Kozmetik ürünlerindeki "talk" minerali kansere yol açıyor

Ramis SAĞLAM

Asbestli olduğu için ABD'de defalarca tazminat ödemeye mahkûm edilen, içeriğinde "talk" bulunan kozmetiklerle ilgili Uluslararası Kanser Araştırma Örgütü IARC, kozmetik ürünlerdeki talk mineralinin kansere neden olabileceğini açıkladı.

Asbest ve Tehlikeli Atıklar Derneği (ASTA) 2018 yılında başlattığı çalışma sonuçlarını 2019 yılında açıklayarak Türkiye'deki 4 pudra markasından asbest çıktığını paylaşmıştı. Kozmetik ürünlerdeki, "asbest" ve "talk" mineralini ve açıklanan sonuçları çalışma grubu içinde yer alan Kimyager/Hazmat Expert İş Güvenliği Uzmanı Kenan Yıldız ile konuştuk.

Asbestin kanserojen bir madde olduğunu belirten Yıldız, asbest, asbest lifsi kristal yapısına sahip olan magnezyum silikat, kalsiyum-magnezyum silikat, demir-magnezyum silikat ve kompleks sodyum-demir silikat bileşimindeki bir grup mineralin adı olduğunu söyledi.

"TALK MADENİ ASBEST YATAKLARINA YAKIN"

Talkın, sulu bir magnezyum silikat olduğunu söyleyen Yıldız, "Talk madeninin asbest yataklarına yakın olması asbestle kontamine olmasına sebebiyet verir. Asbest ihtiva eden talkın kanserojen olduğu yıllardır bilinmektedir. Ancak talk ve asbest minerallerinin kimyasal bileşimi birbirine çok yakındır. Asbest analizinde en çok zorlanılan konulardan biri de asbest ve talkın ayrımıdır" dedi.

"MUHTEMEL KANSEROJEN MADDE İÇERİYOR"

ASTA'nın 2019 yılında, Türkiye'de yaptığı araştırmayı hatırlatan Yıldız, "talk" pudralarının, insan sağlığına kanserojen etkisi olduğu kanıtlanmış olan asbest içeriyor olmasına ilişkin tartışmalar sürerken Türkiye genelinde çeşitli markalara ait pudralar üzerinde yaptıklarılaboratuvar sonuçlarında "asbest" çıktığını ifade etti.

Dünya Sağlık Örgütü'ne bağlı Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), kozmetikteki talk mineralini 'muhtemel kanserojen' olarak sınıflandırdığını The Lancet Oncology adlı dergide yayınladı.

Yıldız, "IARC'taki 29 araştırmacı, talk mineralinin denek hayvanlarında kansere neden olduğuna dair yeterli kanıt bulduklarını açıkladı. Talk mineraline maruz bırakılan dişi farelerde kötü huylu, erkek farelerde ise hem iyi hem de kötü huylu tümörlere rastlandığı belirtildi. Dünyaca ünlü bir markanın talk pudrasının yumurtalık kanseri yaptığına ilişkindava haberleri ve milyarlarca dolarlık tazminat davaları vardı. Fakat bu davalarda talkın asbest içerdiğine dairdi. Halbuki asbestin solunum yolları hastalığı yaptığı yumurtalık kanserine sebep olup olmadığı kafalarda soru işaretiydi" diye konuştu.

“TALK MİNERALİNE MESAFELİ YAKLAŞILMALI”

Dünya Sağlık Örgütü'ne bağlı IARC’nin sınıflandırması talk mineraline de mesafeli yaklaşılması gerektiğine dikkat çeken Yıldız, "Yine 2019'da asbest içermeyen talkın sem altındaki görüntüleri yapraksı yapının lifli formlara dönüştüğünün en güzel kanıtlarındandır. Bu durumda asbest içersin veya içermesin acaba talk da solunum yolları hastalıklarına sebep olur mu? Bilim insanlarından yakında bununla ilgili çalışmaları yayınlamalarını bekliyoruz. Talk sadece kozmetikte değil birçok sektör ve üründe kullanılmakta. Hem üretim sürecinde hem de son kullanıcıların sağlıkları açısından çok önemli" dedi.

AÇILAN DAVALAR, MAHKEME KARARLARI…

Kozmetik ürünlerinde kullandığı talk pudralarında "asbest" barındırdığı için ABD'de 50 milyon doların üzerinde tazminat ödeyen Avon Products, Inc. (“API”)  firması iflasını açıklarken, firma geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, ABD dışında faaliyetlerini sürdüreceğini açıkladı.

Yine ABD'nin Kalifornia eyaletinde 2017 yılında açılan Teresa Elizabeth Leavitt, annesinin kendisine bebekken Johnson ve Johnson bebek pudrası sürdüğünü, ürünü yüz pudrası ve kuru şampuan olarak kullandığını belirterek firma aleyhine dava açtı. Leavitt'in mahkemeye kanıt olarak sunduğu eski şişelerin ne kadar asbeste maruz kaldığı tespit edildi.

Elizabeth Leavitt, asbest içeren bebek pudrasını 30 yıldan fazla süredir kullandığını söylemiş ve pudranın kansere neden olduğu tespit edilmesi üzerine de şirket, jüri tarafından 29 milyon dolarlık tazminata mahkum edildi.