28 Ağustos 2024 12:28

HRW Raporu: İsrail, Filistinli sağlık çalışanlarına işkence yaptı

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) İsrail güçlerinin sağlık çalışanlarına yaptığı işkenceleri raporlaştırdı, UCM gibi kurumlar tarafından cezalandırılmaları gerektiğine dikkat çekti.

Ekran görüntüsü, Kanal 12'nin paylaştığı güvenlik kamerası kaydından alınmıştır.

Paylaş

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) İsrail güçlerinin Gazze’deki sağlık çalışanlarına yaptığı işkenceleri raporlaştırdı. Örgüt, İsrail’in bu suçlarının kapsamlı incelenmesi ve Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) gibi kurumlar tarafından cezalandırılması gerektiğine dikkat çekti.

SEKİZ FİLİSTİNLİ SAĞLIKÇI İŞKENCEYİ ANLATTI

Gazze Sağlık Bakanlığına göre, İsrail güçleri 7 Ekim’den bu yana en az 310 Filistinli sağlık çalışanını gözaltına alındı. İnsan Hakları İzleme Örgütü ise Mart-Haziran 2024 tarihleri arasında, Kasım-Aralık 2023 tarihleri arasında İsrail ordusu tarafından Gazze’den alınıp yedi gün ile beş ay arasında herhangi bir suçlama olmaksızın gözaltında tutulan sekiz Filistinli sağlık çalışanıyla görüştü.

Bunlardan altısı İsrail’in hastaneleri kuşatmasının ardından veya İsrail ordusuyla koordine edildiğini söyledikleri hastane tahliyeleri sırasında iş başında gözaltına alındı. İnsan Hakları İzleme Örgütü ayrıca İsrail askerlerinin görevlerini yapan sağlık çalışanlarını gözaltına aldığına tanık olan yedi kişiyle de konuştu.

Görüşülen tüm sağlık çalışanları İsrail gözetiminde kötü muamele gördüklerini benzer şekilde anlattılar. Gazze’de bulunduktan sonra, Negev çölündeki Sde Teiman askeri üssü ve Aşkelon hapishanesi de dahil olmak üzere İsrail’deki gözaltı tesislerine sınır dışı edildiler veya zorla Doğu Kudüs yakınlarındaki Anatot askeri üssüne ve işgal altındaki Batı Şeria’daki Ofer gözaltı tesisine nakledildiler. Hepsi de haftalarca soyulduklarını, dövüldüklerini, gözleri ve elleri bağlanarak kelepçelendiklerini ve Hamas hareketi üyesi olduklarını itiraf etmeleri için baskı yapıldığını, süresiz gözaltı, tecavüz ve Gazze’deki ailelerini öldürmekle tehdit edildiklerini söyledi.

ELEKTROŞOK, DAYAK, İSTİSMAR...

Bir cerrah, İsrail güçleri aralık ayında Gazze’nin Beit Lahia kentindeki Kamal Adwan Hastanesi’ni kuşattığı sırada kendisini gözaltına aldığında “önlük ve Crocs giydiğini” söyledi. “Aralarında hemşire ve doktorların da bulunduğu 50 sağlık çalışanıydık” dedi. “Mikrofondaki asker.... 15 yaşından büyük erkek ve erkek çocuklarına hastaneyi boşaltmalarını emretti. Bizi hastaneden çıkardıklarında soyunmamızı ve iç çamaşırlarımızla kalmamızı söylediler.”

Bir sağlık görevlisi, Sde Teiman gözaltı tesisinde kelepçelere bağlı bir zincirle asıldığını, elektroşok verildiğini, dayak nedeniyle kırılan kaburgaları için tıbbi bakımdan mahrum bırakıldığını ve sorgulamalardan önce psikoaktif bir ilaç olduğuna inandığı bir ilaç verildiğini söyledi. “Çok aşağılayıcıydı, inanılmazdı” dedi. “Sağlık görevlisi olarak insanlara yardım ediyordum, böyle bir şeyi hiç beklemiyordum.”

