MEB’den çocuk işçiliği belgesi!

Vural NASUHBEYOĞLU
İstanbul

Milli Eğitim Bakanlığıınn (MEB) patronların önerilerini almak için taslağını sunduğu mesleki ve teknik eğitim politika belgesi, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak yayımlandı. Gazetemizin 30 Temmuz’da 2024’te ‘Öğrencilerin eti de kemiği de sizin’ başlığıyla duyurduğu taslak olduğu gibi hayata geçirilecek. Belgenin amaç bölümünde, sermayeye nitelikli iş gücü yetiştirmek için mesleki eğitime erişim artırılarak öğrencilerin istihdama hazırlanmalarının sağlanacağı açıkça ifade ediliyor. Belgenin hayata geçirilmesiyle önümüzdeki dönem çocuk işçiliği yaygınlaşacak, mesleki eğitim yaşı düşürülecek, ilk öğretimden itibaren mesleki eğitim teşvik edilecek, sanayi bölgelerine pansiyonlu meslek liseleri kurulacak.    

HER ŞEY PATRONLAR İ ÇİN…

Mesleki eğitimin yanı sıra tüm eğitim sistemini etkileyecek belge nitelikli eğitim yerine iktidarın 12. KALKINMA PLANI, Cumhurbaşkanlığı 2024 yılı yıllık programı ve 2024-2026 orta vadeli programındaki hedeflerine ulaşmasını hedefliyor.  Belgede MEB’in, ağustos 2023’ten itibaren mesleki eğitimde ‘eğitim-istihdam’ ilişkisini güçlendirmek, mesleki eğitimi yaygınlaştırmak için çok sayıda ilde sektörle (patron örgütleri) istişare toplantıları yaptıkları da gizlenmeyerek “Bu toplantılar sektörel ihtiyaçlara cevap verebilen bir mesleki eğitim sistemini inşa edebilmek amacıyla yapılmıştır” ifadelerine yer verildi.  

12 YAŞA ZANAAT ATÖLYESİ

MEB’in bu yıl pilot uygulama olarak 10 ilde yaz döneminde hayata geçirerek Mesleki Eğitimi Merkezi (MESEM)’e gönderemediği 7 ve 8. sınıf öğrencileri için uygulamaya koyduğu ‘zanaat atölyeleri’ tüm illerde kurulacak. Zanaat atölyeleri ile 12 yaşından itibaren öğrencilerin iş hayatına uyum sağlamaları ve erken yaşta mesleki yeterlilik kazanacak şekilde yetiştirilmesi sağlanacak. 9 çocuğun patronlar için çalışırken can verdiği MESEM’ler yaygınlaştırılacak, sermayeye de bağımsız MESEM açma hakkı tanınacak. 

BÖLGE VE SEKTÖR OKULU MODELİ

Mesleki ve teknik eğitimi güçlendirmek için bölge okulu, sektör içi ve sektöre entegre okullar gibi yeni bir eğitim yaklaşımı hayata geçirilecek. Bu okullarla öğrencilerin sektöre entegrasyonunu sağlamak ve pratik becerilerini güçlendirmeleri amaçlanıyor. Bölge okulları ile sanayinin az geliştiği bölgelerdeki öğrencilerin eğitimde fırsat eşitliği ilkesiyle parasız yatılılık imkanlarından yararlanarak sanayisi gelişmiş bölgelerde mesleki eğitim almaları hedefleniyor. Böylece büyük işletmelerle sektör içi ve sektöre entegre okullar buluşturularak öğrenciler üretim süreçlerine dahil edilecek. ‘Bölge mesleki ve teknik Anadolu lisesi’ uygulaması geliştirilerek, okullar birbirleriyle ilişkilendirilecek.

