Yurttaşın iktidara tepkisi: Biz vergiyle eziliyoruz, saray şatafatlı yaşıyor

Berkay AVCI
Ezgi CANSEL
Bursa

Bursa Görükle’de kurulan pazarda yurttaşlarla konuştuk. Yurttaşlar, iktidarın sıktığı ‘kemer’ ile eziliyor. Düşen ücretleri bir yandan enflasyon, diğer yandan vergiler eritiyor. Yurttaşlar şirketlerden vergi almayan iktidara tepki gösterirken, kendilerinin vergi yükü altında ezildiğini söylüyor.

Yolumuz bir gıda işçisi ile kesişiyor. Pazara gelmiş ama neredeyse eli boş dönüyor. “Geçinebiliyor muşunuz?​” diye sorduğumuzda, “Kendi eksenimizde dönüyoruz, daha işleri yörüngeye oturtamadık” diyor.

“Bazı harcamaların hükümet tarafından kısılması yönünde adımlar atıldı ve vergilerde düzenlemelere gidildi, ne düşünüyorsunuz?​” diye soruyoruz. Yanıt veriyor: “Sıkılan kemer bizim kemerimizdir. Mehmet Şimşek’in sorunlu politikalar uyguladığını düşünüyorum. Tutturdu ‘kemer sıkma’ diye. Saçma sapan vergilerin altında eziliyoruz. Büyük şirketler vergi ödemezken emekçiler, küçük esnaf, emekliler, devlet memurları kıskaç altında. Zengin daha da zenginleşiyor. Orta direk zaten kalmadı, yoksullarsa daha da yoksullaşıyor.”

“Nisan ayında yaptığınız pazar alışverişi ile bugünkünü kıyasladığınızda ortaya ne çıkıyor?​” sorumuzu ise şöyle yanıtlıyor: “Daha da kötüye gitti. 1 kilo değil, yarım kilo alıyoruz. Bazı ürünleri ise hiç almıyoruz. Her hafta sonu ailem ile muhakkak dışarıda yemek yerdik. Şimdi ondan da feragat ediyoruz. Evin balkonuna çıkınca dışarı çıkmış sayıyoruz kendimizi.”

Emekli metal işçisi ve eşi geliyor bir süre sonra. Onlar da şikayetçi. Hatay’dan gelmişler Bursa’ya. Hatay’ın deprem bölgesi olmasına rağmen Bursa’daki fiyatların Hatay’a nazaran daha ucuz olduğunu söylüyorlar. Deprem bölgesindeki fiyatlandırmanın insanların acıları üzerinden gerçekleştirilen ‘fırsatçılık’ olduğunu düşünüyorlar.

“Denetimlerin yetersizliğinin sonucu yine biz emekçileri, emeklileri vuruyor” diyor emekli metal işçisi. Kemer sıkma politikasının ve yıllardır süregelen krizin faturasının yine emekçilere kesildiğini söylüyorlar: “40 yıl demir-çelik sektöründe çalıştım ve emekli oldum. Aldığım emekli maaşı 35 bin lira. Biz ailece önceden çok rahat geçinebilirken artık geçinemez olduk. Kirada oturuyoruz. Genele bakarak iyi durumdayız diyebiliriz belki ama durumumuz kötünün iyisi. Kemeri de hep biz sıkıyoruz. Otuz yıl önce de biz sıkardık hâlâ biz sıkıyoruz. Daha önce biz çocuklarımızla beraber tatile giderdik, istediğimiz zaman şehir dışındaki çocuklarımızı ziyarete giderdik. Şimdi gitmeden önce on kere düşünüyoruz. Artık ufacık şeyler için bile hep hesap yapmak zorundayız.” Eşi de ekliyor: “Tatil denen kavramı unutalı çok oldu. Evimizde misafir bile ağırlamak istemiyoruz çünkü evimize misafirin gelmesi dahi o kadar külfetli ki artık dışarda çay bahçesinde buluşuyoruz arkadaşlarımızla.”

