Adıyaman esnafı çarşı projesine tepkili: Bilgilendirme yapılmıyor, süreç şeffaf yürütülmeli

Elif Ekin SALTIK
Adıyaman

Depremlerin üzerinden 17 ay geçti ancak Adıyaman, Hatay gibi pek çok kentte yıkımı devam eden ve yıkılmayı bekleyen yüzlerce bina ve iş yeri var. Devam eden yıkımlarda oluşan toz, esnafı ve vatandaşları mağdur ederken başka bir sorun da kimi bölgelerin rezerv alanı ilan edilmesi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen ve Adıyaman merkezde uygulanacak yeni “kent meydanı” projesine çarşı esnafı tepkili. Tepkilerini dükkanlara astıkları afişlerle gösterirken sürecin de şeffaf yürütülmediğini dile getiriyorlar.

Esnaf, deprem sonrası iş yerlerine yaptıkları tadilat ve tamirat masraflarının nasıl temin edileceği konusunda da bir muhatap bulamazken, en büyük endişeleri rezerv alan olarak ilan edilen yeni “çarşı projesinde” iş yerlerinin TOKİ tarafından değerinin altında alınması ya da kendi iş yerlerinin yerine başka bir yerde kendilerine iş yeri verilmesi. Kiracı olan esnaflar için durum çok daha zor.

Kuru yemiş dükkanı olan esnaflardan biri gazetemize konuşarak yaşadıkları sorunları şöyle anlatıyor: “Biz imzaları topladık afişlerimizi astık. ‘Yıkılmayan yeri de devlet yıkacak’ diye bir söylenti dolaşıyor. Burayı da bitirirlerse ticaret de bitecek, Adıyaman da bitecek. ‘Esnaflar nereye gidecek?​’ sorumuzun cevabı yok. Zaten sıkıntılı bir süreç yaşıyoruz. Bakan gelmişti, yanına gittik. Net bir açıklama yok. Etap etap ayırmışlar, birinci etaba başlanmış ancak, kime ne verilecek, ne zaman teslim edilecek hiçbir sorumuzun cevabı, muhatabı yok. Sadece bilgi kirliliği var. Ankara’dan heyet geldi, Valilikte toplantı yaptılar bizi, halkı almadılar. Daha yıkılmayı bekleyen onca yer var, önce oraları hallet, yıkılan yerleri rezerv et, esnafı oraya yönlendir. 2 bin 250 kişiyi sen nereye sığdıracaksın Adıyaman’da? Buradaki dükkanlar ne yapacak, ne edecek, kiracı gittiği yerde kirayı ödeyebilecek mi ya da mülk sahibiyse karşılığı ne olacak tüm bu bilgilere sahip olmak istiyoruz. Şeffaflık, açıklama, istiyoruz” diyor.

‘HER TARAFI GENİŞLETİP, AĞAÇ DİKECEKLER, BUNA İNANALIM MI!’

Esnaf Adıyaman sokaklarının hâlâ toz toprak içinde olmasından da rahatsız. Henüz daha enkazların bile doğru düzgün kaldırılmadığını, yıkılması gereken binaların yıkılmadığını ifade ediyor. Ayrıca esnafla konuşulmamasına da tepki gösteriyor: “Güya her tarafı genişletecekler, her tarafa ağaç dikecekler, geniş geniş banklar yapacaklar! İnanalım mı buna. Vallahi bizim hiçbir şeye inanacak gücümüz kalmadı. Bir buçuk senedir çektiklerimiz, kayıplarımız… İnsanlar acından ölüyor.”

‘NE OLACAĞINI KİMSE BİLMİYOR’

Esnaf talebini şöyle sıralıyor: “Birinci öncelik şeffaf olmaları. Biz ne olacağız, mal sahibi ya da kiracı olarak nereye gireceğiz? İkincisi muhatap alınmamız, bize sorulması. Esnaf deprem sonrası dükkanına bir sürü masraf yaptı. Milyon liralar döktü. Daha üç beş aydır bir iş yapabilir durumdayız. Yarın tebligat gelecek, şu tarihte çıkacaksınız diyecek. Nereye çıkacağız? Ne yapacağız? Bunca emeğimiz ne olacak? Bunları kimse bilmiyor.”

