Bangladeş’te hükümet karşıtı protestolar: Başbakan ülkeyi terk etti
Bangladeş’te kamuda kontenjan kararına tepki olarak başlayan protestoları bastıramayan Başbakan Şeyh Hasina’nın istifa ettiği ve ülkeyi terk ederek Hindistan'a gittiği açıklandı.
Fotoğraf: Najmus Sakib/AA
Güney Asya ülkesi Bangladeş’te kamu kurumlarındaki işe alımlarda belli kesimlere ayrıcalık tanıyan hükümet kararına tepki olarak başlayan protestoları bastıramayan 15 yıllık Başbakan Şeyh Hasina’nın istifa ettiği ve ülkeyi terk ederek Hindistan’a gittiği açıklandı.
Binlerce kişi sokaklarda kutlama yaparken ordunun açıklama yaparak “geçici hükümet” kurulacağını duyurması ve eylemlerin bitmesini istemesi dikkat çekti. Protestolar bugün başbakanlık konutu önünde yoğunlaşmıştı.
ORDU MÜDAHALESİ Mİ?
Başbakanın istifasının ordu tarafından açıklanması dikkat çekti. Bangladeş Ordu Komutanı General Waker-Uz-Zaman, Başbakan Şeyh Hasina Vecid’in resmi konutundan ayrılmasının ardından basına açıklama yaptı. Yerel basına göre, ülkede geçiş hükümeti kurulacağını duyuran Waker-Uz-Zaman, “gösterilerin ve şiddet olaylarının durulması halinde sıkıyönetime gerek kalmayacağını” belirtti.
Fotoğraf: Najmus Sakib/AA
EŞYALARI KONUTUNDAN ÇIKARILDI, BABASININ HEYKELİ YIKILDI
Başkentteki protestolar sürerken Başbakan Şeyh Hasina'nın resmi konutunu basan Bangladeşlilerin içerideki eşyaları dışarı çıkardıkları görüldü.
Yerel basında yer alan haberlere göre, iktidardaki Avami Birliği Partisinin başkent Dakka'daki binası da ateşe verildi. Ülkenin kurucu lideri ve Başbakan Hasina'nın babası Şeyh Muciburrahman'ın başkent Dakka'daki heykeli de yıkıldı. İçişleri Bakanı ve diğer hükümet yetkililerinin konutlarına girildiği de kaydedildi.
Bu arada Hint basınında, Başbakan Şeyh Hasina ile kız kardeşi Şeyh Rehana'yı taşıyan askeri helikopterin Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi yakınlarındaki Hindon Hava Üssü'ne indiği aktarıldı.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi hükümetinin de Bangladeş sınırında "yüksek alarm" durumu ilan ettiği duyuruldu. Dhaka Tribune de başkent Dakka'da Hazrat Şahcelal Uluslararası Havalimanı'nın kapatıldığını ve uçuşların 6 saatliğine askıya alındığını duyurdu.
Bangladeş'te ordunun açıklamasının ardından başkent Dakka'da "coşkulu kutlamalar" yapıldığı kaydedildi.
Fotoğraf: Najmus Sakib/AA
SENDİKA LİDERİ: KAÇMASI UTANÇ VERİCİ
Sommilito Konfeksiyon İşçileri Federasyonu Başkanı Nazma Akter, Başbakan Hasina’nın ülkesinden kaçmasının “utanç verici” olduğunu söyledi. El Cezire’ye konuşan Akter, “Ülkemizi öldürdü, ekonomimizi öldürdü ve insanlarımızı öldürdü. O ülkeyi sevmiyor, avantaj sağladı ve gücünü kötüye kullandı ve bu çok talihsiz bir durum” ifadelerini kullandı.
Fotoğraf: Najmus Sakib/AA
PROTESTOLAR ÜNİVERSİTEDE BAŞLADI
Bangladeş’te istifayı “Bağımsızlık Savaşı”na katılanların ailelerine kamuda yüzde 30 kontenjan ayrılması kararıyla başlayan protestolar getirdi. Üniversitelerde başlayan ve yüksek mahkeme ilgili kararı iptal etmesine rağmen devam eden protestolar, hükümet karşıtı bir harekete dönüştü.
Bangladeş’te kamuda işe giriş pozisyonlarının yüzde 56’sı belirli demografik gruplar ve sınıflar için ayrılırken bunun yüzde 30’u, 1971’deki Bağımsızlık Savaşı’na katılanların ailelerini kapsıyordu. Protestolar nedeniyle bu kontenjanlar 2018’de kaldırılmıştı. Hükümet geçtiğimiz ay bu kararı yeniden uygulamaya koydu.
Protestolar kamuda kontenjan kararının Başbakan Şeyh Hasina liderliğindeki Avami Birliği Partisinin destekçilerine fayda sağladığını savunan bir grup Dakka Üniversitesi öğrencisinin 15 Temmuz’da eylem yapmasıyla başladı. Öğrencilere yönelik polis şiddeti protestoların yayılmasını beraberinde getirdi.
Son üç haftada 200’den fazla kişinin protestolara yönelik devlet müdahalesi sırasında öldürülmesi ve 10 bine yakın kişinin gözaltına alınması da hareketi durduramadı. Şeyh Hasina hükümeti ayrıca sokağa çıkma yasakları, sosyal medya sansürü ve üniversiteleri kapatma gibi baskı yöntemleri de kullandı. Ancak etkili protestolar devam etti.
Başbakan Şeyh Hasina, geçtiğimiz 23 Temmuz’da protestolarda yaşanan şiddet olaylarına ana muhalefetteki Bangladeş Milliyetçi Partisi (BNP) ile Bangladeş Cemaat-i İslami Partisinin neden olduğunu söylüyordu.
"TEKSTİL CEHENNEMİ"
İşçilerin kötü çalışma koşulları nedeniyle “Tekstil cehennemi” olarak bilinen Bangladeş’in nüfusunun 4,2 milyonu bu sektörde, düşük ücret ve güvencesiz çalışıyor. Hazır giyim sektörü ise Bangladeş’in 50 milyar dolarlık ihracat gelirinin yüzde 80’inden fazlasını oluşturuyor. 2023 verilerine göre 172 milyon Bangladeşlinin 37 milyondan fazlası orta ila şiddetli gıda güvensizliği yaşıyor. Ülkedeki işgücünün yüzde 85’i kayıt dışı çalıştırılıyor. Hükümetin elektrik ve gaz fiyatlarını bir yıl içinde üç kez artırmasıyla kamu hizmeti maliyetleri de yükselmiş durumda. Nüfusun en zengin yüzde 10’luk kesimi ülke gelirinin yüzde 41’ini kontrol ederken, en alttaki yüzde 10’luk kesim sadece yüzde 1,3’ünü alıyor.(DIŞ HABERLER)