OSB’DE OKUL, GİRİŞİMCİ ÖĞRENCİ

Organize Sanayi Bölgeleri (OSB)'lerin kuruluş aşamasında pansiyonlu mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları da OSB yönetimi tarafından yapılacak. MEB’e göre bu şekilde iş gücü ve eğitim altyapısı entegre edilerek sanayi ile eğitim arasındaki bağın güçleneceğine işaret edilerek şu hedefler sıralandı: “Bu sayede nitelikli bir eğitim-üretim ekosistemi kurulacak. Mesleki ve teknik ortaöğretim öğrencilerinin her biri girişimci adayı olarak kabul edilerek girişimcilik yeterlilikleri artırılacak. Öğrencilerin finans kaynaklarına erişimlerini kolaylaştıracak çeşitli teşvik mekanizmaları geliştirilecek.”

İSTİHDAM SORUNU İTİRAFI

MEB, ‘Herkesin bir mesleği olmalı’ şiarını kullanarak mesleki ve teknik eğitimi gençler için ‘cazibe’ merkezi haline getirmeye çalışsa da buradan mezun olanların istihdama katılım oranı parlak değil. Bu yüzden de belgede istihdam, yatırım ve girişimcilik teşviklerinin meslek lisesi mezunu olanlara öncelik verileceği, meslek lisesi mezunlarının iş bulma olanaklarının artırılacağı ileri sürülüyor.  

SAVUNMA SANAYİSİNE KATKI!

Okullar ve çocuklar savunma sanayisine katkı sağlamak amacıyla güncellenecek. Ayrıca, savunma sanayisi firmalarıyla iş birlikleri geliştirerek öğrencilerin bu alandaki eğitime erişimi artırılarak savunma sanayisinin güçlenmesine katkı sağlanacak. Eğitimdeki gerici, dinci uygulamalar ve müfredat mesleki ve teknik eğitimi de es geçmeyecek. Öğrencilerin ‘millî ve manevi değerlerini’ güçlendirmek ve fütüvvet ehli mezunlarla iş birliği ile ülke genelinde ahilik hareketi başlatılacak. MEB, bununla geleneksel değerlerle modern eğitimi birleştirerek öğrencilerin karakter gelişimine katkıda bulunmayı hedeflediğini ortaya koyuyor.

ÖLEN ÇOCUKLAR İÇİN TEK BİR SATIR YOK

MEB tarafından patronlara bedava iş gücü olarak sunulan ve 9 çocuğun iş cinayetinde hayatını kaybettiği MESEM’lerdeki iş güvenliğine ilişkin belgede tek bir satır yer almadı. MEB şubat 2024’te kendi verileriyle çocukların çalıştığı MESEM’lerin yüzde 10’unun işçi sağlığı ve güvenliğine uygun olmadığını duyurmuştu. Bu ve bunun gibi iş yerleri ve çocukların can güvenliği belgede yer almadı.  

"MEB ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİ NORMALLEŞTİRİYOR"

MEB’in ‘mesleki ve teknik eğitim politika belgesi’ni gazetemize değerlendiren Eğitim Sen Örgütlenme Sekreteri İzzet İldeş, “Bu belge çocuk işçiliğini teşvik etme ve normalleştirmeye çalışma belgesidir. Eğitimin sermaye gruplarının çıkarlarına göre düzenlenmesidir. Bu belgede çok açık bir şekilde ifade ediliyor” dedi. Belgeyle öğrencilerin sadece iş gücüne katılmalarının amaçlandığına dikkati çeken İldeş “Öğrenciler, henüz çocuk yaşta iş gücüne dahil edilerek çocukların bir bütün olarak sosyal, kültürel ve akademik gelişimleri geri plana atılmaktadır” dedi. Onaylanan bu belgenin eğitimde ciddi bir yön değişikliğine gidileceğini gösterdiğine dikkati çeken İldeş “MEB bu belgeyle eğitimin temel amaçlarından sapıyor” tepkisini gösterdi.

Öğrencilerin eti de sizin kemiği de...

Kansu Yıldırım

Çalışma kamplarından mesleki eğitim kamplarına: Çalışmanın ideolojisi