Çanakkale Kirazlıdere Termik Santralinin üretim lisansı sonlandırıldı

Özer AKDEMİR

Çanakkale Lapseki’deki Kirazlıdere Termik Santralinin üretim lisansı iptal edildi. Termik santrale 2013 tarihinde verilen üretim lisansı firmanın yasa gereği 7 yıl içerisinde üretimi başlama şartını yerine getirememesi nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumun (EPDK)  tarafından sona erdirildi.

LİSANS İPTALİ RESMİ GAZETE'DE YAYIMLANDI

Resmi Gazetenin 4 Ağustos 2024 tarihli sayısında yayınlanan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumun (EPDK) kararında “25/07/2024 tarihli ve 12764-4 sayılı Kurul Kararı ile; Filiz Kirazlıdere Elektrik Üretim A.Ş.’ye “Kirazlıdere Termik Santrali” projesi için verilen

07/03/2013 tarihli ve EÜ/4301-5/02545 numaralı üretim lisansı sona erdirilmiştir” ibareleri yer aldı. EPDK’nın bu kararı bölgede yapılmak istenen termik santral projesinin durdurulduğu anlamına geliyor. Termik santral projesi için 06 Mart 2015 tarihinde firmaya verilen üretim lisansının geçerlik süresi 2022 tarihinde dolmuştu.

BACA YÜKSEKLİĞİ 150 METREYE ULAŞACAKTI!

Proje ile ilgili Çanakkale İdare Mahkemesinde açılan davalardan birisi de süresi geçen bu üretim lisansının iptali davası idi. Proje ile ilgili, 2022 yılında askıya çıkarılan Kirazlıdere Termik Santraline ilişkin 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Değişiklik kararının da bulunduğu 4 dava açılmıştı. Yapımının tamamlanması halinde 150 metreye ulaşacak olan termik santral bacasının birçok çevresel riski barındırdığı, santralin ülkemizin en vermli meyve-sebze üretiminin yapıldığı yerlerden birisi olan Lapseki’de çok büyük tarımsal üretim kayıplarına yol açacağı da açılan davaların iddiaları arasında idi.

ÇED RAPORU OLMAYAN PROJEYE ÜRETİM LİSANSI VERİLMİŞ!

Açılan bu davalarda firmaya üretim lisansının verildiği tarihlerde projenin henüz ÇED Olumlu kararının olmadığı ortaya çıkarken, sonradan verilen ÇED Raporunda santralin yapılacağı ilçenin bile adının yanlış olduğu anlaşılmıştı. Santrale karşı Biga Kirazlıdere Kalkındırma Güzelleştirme Derneği tarafından açılan davada Çanakkale 2. İdare Mahkemesi tarafından yaptırılan bilirkişi keşfi ise projenin birçok eksiklikleri ve yanlışlıkları olduğunu ortaya koymuştu.  

1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine Çevre Bakanlığı tarafından verilen onayın iptali ve yürütmesinin durdurulması için açılan davada yapılan bilirkişi keşfi raporunda santrale EPDK tarafından üretim lisansının verildiği 7 Mart 2013 tarihinde ‘ÇED olumlu’ kararının olmadığı dile getirilmişti. ÇED olumlu kararının 2015 yılında alındığına vurgu yapılan raporda, “Bu nedenle üretim lisansının, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine istinaden aykırı biçimde verilmiş olması, her iki planın da (2015 ve 2022 yılı planları) bu unsurlardan etkilenmiş olması ve orman alanlarının koruması ilkesine aykırı biçimde yapıldığı” ifadelerine yer verilmişti.

“CİNAYET!”

Raporda, termik santralle ilgili alınması gerekli kurum ve kuruluş görüşlerinin eksik alındığı, üretim lisansının yönetmeliğe aykırı biçimde verildiği, kümülatif etki değerlendirmesinin yapılmadığı projenin kamu yararı niteliği taşımadığı, planlama alanı tanımında ilçe isminin bile yanlış yazıldığı (Biga olması gerekirken Lapseki yazılmış) gibi birçok eksiklik ve yanmışlık ortaya konmuştu. Sadece 250 MW elektrik enerjisi tüketen Çanakkale’de Lapseki'den Bandırma'ya kadar olan sahil bandında 20 bin megavat kömürle çalışan termik santral kurulması planlanıyordu. Uzmanlar, bu büyüklüklere ulaşan termik santral projelerinin bölge ekolojisi açısından bir cinayet olacağı dile getiriyorlardı.

Davanın avukatı Fevzi Özlüer EPDK’nin lisans iptal kararını yorumladı:

AV. FEVZİ ÖZLÜER: TERMİK SANTRALLER İÇİN ÖRNEK BİR DAVA

Lapseki Kirazlıdere Termik Santrali ile ilgili hukuki süreçle ilgili konuşan Av. Fevzi Özlüer şöyle konuştu: "Termik santralle ilgili hukuki süreç aslında daha öncelere dayanıyor. 2010 yılında önce bir ÇED olumlu kararı almış, iptal edilmiş. Ondan sonra yeniden 2009/7 Genelgesi uyarınca kararı almışlar, sonra bu dava reddedilmiş. Ardından 7 yıllık süre geçmiş. Biz Lapseki Çevre Koruma Derneği, Kirazlıdere Çevre Koruma Derneği ve Kaz Dağları Çevre Koruma Derneği adına yöre halkı ile birlikte hem imar planlarına, hem lisansa hem de ÇED olumlu kararına dava açtık. Aynı zamanda EPDK’ya da bu durumu bildirdik. Biz de dosya kapsamında benzer yönde bir iptal beklerken mahkeme kararı beklenmeden iptal edildi. Bunu yöre halkının bir başarısı olarak değerlendirmek gerekir. Aynı zamanda da hukuk süreci geçmiş olsa bile bir termik santralle ilgili sonrasında yapılacak izlemenin ve yöre halkının o konudaki hukuki araçları etkili kullanmasının olumlu sonuçları için örnek bir dava oldu. O nedenle de mutluyuz."

Kirazlıdere termik santraline ÇED olmadan üretim lisansı verildiği ortaya çıktı!

ÇED Raporunun süresi geçmiş, üretim izni yok, çevre düzeni planına aykırı