Tarım işçileri: Yevmiye bir teneke yağ etmiyor

Mevsimlik tarım işçisi olarak yer yıl memleketlerinden binlerce kilometre uzağa giden ve yaşamlarını sürdürdükleri çadırlarda barınma, beslenme, eğitim, sağlık gibi sorunlara karşı göğüs germek zorunda kalan tarım işçileri, alım gücünün düşmesi nedeniyle kara kara bir sonraki yılın hesabını yapıyor.

Tarım işçisi Şeyhmus Cengiz, “Bir teneke yağ alıyorum 1000 TL yevmiye 600 TL, inan ki çocuklara doğru dürüst bir şey alamıyorum” diyor.

İŞÇİNİN YEVMİYESİ PUL

Urfa'nın Siverek ilçesinden Ankara'nın Şereflikoçhisar ilçesine göç eden mevsimlik tarım işçileri göç yolundan dönüş yolculuğuna kadar onlarca sorunla karşı karşıya kalıyor. Evlerinden binlerce kilometre uzağa yapılan göç sonunda mevsimlik tarım işçileri altyapının olmadığı arazilere kurdukları çadırlarda yaşamını sürdürmeye çalışıyor.

Sabah 06.00'da gün doğarken başlayan mesaileri akşam 19.00'a kadar devam ediyor.

Zorlu çalışma koşulları sonunda işçilerin kazandığı yevmiye ise 500-600 lira arasında değişiyor. Ailelerin çocuklarıyla yaptıkları bu göçte eğitim, sağlık, barınma, beslenme, mevsim şartları, sigortasız çalışma en önemli sorunlar arasında yer alırken artan alım gücü tarım işçilerinin yevmiyesini pula çeviriyor.

Ailesiyle birlikte Urfa'nın Siverek ilçesinden Şereflikoçhisar'a mevsimlik tarım işçiliği yapmak için göç eden Hacı Kurt, artan hayat pahalılığını ve mevsimlik tarım işçilerinin yaşadıkları zorlukları şu cümlelerle aktardı:

"Geçen sene de burada topladık bu sene de burada topluyoruz ama geçim biraz zor. Her şey pahalı oldu. Yevmiye şimdi 600 TL bir yağ tenekesi 1000 lira. Geçen sene 305 liraydı yevmiye, yağ tenekesi 750-800 gibiydi. Geçen sene yine kurtarıyordu, bu sene hiç kurtarmıyor. Ne yapalım, sonumuz nereye kadar gidecek? Sen bir düşün, çadırda zaten hayat yok, sıcak, ekmek yok. Tarım işçisini görüyorsun. Çocukları okula gönderiyoruz, bir de bunların okuması var. Gel de çalış, gel de karın doyur. Bu halimiz nereye kadar gidecek. Sigortalı işimiz olsaydı, orada fabrikalar olsaydı, kendi evimizde çalışsaydık, çocuklar okuluna gider biz sabah işimize gider akşam evimize gelirdik. Burada biz tarlanın içinde soğanla, yılanla, akreple boğuşuyoruz. Bir iş olsa sabah işine gidersin, akşam evine gelirsin bir evin olur. Biz 6 ay çadırdayız. Ne sabahı, ne gecesi ne de gündüzü var. Çadırda hayat zor. Şimdi soğan para etmese biz de mağduruz” dedi.

Neşet Noyanlı eşi ve 4 çocuğu ile birlikte soğan tarlasında çalışan tarım işçilerinden bir diğeri. Kazandıkları para ile birikim yapamadığını vurgulayan Noyanlı, çiftçinin de kazanmadığını belirterek şöyle konuştu:

"İdare edebiliyoruz, tam değil normal oluyor. 6 kişi beraber çalıştığımız için idare oluyor. Arkamıza bir şey attığımız yok zaten aldığımızla sadece geçimimizi yapıyoruz başka bir şey yok. Sabahtan akşama kadar söküm yapıyoruz, makas yapıyoruz çuvallıyoruz. Düşün yevmiye 300-400 TL bir çuval un olmuş 750 TL nasıl kurtaracak? Mal sahibi de kazanmıyor, bizim gibi o da zarar ediyor. Şu andaki durumda yevmiye en az 750-800 TL olması lazım, kişi başı öyle olacak ki kurtaracak. Mal sahibi de kurtarmıyor, soğan şimdi kilosu 4 TL, hal pazarında 10 TL soğanın fiyatı 15'ten az olmamalı ki adamı da kurtarsın.”

