İngiltere’de gizlenen 22 milyar sterlini kim ödeyecek?

Arif BEKTAŞ
Londra

İngiltere’de 4 Temmuz’da yapılan genel seçimlerde iktidara gelen İşçi Partisi hükümeti, daha önce kamuoyu ile paylaşılmayan 22 milyar sterlinlik bir bütçe açığı olduğunu açıkladı. Yaz tatili sonrası haftaya açılacak parlamentoda kamu harcamaları ve yeni mali yılın bütçesi gündeme alınacak. Maliye Bakanı Racher Reeves, 14 yıllık Muhafazakar Parti iktidarlarında büyük bütçe açıkları verildiğini belirterek, gerçeğin halktan gizlendiğini söyledi.

Başbakan Keir Starmer’ın, salı günü yapacağı açıklamasının çoğunu bütçe açığına ayıracağı duyuruldu. Starmer’ın, bu bütçe açığını sebep göstererek ülke ekonomisinin kısa sürede düzeltilemeyeceğini öne sürmesi, bu açığı işçi ve emekçilere daha fazla vergi dayatmasına dayanak yapacağı tahmin ediliyor. Sendikalar ise hükümeti uyararak, halktan değil zenginden daha fazla vergi alınmasını talep ediyor.

SAĞLIK HİZMETİ CAN ÇEKİŞMEYE DEVAM EDECEK

Öte yandan İngiltere’de can çekişen sağlık hizmeti, yeterli bütçe ayrılmaması nedeniyle son 10 yıl içinde çökme noktasına geldi.

Doktorlar ve Britanya Tabip Odası (BMA) yetkilileri, sağlık hizmetlerine ilişkin politikaların hızlı ve etkili bir şekilde değişmemesi durumunda Ulusal Sağlık Servisi’nin (NHS) çökebileceği uyarısını yaparken, hükümetin yeni mali yılda ek bir bütçe ayırması beklenmiyor. 2023-24 mali yılında 178 milyar sterlin sağlığa ayrılırken, bu yıl da aynı miktarın ayrılacağı tahmin ediliyor.

Sağlık uzmanlarına göre NHS’e yılda en az yüzde 7’lik ek bir bütçenin ayrılması gerekiyor. Son 10 yılda kovid-19 yılları hariç hiçbir zaman bu bütçe ayrılmadı. Bazı yıllar aynı miktardaki bütçe ile sağlık hizmeti sunulmaya çalışıldı. Birçok hastane ve bazı bölge sağlık otoritelerinde grevler ve eylemler ise devam ediyor. Sağlık emekçilerinin talepleri, iş yükünün azaltılması ve daha fazla bütçenin ayrılması.

EN ZENGİN YÜZDE 1’E DAHA FAZLA VERGİ TALEBİ ARTIYOR

İşçi Partisi’nin eski lideri ve eski “sol kanat” milletvekili Jeremy Corbyn’le başlayan “Zenginden daha fazla vergi” talebi, Keir Starmer liderliğindeki parti tarafından neredeyse terk edildi.

Fakat bu talebi sendikalar her seferinde dillendirmeye devam ediyor. Son olarak, 1.4 milyon üyesiyle ülkenin en büyük ikinci sendikası olan UNITE, en zengin yüzde 1’den daha fazla vergi alınması çağrısını bir kez daha dillendirdi. UNITE Genel Sekreteri Sharon Graham yaptığı açıklamada, en zengin yüzde 1’den alınacak ek bir vergi ile en az 25 milyar sterlinin yılda toplanacağını ve bunun da NHS’e en az 100 bin yeni sağlık emekçisinin istihdam edilmesi ve kamu işçilerinin ücretlerinde yüzde 10’luk zam sağlaması anlamına geleceğini söyledi.

UNITE’ın bu talebi, önümüzdeki ay Brighton’da yapılacak Sendikalar Konfederasyonu (TUC) yıllık olağan konferansında önerge olarak sunulacağı belirtildi. Konferansta, hayat pahalılığı ve işçi ücretlerinin yükseltilmesi, grev hakkına yapılan saldırılar ve sendikaların ortak hareket etme sorunları da masaya yatırılacak.