Havayolu halkın yolu olmaktan çıktı, patronların zenginlik yolu oldu
Yıllar önce “Havayolu halkın yolu” sloganı ile havacılık alanında düzenlemeler yapan iktidar havayolunu patronları zengin etme yoluna çevirdi. Şakirpaşa Havalimanı sadece özel uçaklara hizmet verecek.
Fotoğraf: Evrensel
Volkan PEKAL
Adana
Bugün faaliyete geçen Çukurova Uluslararası Havalimanı, Adana’daki Şakirpaşa Havalimanı’nın kapanmasına yol açtı. Sadece özel uçakların iniş yapacağı havalimanını emekçiler kullanamayacak. Yıllar önce “Havayolu halkın yolu” sloganı ile havacılık alanında düzenlemeler yapan iktidar havayolunu patronları zengin etme yoluna çevirdi.
Yap-işlet-devret modeli ile Kozuva Grup tarafından yolcu garantili olarak işletilecek Havalimanı’nı değerlendiren iş kolunda örgütlü sendikalardan olan Birleşik Taşımacılık Sendikası (BTS) Genel Başkanı Tonguç Özkan, Şakirpaşa Havalimanı'nın kapatılmasının arkasında verilen yolcu garantisi olduğunu belirterek, "Rant uğruna bir kamu kurumu tasfiye ediliyor” dedi.
İHALE BEDELİNİN BÜYÜK BÖLÜMÜ TEŞVİK OLARAK VERİLDİ
İlk ihalesi 2011 yılında yapılan ve yıllarca açılışı ertelenen Çukurova Uluslararası Havalimanı, 13 yıllık süreçte tam 9 ihale gördü, 6 farklı bakan değişti. Bu süreçte ihaleyi kazanan 3 firma iflas etti. Ancak sonunda Kozuva Grup, projeyi tamamlayarak havalimanının üst yapı inşaatını bitirdi. Peki, bu süreç nasıl gelişti?
Yeni havalimanının yapılması için Mersin’in Tarsus ilçesinde 8 milyon metrekarelik tarım arazisi köylülerden alınıp kamulaştırıldı. 2021 yılının Nisan ayında, Kozuva Grup bünyesindeki Favori Çukurova Havalimanı İşletmeciliği AŞ’ye, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2 milyar 305 milyon liralık bir teşvik sağlandı. Kozuva Grup, havalimanı yatırımına 155 milyon Euro harcama taahhüdünde bulunurken, Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ne (DHMİ) 25 yıllık işletme süresi için 297,1 milyon Euro artı KDV ödeme sözü verdi.
Ancak burada dikkat çekici bir nokta var: 2021 yılındaki Euro kuru üzerinden yapılan hesaplamaya göre, Bakanlık tarafından Kozuva Grup’a verilen teşvik yaklaşık 235 milyon Euro’ya denk geliyor. Yani Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun “25 yılda elde edeceğiz” dediği kira bedelinin büyük bir bölümü, zaten teşvik olarak Kozuva Grup’a önceden ödenmiş durumda.
ŞAKİRPAŞA HAVALİMANI’NIN KAPATILMASINDA KOZUVA GRUBU ETKİLİ Mİ?
Devletin ihaleye koyduğu şartlara göre, Kozuva Grup, ilk işletme yılı için 2 milyon 353 bin 787 iç hat ve 347 bin 374 dış hat olmak üzere toplamda 2 milyon 701 bin 161 yolcu garantisi aldı. Geçen yıl Kozuva Şirketler Grubu Başkanı Süleyman Kozuva’nın, "Adana Havaalanı'nın kapatılmasını isterim" şeklindeki açıklaması, Adana Şakirpaşa Havalimanı’nın yıllık 3 milyonun üzerinde yolcu sayısıyla örtüşüyor. Bu da Şakirpaşa Havalimanı’nın kapanmasının, Kozuva patronuna verilen yolcu garantisiyle bağlantılı olup olmadığı tartışmalarını beraberinde getiriyor. Karadeniz bölgesi gibi daha düşük nüfusa sahip bölgelerde birden fazla havalimanı varken 4,5 milyona yakın nüfusu ile toplam nüfus içerisinde önemli bir paya sahip olan Adana, Mersin bölgesinde bir havalimanı açmak için diğerinin kapatılıyor olması tepkilere neden oluyor.
