLMEMELİ"

Erbeyi, “Kilovat fiyatlarının makul bir seviyeye getirilmesi, çiftçilerin yer altı kaynaklarından faydalanmasına izin verilmesi gerekiyor. GAP’ın sulama projeleri devreye girmeli. Bu çağda, 45-50 derece sıcaklıkta çiftçilerin elektriğini kesmek kabul edilemez” dedi. Erbeyi, “Kadınlar trafoların üstüne çıkarak hayatlarını tehlikeye attı. Özel bir şirket için köylüyü ve jandarmayı karşı karşıya getirilmemeli. Sırf birkaç kişi kazanacak diye ülkeyi gıdasız bırakmak, üretimi durdurmak, insanların göç etmesine sebep olmak doğru değil.”

KAMURAN TANHAN: DEDAŞ’IN UYGUMALARI TARIMA VE ÜRETİME DÜŞMANLIK

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Mardin Milletvekili Kamuran Tanhan, DEDAŞ’ın tarımsal faaliyeti hedef aldığını söyleyerek uygulamalarını ve yaptıkları açıklamayı eleştirdi. Tanhan, tarımsal üretim yapan köylülerin ve çiftçilerin elektriği kesilerek zor durumda bırakıldığını ifade etti: “Geçen cuma partimizin tarım mitingi vardı, ertesi gün bu operasyonlara başlamaları manidar.”

"KAÇAK KULLANIM BAHANE EDİLİYOR"

Tanhan, kaçak kullanımın DEDAŞ’ın bahane ettiği düzeyde asla söz konusu olmadığını söyledi. Tanhan, DEDAŞ’ın yüzde 70-80 oranında kaçak kullanım iddialarının gerçeği yansıtmadığını belirterek, “DEDAŞ, yıllardır kaçak kullanımın önüne geçmek için hatları yeniledi, çiftçilerin müdahale edemeyeceği yerlere taşıdı. Şimdi tekrar kaçak kullanım bahane edilerek trafolar sökülüyor. Bu iddialar bölgedeki tarımsal üretimi bitirme amacı taşıyor” dedi.

"İKTİDARA YAKIN ÇİFTÇİLERE AYRICALIK TANINIYOR"

Mardin’in Kızıltepe, Derik, Biren, Şehir ve Ceylanpınar bölgelerinde sahada olduklarını söyleyen Tanhan, şöyle konuştu: “Köylüler, birçok yerde şunu ifade etti; DEDAŞ, iktidara yakın çiftçilere elektriği bedava verirken, diğer çiftçilere yüksek faturalar gönderiyor. Yandaşlara peşkeş çekilme durumu var.” Tanhan, ayrıca trafoların alınıp jeneratörlerin köylülere borç olarak yansıtıldığını, bu şekilde yandaş çiftçilerin kayırıldığını ve adaletsizlik yapıldığını belirtti.

"KOLLUK GÜCÜ DEDAŞ’IN ÖZEL GÜVENLİĞİ GİBİ DAVRANIYOR"

DEDAŞ’ın köylerde operasyonlar yaparken kolluk güçlerini özel güvenlik gibi kullandığını belirten Tanhan, “Bölgede ve bu iktidar eliyle yapılıyor. Kolluk gücü DEDAŞ’ın bir özel güvenliğiymiş gibi hareket ediyor. Dolayısıyla burada talimatı kimden aldıkları açık. Yüzlerce zırhlı araçla kaçak için sözde köylülere gidiyorlar” dedi.

KAÇAK İÇİN YAPILAN ‘ÇALIŞMA’, ONARIM VE YENİLEMEDE YOK

DEDAŞ, günlerdir süren operasyonlarını överek bir açıklama yaptı. Açıklamada, operasyonların gerekçesi olarak kaçak kullanım gösterildi. Operasyonların Dicle Elektrik’in hizmet bölgesinde yer alan tüm il ve ilçelerde devam edeceği belirtildi. Ancak DEDAŞ’ın bölgede pek çok elektrik sisteminin altyapısının eskimesi ve onarımının yapılmamasından kaynaklı yangınlara sebep olmasına rağmen, bu alanda herhangi bir çalışma yürütmediği dikkat çekti.