Emekli işçi, Mehmet Şimşek’in politikasına dair, “Şimşekler, patronlar, saraylılar kendi sefasını sürüyor. Önce dönüp kendilerine baksınlar. Altlarındaki arabalardan, şatafattan vazgeçsinler. İş gereği yurt dışında da çalıştım. İşçinin-emekçinin, asgari ücretlinin sırtından bu kadar gelir elde edildiğini, ülke ekonomisinin yolda tuzak kurup radara yakalayarak düzeltilmeye çalışıldığını bir tek burada gördüm” diyor.

Nisan ayından bugüne alım güçlerinin eridiğini kaydediyorlar: “Arada çok büyük bir fark var. Kapanması zor bir makas. Eskiden de alamıyorduk ama şimdiki durumumuz sepetimizi daraltmak oldu. Yine alamıyoruz ama sepetimiz küçüldüğü için dolması kolay oluyor. İşin aslı önce gözümüz doysun diyoruz.”

“Temmuz ayında asgari ücrete zam yapılmaması ve yapılsaydı da bir etkisi olur muydu?​” sorumuza emekli işçinin cevabı, “DİSK, KESK ve diğer büyük işçi sendikaları konfederasyonları, emekten aldıkları güçlerini eyleme dönüştürmeden, işçi sınıfı örgütlenmeden ve tek bir amaç için mücadele etmeden bu ülkede hiçbir şeyin değişeceğine inanmıyorum” yanıtını verdi.

68 YAŞINDA EMEKLİ ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYOR

68 yaşında bir işçi emeklisi 12 bin lira emekli maaşı alıyor. Bir de arıcılık yapıyor. “Ben bu yaşımda hâlâ çalışmaya devam etmesem bu maaşla zaten geçinemem, ölürüm” diyor. Geçinmenin zor zanaat, kıt kanaat olduğunu söylüyor.

“Şimşek’in politikasını büyük şirketler vergilerini ödemezken tüm yük benim gibi bir emeklinin sırtında. Sıkılan kemer garibanın boğazına geçirilmiş” diyor.

Nisan ayından bugüne gitgide her şeyin daha da pahalı hale geldiğini söylüyor, sinirleniyor ve şunları söylüyor: “Ekonomi, ekonomi yahu bu kimin ekonomisi? Ne anlatıyorlar insanlara? Yine hangi masalı! Biz eskiden de sıkardık, bu kemeri hâlâ sıkıyoruz. Ama eskiden yine iyi kötü bir geçim vardı, şimdi o da yok. Bizim tasarruf edecek neyimiz kaldı? Yanlış anlamayın, bizim tasarruf edecek bir itibarımız bile yok! ‘Yol yaptık’ deniyor. Yol eskiden de yapılırdı, iyi kötü aracımızla giderdik o yollarda. Şimdi biz o yolları cebimizden kesilenle yaptırıyoruz. Üstüne bir de yüzlerce lira verip geçmeye çalışıyoruz. Bunun adına soygunculuk denir. Önce vergilendirmeleri düzeltsinler, önce insanlara yaşam alanı bıraksınlar, yollar gene yapılır.”

12 bin lira aylık alan bir emekli olarak, “Saray’daki tüketimin durumunu sorgulamak gerekir” diyen yurttaş, “Maşallah, manda yoğurdundan kuş sütüne her şey var o sofralarda. Bir dünya masraf, israf cabası. Saray’dan 16 tane uçakla Kıbrıs’a gidiyorlar. Ne zaman ki tarifeli uçakla giderler, ben de o zaman bu politikada ne kadar samimi olduklarını düşünürüm” dedi.

FİYATLAR ARTARKEN MAAŞLAR AYNI KALIYOR

Ev hanımı olan bir teyzeyle karşılaşıyoruz. “Ben geçiniyorum çok şükür ama çevremdekiler, kardeşlerim zor geçiniyor. Her hafta pazara çıkıyorum. Her hafta fiyatlar zamlanıyor gözle görülür bir biçimde ama benim çocukların aldığı maaş hâlâ aynı. Ya tek maaşla ev geçindirenler, çocuk büyütenler ne haldedir, görüyorum çevremde” diyor.