HAVALİMANI SERMAYEYE HİZMET ETMEK ÜZERE TASARLADI
Özellikle tarım alanında üst sıralarda yer alan bölge yaş sebze ve meyve üretim ve ihracatında ön sırlarda yer alıyor ve yoğunlaşmanın gıdada olduğu bölgede Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesinde yaklaşık 200, Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesinde yaklaşık 400 fabrika bulunuyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, Çukurova Havalimanı’nın Türkiye’nin Ortadoğu ülkelerine açılan kapısı olacağını ve yerel işletmelerin küresel tedarik zincirlerine entegrasyonunu kolaylaştıracağını belirtiyor.
Ancak gerçekte, tarımdan sanayiye kadar pek çok sektörde zenginlik üreten emekçilerin havayolu ulaşımı zorlaştırılıyor, artan yol maliyetleri ile havayolu ulaşımı emekçi için zor hale getiriliyor. Parası olan için şimdiden lüks araç kiralama firmaları da Adana’dan havalimanına ulaşım için 2 bin ila 4 bin arasında değişen ilanlarını internet sitelerine koydu bile. Mersin’de yaşayan yurttaşlar için havalimanı sadece yarım saat kadar yaklaşırken Adana’daki yurttaşlar kilometrelerce yol için 200 lira ücret ödemek zorunda.
"ÇUKUROVA HAVALİMANI'NA RANT UĞRUNA KURBAN EDİLİYOR"
Şakirpaşa Havalimanı'nın 87 yıllık geçmişiyle Adana, Osmaniye, Maraş, Hatay, Niğde ve Mersin gibi çevre illere güvenli uçuş imkanı sunduğunu belirten Birleşik Taşımacılık Sendikası Genel Başkanı Tonguç Özkan, bu havalimanının yılın 12 ayı boyunca güvenli uçuş yapılabilen nadir havalimanlarından biri olduğunu vurguladı. Özkan, Şakirpaşa'nın, 6 Şubat depremleri sırasında arama kurtarma ekiplerinin bölgeye intikalinde ve yardım malzemelerinin ulaştırılmasında kritik bir rol oynadığını hatırlatarak, havalimanının kapatılmasının büyük bir hata olacağını belirtti.
Tonguç Özkan, Şakirpaşa Havalimanı'nın kapatılmasının arkasında ekonomik çıkarların bulunduğunu ifade etti. Çukurova Havalimanı'nın yap-işlet-devret modeliyle inşa edildiğini ve yolcu garantisi verildiğini söyleyen Özkan, bu garantiyi sağlamak için Şakirpaşa Havalimanı'nın kapatılmasının planlandığını belirterek, bu durumu "rant uğruna bir kamu kurumunu tasfiye etme" olarak nitelendirdi.
"ÇUKUROVA HAVALİMANI ULAŞIM ALTYAPISI TAMAMLANMADAN AÇILDI"
Özkan, Çukurova Havalimanı'na ulaşımın henüz tam anlamıyla sağlanamadığını ve bu durumun vatandaşlar için büyük zorluklar yarattığını ifade etti. Özellikle Mersin ve Adana arasındaki demiryolu projesinin tamamlanmaması nedeniyle havalimanına erişimin zor olduğunu belirten Özkan, yüksek ulaşım maliyetlerinin de bölge halkını olumsuz etkilediğini söyledi.
"ÇALIŞANLAR KAYGILI VE TEDİRGİN"
Şakirpaşa Havalimanı'nda çalışan personelin geleceği konusunda ciddi belirsizlikler yaşandığını dile getiren Özkan, birçok çalışanın başka şehirlere gönderilme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu vurguladı. Çalışanların sosyal düzenlerinin bozulmaması için bir güvence talep eden Özkan, bu konuda mücadele edeceklerini ve gerekirse Havalimanının kente yeniden kazandırılması talebi ile nöbet eylemleri başlatacaklarını söyledi.