"EKMEK PARASI İÇİN OKULU BIRAKTIK”

Ailesinin geçimine katkı sağlamak için eğitim hayatından vazgeçen 18 yaşındaki İsmail Kurt artan hayat pahalılığı karşısında aldıkları yevmiyenin yetmediğini ifade ederek açıklamasında şunları söyledi:

"Tarım işi için, ekmek parası o yüzden okulu bıraktık. Geriye dönecek olsam tekrar okumak isterim ama maalesef artık öyle bir şansımız yok. O yüzden mecburen çalışacağız, yapacak bir şey yok. Yetmiyor da çalışıyoruz işte…”

“KENDİMİZİ DOYURAMIYORUZ, OKULDAKİ ÇOCUĞU NASIL DOYURACAĞIZ”

6 çocuğu ve eşi ile birlikte soğan tarlasında çalışan Şeyhmus Cengiz, çocuğunun üniversite kazandığını fakat bu duruma sevinemediğini aktardı. Cengiz, şunları söyledi: "Tarım işçisiyim gelip soğanlara giriyoruz. Soğanlardan sonra eve gidiyoruz. Hanımla beraber 8 kişiyiz, 6 çocuğum var altısı okula gidiyor. Okuldan 1 ay önce çıkarıyoruz, 2 ay sonra yine okula gönderiyoruz. İşimiz bitince yine okula gönderiyoruz. Şimdi tarlada sürünüyoruz. Bak okula gidecek bir de onu düşünüyoruz. Ona harçlık var, bakım var. Bakım biraz zor oluyor. Kazanmış İstanbul’a gidecek, biz burada kendimizi doyuramıyoruz orada onu nasıl doyurabiliriz? Bakmak öyle kolay değil. Gel git yaparak zorla karnımızı doyuruyoruz. Bir teneke yağ alıyorum 1000 TL yevmiye 600 TL, inan ki çocuklara doğru dürüst bir şey alamıyorum” dedi.

"YEVMİYE ZAMMI YÜZDE 1 İSE SEBZE 2 KATI ZAM ALIYOR"

Mehmet Kurt, mevsimlik tarım işçilerinin yevmiyelerine yapılan zammın yüksek enflasyon karşısında ezildiğini belirterek şöyle konuştu:

"Oradan yola çıkarken zorluklar başlıyor. Çoğu arkadaşımız yolda trafik kazasında hayatını kaybediyor, çoluk olsun çocuk olsun büyük küçük fark etmiyor yani. İkinci bir husus biz buraya geldiğimizde yerleşim alanı olarak tuvalet, odun, banyo her türlü sıkıntısı var. Bu işte en çok zorlanan bayanlar. Zorluk onlara göre biraz daha fazla. Tarlada bizle birlikte çalışıyorlar, akşam eve geldiğimizde biz bir kenara çekilip dinleniyoruz. Onlar bulaşık, çamaşır, yemek hepimizden önce uyanırlar sabah, akşam hepimizden sonra yatarlar. Bu mevsimlik tarım işçiliğinde en çok zorlanan bayanlar. Yevmiye geçen seneye göre zam alıyor ama yevmiyenin zam aldığı yüzde 1 ise işçinin ihtiyacı yemek, sebze 2 katı zam alıyor. Örneğin seçen sene 600 TL ise bu sene 700 ise erzak 2 katı daha pahalı oluyor. Bugün tarlada benim mahsulüm 5 liraya gidiyorsa pazarda 20 liraya satılıyorsa bunda bir film var demektir. Komisyoncuya, aracıya kazanma demiyorum 10 kazanacağına 5 kazan. Büyükşehirlere baktığın zaman millet pazardan istediği kadar erzak alamıyor, sebze ve meyve alamıyor. Bu da aradaki komisyonculardan kaynaklanıyor. Tarlada çürüyor ama gel gör ki büyükşehirlerde insanlar alamıyor.  Mahsulü yetiştiriyor adam, tarlada kalıyor bu da otomatik olarak mevsimlik işçiye yansıyor. Adam malını tarlada satabilse yevmiye 700 ise 800 ya da 1000 olur, bize de faydası olur."(ANKA)