Adıyamanlı depremzede: İmkanım olsa evimi başka şehre taşırım

Elif Ekin SALTIK
Adıyaman

6 Şubat 2023’te Maraş’ta yaşanan depremlerin üzerinden 1,5 yıl geçti. 11 ilin etkilendiği depremlerde büyük bir yıkım yaşayan Adıyaman’da sorunlar giderilmiş değil. Kentin pek çok yerinde hasar görmüş binalar hâlâ kaldırılmayı beklerken, kent merkezinin büyük bir bölümü toz, toprak içinde. Bir yanda inşaatlar devam ederken konteyner kentlerde yaşayan vatandaşların sorunları ise çözülmek bir yana artarak devam diyor.

Vartana Geçici Yaşam Alanında yaşayan bir vatandaş yaşadıkları su sıkıntısından şikayetçi. Sıkıntı sadece su değil tabii barınmadan geçime konteyner kentlerde pek çok sorun var, ancak yaz olması nedeniyle çekilmez bir hal alan en önemli sorun temiz suya erişim.

Güvenlik gerekçesiyle ismini veremediğimiz vatandaş bir yemekhanede çalışıyor. 6 çocuğu ve eşiyle birlikte tek bir konteynerde yaşıyor. Eşi ve kendisi engelli. Eşi yatalak, iki kız çocuğu annelerinin bakımını üstlenmiş durumda.

‘KOKMA DERECESİNE GELDİK, SALGIN HASTALIKLAR BAŞLAYACAK’

Yaşadıkları sorunları anlatmaya şu cümlelerle başlıyor: “Burada su diye bir şey yok. Birileri su harcıyor, iktidarın adamı diye bir işlem yapılmıyor, bir gariban bir şey yaptı mı onun hakkında hemen işlem yapılıyor. Hiç su yok, biz şu anda banyo yapamıyoruz, üstümüzü başımızı yıkayamıyoruz. Kokma derecesine geldik, nerendeyse salgın hastalıklar başlayacak. Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere AFAD müdürünü aradı, müdür ‘Biz oranın suyunu laboratuvara gönderdik, sular temiz, içilebilir’ dedi. Hayırsever biri arıtma verdi, arıtmalar hemen bozuldu, kirli su geldiği için. Hemen tıkanıp bozuldular. Şu an banyo suyu ya da bulaşığımızı yıkacağımız su bile gelmiyor. Yetkililere başvurunca ‘Biz bir şey yapamıyoruz’ deyip bin dereden su getiriyorlar.”

İKTİDAR ‘SORUNLARI ÇÖZÜYORUZ’ SÖZLERİNDE SAMİMİ DEĞİL

Su dışındaki sorunlarını da sıralıyor vatandaş: “Bir konteynerde 8 kişi kalıyoruz, sığmasak da mecburuz. Bir imkanımız yok, Adıyaman’da ev kiraları çok yüksek, ev tutma imkanımız yok. Var olan iyi yerlere üç beş tane tarikatçıyı, kendi yandaşlarını koydular, eşim ve ben engelli statüsündeyiz, başvurduk ancak bir sonuç yok. Engelli maaşımız yok. Geçinmek mümkün değil, benim yemekhanede çalışarak kazandığım parayla geçinmek zorundayız. Üniversiteye hazırlanan çocuklarım var okula gönderemez durumdayız, okula gitseler de ders alamıyorlar, ders çalışacak alanları yok. Durumumuz bu. Bir de demokrat olduğumuz için hiç bakmıyorlar bize. Vali ile görüştüm, İŞKUR’a yönlendirdi bizi, gittim. İŞKUR’a gelen kişi ‘Engelli arıyoruz’ diyor ama istediği ağır kaldırabilecek, yük taşıyabilecek engelli.”