‘BİR BUÇUK SENEDİR NEREDEYDİLER’

Çarşı esnafı adına süreci takip edenlerden biri de Avukat Ali Murat Bilgiç. Bilgiç de çarşı bölgesinde 7 tane eski mahalle olduğu, yaklaşık 5 tanesinin rezerv alan içerisine yer aldığı bilgisini veriyor. Bu yerlerin ekonomik değerinin de yüksek olduğunu belirten Bilgiç şöyle devam ediyor: “Buraları rezerv alana soktular ama hiç kimsenin hiçbir şeyden haberi yoktu. Önce yüzde 70’i dediler.Tepkiler üzerine yüzde 60’a düştü. Şimdi ise yüzde 10’luk bir bölüm diyorlar.”

Vatandaş diyor ki, pandemi yaşadım, deprem yaşadım sonra yeniden iş yeri kurdum. Üzerinden geçmiş bir buçuk yıl, varımı yoğumu dükkan için harcadım. Şimdi siz kalkmış buraları yıkacağım diyorsunuz. Bu bir buçuk senelik süreçte neredeydiniz? Bütün sermayemi buraya döktükten sonra beni nereye götüreceksiniz? Yeni bir meydan var, şehir meydanı. cami bahçesi gibi bir yer var, orada konteynerler yapacağız diyorlar. Ancak 500 metre dükkanı olanlar var, haklı olarak ben nasıl sığarım bir iki konteynere diye soruyor.  10 kişi çalıştırıyor, o insanları konteynnerde nasıl çalıştıracak?​”

‘İNSANLARI ÇARESİZLİĞE SÜRÜKLÜYORLAR’

Kimi esnafın borçları nedeniyle mağdur olduğu söyleyen Bilgiç, “İnsanları çaresizliğe, açlığa, yokluğa sürükleyecekler. Bugün Adıyaman’da yaşamına son veren insanların sayısı arttı. Başka sorunlar arttı. İnsanların psikolojisini, geleceğini, hayatını düşünmüyorlar ve açıkça çaresiz bırakıyorlar” şeklinde konuşuyor.

VALİ PROJE HAKKINDA BİLGİ VERMİŞTİ

Adıyaman Valisi Dr. Osman Varol konuya dair yaptığı yazılı açıklamada, kent meydanı ve çevresi kentsel düzenleme projesinin teknik hazırlıkları, tasarım süreci ve mimari detaylarının büyük oranda tamamlandığını belirtti. Varol, Adıyaman’ın kalbi olarak nitelendirdiği eski kent merkezinin ve çevresinin, kentin mirasından esinlenerek modern bir biçimde yeniden ayağa kaldırılması için bu projede sadece yeni bir meydan planı yapılmadığının altını çizerken bölgedeki ticari faaliyetin canlandırıldığı mimari bir anlayış, kent parkları ve sosyal tesislerle desteklenen geniş ofis alanlarına da yer verilerek bütüncül bir kent merkezi oluşturulacağını söyledi. Proje konusunda tüm detaylar ortaya çıktıktan sonra vatandaşa gerekli her türlü bilgilendirmenin yapılacağını aktaran Varol, “Defaatle belirtildiği halde, kamuoyunda sürekli olarak vatandaşımızı huzursuzluğa itecek tarzda yorum ve görüşlerin sirkülasyona girdiği üzüntüyle görülmektedir” dedi.

Adıyamanlıların mülkiyet hakkının korunacağının da altını çizen Varol, “Proje alanında mülkiyet sahibi olan vatandaşlarımızın tüm hakları muhafaza edilecektir. Mevcut mülkiyetlerinin konumlarına en uygun ve kıymet açısından eş değer bağımsız bölümler teslim edilecektir” dedi.

‘OYLAMAYLA ONAYA SUNULACAK’

Ayrıca projenin uygulama sahasındaki ilgililerin onayıyla gerçekleşeceğini kaydeden Varol, ilgililere sağlanacak bağımsız bölümlerin bildirileceğini dile getirdi. Projenin uygulama sürecinde esnaflara geçici faaliyet alanlarının tahsis edileceğini belirten Varol, “Etaplar halinde gerçekleştirilecek olan çalışmaların devam ettiği süre içerisinde bu bölgede yer alan ve faaliyetlerini sürdürmekte olan esnaflarımız için yine çok yakın ve merkezi bir bölgede geçici faaliyet alanları oluşturularak inşaat süresince bu bölgedeki esnaflarımıza tahsisleri sağlanacaktır” diye konuştu.