Usta oyuncu Genco Erkal hayatını kaybetti: "Genco’yla tiyatromuzun uzun koşucusunu kaybettik"

Dostlar Tiyatrosunun Kurucusu, Usta Tiyatrocu ve Sinema Oyuncusu Genco Erkal, 86 yaşında bir süredir tedavi gördüğü kan kanseri nedeniyle hayatını kaybetti. Dostlar Tiyatrosu, resmi X hesabından sabaha karşı paylaştığı şiirle Erkal’ın yaşamını yitirdiğini duyurdu:

“Hoşça kalın

dostlarım benim

hoşça kalın!

Sizi canımda

canımın içinde,

kavgamı kafamda götürüyorum.

Hoşça kalın

dostlarım benim

hoşça kalın...

Resimlerdeki kuşlar gibi

dizilip üstüne kumsalın,

mendil sallamayın bana.

İstemez... Tek hecesiz elveda.”

Genco Erkal için, 2 Ağustos Cuma günü saat 14.00’da Muhsin Ertuğrul Sahnesinde bir tören düzenlenecek. Törenin ardından Erkal’ın cenazesi, ikindiden sonra Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilecek.

Oyuncu Ezel Akay ve Yazar Adnan Özyalçıner, Genco Erkal için görüşlerini gazetemizle paylaştı.

"AHLAKLI BİR SANATÇIYI KAYBETTİK"

Genco Erkal’ın kendisinin profesyonel tiyatro, oyunculuk hayatında adım attığı ilk yılların ustası olduğunu belirten Ezel Akay “Çok üzüldüm. Yaşına rağmen hâlâ çok aktif bir dönemindeydi. Yeni gösteriler, oyunlar, projeler yapacaktı. Hatta kendi tiyatrosunu Eminönü’deki bir hana taşıma macerası devam edecekti, benim de niyetim vardı onunla birlikte bir şeyler yapmaya. Çok üzüldüm, yaşına rağmen çok erken oldu çünkü çok aktif ve dinç bir insandı” dedi.

Türkiye’nin Erkal’ın ölümüyle ne kaybettiğine dair Akay, “Türkiye, ahlak timsali bir sanatçıyı kaybetti. Türk tiyatrosu, oyunculuk konusunda onun yanında yetişmiş, onu göre göre ondan eğitim almış çok sayıda oyuncu var ama her şeyden önce çok ahlaklı bir sanatçıyı kaybetti Türkiye” yorumunda bulundu.

"SANATSAL ÖZGÜRLÜKLER KONUSUNDA BAŞAKTÖRDÜ"

Yazar Adnan Özyalçıner ise Genco Erkal’ın ‘50 kuşağından olduğunu hatırlatarak şunları söyledi: “Edebiyatın, kültürün, sanatın dönüştüğü, dönüştürüldüğü günlerin önde gelen tiyatro sanatçılarından oldu. Siyasal ve sanatsal özgürlüklerin sağlanması, gelişmesi konusunda başaktör rolünü hiçbir zaman elden bırakmadı. Tiyatronun halka ulaşmasında, insanımızın değiştirilip dönüştürülmesinde emeği çoktur. Genco’yla tiyatromuzun uzun koşucusunu yitirdik.”

Sosyal medyadan da Genco Erkal’ın dostları, pek çok sanatçı, yazar ve siyasetçi paylaşım yaptı:

Yekta Kopan: “Hep sahnede veda etmek istediniz. İki ay öncesine kadar sahnedeydiniz. ‘Yaşamaya dair’ öğrettiğiniz her şey için, çalışkanlığın ne olduğunu öğrettiğiniz için, hocalığınız için, dostluğunuz için çok teşekkür ederim Genco Bey!”

Tarkan: “Usta Tiyatrocu ve Oyuncu Genco Erkal da aramızdan ayrıldı. Üzgünüm… Ülkemizin aydın yüzü, Nâzım Hikmet’in sesi, hep adaletin, hakkın yanında duran, kocaman ve cesur bir yürekti. Nurlar, ışıklar içinde uyusun.”

Geniş Merdiven: “Geniş Merdiven’in ‘epik oratoryo’ gösterimlerinde epik kavramı Brecht’ten gelir. Ve bu kavramda Genco Erkal’ın epik oyunculuk anlayışı rehberlerimizden biri oldu. Pek çok kişi gibi bizim de öğretmenlerimizden biriydi.” 

POLİTİK TİYATRONUN GELİŞİMİNDE ÖNCÜ OLDU

Genco Erkal 28 Mart 1938’te İstanbul’da dünyaya geldi. İstanbul Üniversitesinin Psikoloji Bölümünü bitiren Genco Erkal, 1959’dan başlayarak Türkiye’nin önemli özel tiyatro topluluklarında oyuncu ve yönetmen olarak çalıştıktan sonra, 1969’da bugün de sanat yönetmeni olduğu ve Türkiye’de politik tiyatronun gelişiminde öncü rol üstlenen Dostlar Tiyatrosunu kurdu.

1965’te Rus Yazar Nikolay Gogol’un “Bir Delinin Hatıra Defteri” adlı öyküsünü tiyatroya uyarlayıp Türkiye’de Batılı anlamda metne dayalı sahnelenen ilk tek kişilik oyun olarak sahneledi. Yıllar boyunca üç farklı yorumla sahnelediği bu eser, onunla özdeşleşti. Erkal, tek kişilik oyunların ustası olarak tanındı.

Aziz Nesin’den Haldun Taner’e, Nâzım Hikmet’ten Behiç Ak’a ve Yaşar Kemal’e birçok sanatçının eserlerini tiyatroya uyarladı. Senfonik konserlerde birçok yapıtı anlatıcı olarak seslendirdi.

Önemli uluslararası film festivallerinde gösterilen ve birçok ödül kazanan “At”, “Faize Hücum”, “Hakkâri’de Bir Mevsim”, “Camdan Kalp” filmlerinin başrolünde oynadı. TRT için Haldun Taner’in ünlü müzikli oyunu “Keşanlı Ali Destanı”nı yönetti ve oynadı. “Pazar: Bir Ticaret Masalı” ve “Prensesin Uykusu” filmlerinde de rol aldı. Değişik yıllarda birçok defa “yılın en iyi erkek oyuncusu”, “en iyi tiyatro yönetmeni” seçildi, yaşam boyu başarı ödülleri kazandı. 1982 ve 1983’te “En İyi Sinema Oyuncusu” olarak Antalya Film Festivali’nde Altın Portakal’a layık görüldü. 

1993-1998 arasında Paris’te ve Avignon Festivali’nde Fransızca performanslar sergileyen Genco Erkal; Nâzım Hikmet’ten “Sevdalı Bulut”, Philippe Minyana’dan “Où vas-tu Jérémie?​” ve Paulo Coelho’nun ünlü romanından uyarlanan “Simyacı” oyunlarıyla uluslararası sahnelerde de rol almıştı. (KÜLTÜR SERVİSİ)