Depremin üzerinde geçen bunca zamanda sorunlarının bir türlü çözülmediğine vurgu yapan vatandaş, iktidar yöneticilerinin ‘Depremzedelerin sorunlarının çözüyoruz’ sözlerinin samimi olmadığını dile getiriyor: “Gelin bizim yaşadığımız durumu bir çekin, eğer iktidar yapıyorsa bizim halimizi bir görsün. Senin benim gibi insanlar var orada, kimileri her tür imkana rahatça erişiyor, biz banyo yapacak su bulamıyoruz.”

‘DEMOKRAT OLDUĞUMUZ İÇİN ETİKETLENMİŞİZ’

Seslerini bir sürü insana duyurmaya çalıştıklarını ifade eden vatandaş, “Biz pek çok gazeteci aradık, onlar birilerine danışıp ona göre haber yapıyor. Bir tek Evrensel yanımızda. Demokrat, ilerici, emekten yana olan insanlar burada daha çok çile çekiyor. Adıyaman gibi bir yerde etiketlenmişiz biz. İmkanım olsa evimi, ailemi taşıyacağım başka bir şehre ama öyle bir gücüm yok. Her şeyimiz depremin altında kaldı, bitti her şeyimiz, elimizde bir şey kalmadı.”

‘DEVLET ESNAFA YETERLİ DESTEĞİ VERMEDİ’

Konteyneri kuaför dükkanına çevirmiş bir esnaf kadınla sohbet etme imkanımız da oluyor. Esnaf olduğu için ismini vermek istemiyor o da. Tek bir konteyner içinde daracık bir alanda kuaförlük yapmanın zor olduğunu söylüyor: “Dükkanım varken içindeki her şeyim tamdı, dört dörtlüktü. Deprem sonrası her şeyimiz yerle bir oldu, hiçbir malzememizi kurtaramadık. Devlet bize destek verecekti, ancak verdikleri destek ortada. Elektriğinden suyuna hepsini ödüyorum. Her türlü klima çalıştırmak zorundayım. Deprem sonrası müşteri potansiyelimiz de çok düştü. İnsanlarımızı kaybettik, buradan göçenler oldu. Şimdi bir de ekonomik krizle mücadele ediyoruz. Her şey çok pahalı. Müşteri geliyor en dibine kadar pazarlık yapıyor bizimle. Yüksek fiyata ürünün en kalitelisini alsak da sırf buradan memnun ayrılsın diye dediği fiyatı kabul ediyorum.”

Konteyner kuaförün bulunduğu yer kaldırım üzeri bir alan. Uzun süre internet için uğraştıklarını dile getiriyor, ancak bir türlü internet bağlatamadıklarından yakınıyor. Çünkü alt yapı kalmamış. “Ben çok internet kullanan biri değilim ama müşteri için sosyal medyadan paylaşımlar yapmak zorundayım. Yaptığım işi çekip atayım ki insanlara ulaşabileyim. Yoksa öyle çok internet kullanan biri değilim. İnternet bağlanmıyor buraya alt yapı sorunundan kaynaklı. Telefonumun internetini kullanıyorum. Bin 800 lira telefon parası geliyor ona da” diyor.

‘BÜYÜK BALIK KÜÇÜK BALIĞI YUTUYOR’

Taleplerini soruyoruz, devletin esnafa biraz olsun sahip çıkmasını istiyor. “Esnafa hiçbir şekilde sahip çıkılmadı. Biz her şeyimizi kaybettik. Kendi imkanlarımızla bunları yaptık. Devlet hiçbir şekilde bize yardımcı olmadı ki, elimizden hiç tutmadı. Demedi yani bunların dükkanı gitti, akrabası gitti, eşi gitti, dostu gitti. Her şeyi geçtik. Maddiyat olarak bile bir şey yok. Her şeyimiz gitti. Bütün hepsini gömdük yani. Dedik ayakta kalalım en azından. Şimdi bir şekilde yapıyoruz ama nereye kadar? Küçük esnafı düşünmüyorlar, sermayeyi düşünüyorlar. Her şey sermaye için. Direkt işte büyük balık küçük balığı yutar, o hesap oluyor…”