İktidardan savaş sanayisine destek açıklaması | Doç. Dr. İsmet Akça: Bağımlılık sürecek, sorun çözmeyecek

Dilan TEMİZ
Diyarbakır

Savunma Sanayii İcra Komitesi, dün (6 Ağustos) Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan başkanlığında Beştepe'de toplandı. Toplantıda “yerli ve milli savunma projeleri” ile ilgili önemli kararlar alınırken, "Savunma sanayisi, güvenliğimizin yanı sıra ithalatımızı azaltmakta, katma değeri yüksek üretim ve ihracat hedeflerimize de hizmet etmektedir" ifadeleri öne çıktı.

Toplantı kapsamında, katmanlı hava savunma sistemleri ile tüm algılayıcı ve silahların bir ağ yapısı altında birbirleriyle entegre çalışması, ortak hava resminin oluşturulması, gerçek zamanlı olarak harekat merkezlerine ulaştırılması ve yapay zeka destekli olarak karar vericilere sunulmasını temin eden ve halen geliştirilmekte olan "Çelik Kubbe Projesi" de görüşüldü.

Türkiye uzun yıllardır savaş sanayisine yatırımlarda bulunuyor. Defense News dergisinin yayımladığı “Dünyanın en büyük 100 savunma şirketi” arasında Türkiye’den 5 şirket bulunuyor.

İktidarın her fırsatta “ekonomik kalkınma” sağlayacağına dair reklam yaptığı bu projeler ne anlam ifade ediyor? Bu yatırımları ve şirketlerin yükselişini Siyaset Bilimci Doç. Dr. İsmet Akça ile konuştuk. Akça, savunma sanayisine yapılan yatırımların ekonomik büyümeye genel bir faydası olmadığını belirtti, Türkiye’nin hâlâ dışa bağımlığı olduğunu hatırlattı.

TÜRKİYE SERMAYE SINIFININ YENİ FRAKSİYONU: SAVAŞ SANAYİSİ 

Akça, Türkiye'nin savunma sanayisine ciddi kaynaklar ayırdığını belirterek, “Hem Savunma Sanayisi Destekleme Fonu üzerinden hem de bütçe dışı kaynaklarla yatırımlar yapılıyor. Belli ürünlerde de, deniz araçları ve zırhlı kara araçları gibi ürünlerde üretim ve ihracat kapasitesi yakalandı” dedi.

Akça, savunma sanayine ayrılan bütçeler, projelerin sayısının artması ve toplam proje değerlerinin artmasının, Türkiye'nin hem bir ekonomik anlamda mucizesi olarak sunulduğunu hem de bölgesel güç arayışlarının bir ifadesi olduğunu belirterek, bu artışların özellikle 2015 sonrasında gerçekleştiğine dikkati çekti. Akça, “Bunun aynı zamanda Türkiye'de ekonomik anlamda tıkanmanın bir kırılma noktası olduğunu unutmayalım. Türkiye'nin bütün yetkili ağızlarından yapılan beyanlarda da aslında savunma sanayisi yatırımlarının devam edeceği ifade ediliyor” dedi.

Hem projeler için ayrılan kaynaklardan hem savunma sanayisi şirketlerine tanınan çeşitli muafiyetlerden çeşitli teşviklere kadar uzanan alanlara yatırımların devam ettiğini söyleyen Akça, şunları kaydetti:

“Aslında Türkiye savunma sanayisini bir ekonomik büyüme motoru olarak kurmaya çalışıyor, inşa etmeye çalışıyor. Bence sektörün büyüklüğü, yani inşaatla karşılaştığınızda, buna yetmez. Ama bu sektörde dev şirketlerden başlayıp çok aşağıda KOBİ’lere kadar uzanan büyük bir ağ oluşmuş durumda. Dolayısıyla Türkiye'de artık sermaye sınıfının bir fraksiyonu olarak bir savaş sanayisi, savunma sanayisi fraksiyonundan bahsedebiliriz. Buraya ayrılan bütçeler ve tamamen burası üzerinden bir ekonomik kalkınma planlanıyor. Yani şöyle bir iddia var; Türkiye'nin ekonomik büyümesini teşvik edeceği.”

"TÜRKİYE SAVUNMA SANAYİSİ DIŞ ALIMLARA BAĞIMLI"

Ekonomik büyüme için askeri harcamalar yerine başka alanlara yatırım yapılması gerektiğini belirten Akça, şunları dile getirdi:

“Türkiye, savunma sanayisinde bazı ürünlerde kendine alan bulabilmiş olsa da yüksek teknoloji ürünlerinde bağımlı. Türkiye savunma sanayisi bağımlı. Dış alımlara bağımlı. Türkiye'nin tamamen bağımsız bir savunma sanayisi oluşturması mümkün değil. İkincisi; ara mal girdileri vesaire konusunda da özellikle teknolojik değeri yükseldikçe bağımlısınız. Bu, sizin aynı zamanda ithalat bağımlılığınız anlamına geliyor. Teknolojiyi üreten bir ülke olmadığınız için her zaman bağımlı pozisyonda kalacaksınız. Dünya çapında küçük bir oyuncu. Ekonomik büyüme için askeri harcamalar yerine başka alanlara yatırım yapılmalı.”

"TOPLUMUN GENİŞ KESİMLERİ BUNUN NİMETLERİNDEN FAYDALANMIYOR"

Türkiye ekonomisi açısından bu kadar yatırım bambaşka alanlara yapılıyor olsaydı ekonomik büyümeye katkının daha fazla olacağını belirten Akça, sözlerini şöyle noktaladı: “Askeri sanayiye yapılan bu yatırımların, askeri harcamaların ekonomik büyümeye genel bir faydası yok. Bunun nimetlerinden toplumun geniş kesimleri faydalanmıyor.”

Savunma Sanayii İcra Komitesi toplandı: "Çelik Kubbe" projesi görüşüldü