Beit Lahia’daki Endonezya Hastanesi’nde doktor olan ve aralık ayı başında yakınlardaki evinde gözaltına alınan 28 yaşındaki Osama Tashtash, “Sokakta teker teker soyunmaya ve boxerlarımızla kalmaya zorlandık” dedi. “Bir buçuk saat boyunca dizlerimizin üzerindeydik.” Bu süre zarfında kendisinin ve diğer tutukluların bölgedeki İsrail askeri operasyonlarından kaynaklanan tehlikeye maruz kaldıklarını söyledi. İsrail askerleri yakındaki evlere el bombası atıp ateşe verirken üzerlerine şarapnel parçaları düştüğünü dile getirdi.

Endonezya Hastanesi’nde cerrah olan ve kasım ayında hastanenin koordineli bir şekilde boşaltılması sırasında gözaltına alınan 50 yaşındaki Eyad Abed şunları söyledi: “Her dakika dayak yiyorduk. Yani vücudumuzun her yerine, bacaklarımızın arasındaki hassas bölgelere, göğsümüze, sırtımıza... Vücudumuzun her yerine ve yüzümüze tekme attılar. Önce botlarının metal uçlu ön kısmını, sonra da silahlarını kullandılar. Çakmakları vardı: bir asker beni yakmaya çalıştı ama yanımdaki kişiyi yaktı. Onlara doktor olduğumu söyledim ama umursamadılar.”

Abed, tutuklanması ve gözaltına alınması sırasında İsrail askerlerinin fiziksel saldırısı sonucu kaburgalarının ve kuyruk kemiğinin kırıldığını ve iki ay geçmesine rağmen hâlâ iyileşmediğini söyledi.

METAL KAFESTE TUTULDULAR, DEMİR ÇUBUKLARLA DÖVÜLDÜLER

Adının açıklanmasını istemeyen bir ambulans şoförü, İsrail-Gazze sınır çitinin yakınındaki büyük bir metal “kafeste” düzinelerce başka adamla birlikte tutulurken, gardiyanların, birini tanıdığı iki adamı metal çubuklarla öldüresiye dövdüğünü gördüğünü söyledi.

Sağlık çalışanlarının hepsi Gazze’den İsrail’deki gözaltı tesislerine gönderilmeleri sırasında dayak, gözleri bağlı, elleri ve ayakları kelepçeli olarak uzun süre acı verici stres pozisyonlarında bekletilme, “koyun gibi üst üste yığılma”, biber gazı sıkılması ve su verilmemesi gibi kötü muamelelere maruz kaldıklarını anlattı.

Sağlık çalışanları, İsrail yetkililerinin İsrail içindeki gözaltı tesislerinde tutuklulara kötü muamelede bulunduğunu söyledi. Dördü, gözaltı tesislerine vardıklarında yetkililerin kendilerini yetişkin bezi giymeye zorladıklarını ve tuvalete erişimlerini engellediklerini bildirdi.

ÇOCUK BEZİ GİYDİRİLMİŞ TUTUKLULAR...

Bir sağlık görevlisi olan 36 yaşındaki Walid Khalili, Sde Teiman tesisinde askerler göz bağını çıkardığında, tavandan sarkan zincirlerle “depo gibi” büyük bir binada olduğunu gördüğünü söyledi. Çocuk bezi giymiş onlarca tutuklu, kare şeklindeki metal kelepçelerine bağlı zincirlerle tavana asılmıştı. Tesis personelinin daha sonra kendisini ayakları yere değmeyecek şekilde bir zincire astığını, tellere bağlı bir giysi ve kafa bandı giydirdiğini ve elektrik şoku verdiğini aktardı.

Sde Teiman’da tutulan iki doktor, diğer tutukluların İsrailli yetkililer tarafından açılan yaralar için tedavi görmek üzere kendilerine geldiklerini belirtti. Doktorlardan biri “Tutuklular gömleklerini kaldırdıklarında istismar ve fiziksel dayak izleri gördüm” dedi. Diğeri ise şunları söyledi: “Kollarında sigara yanıkları olan [erkekler] gördüm, çok açıktı. Birinin karnında köpek ısırığı vardı.”

ASKERİ KÖPEKLERİ KULLANDILAR

Üç sağlık çalışanı askerlerin gözaltındakileri korkutmak için askeri köpekler kullandığını bildirdi. Bir doktor “Bizi vurmakla tehdit ediyorlar ve silahlarını doldurmaya başlıyorlardı” dedi. “Bu dehşet gibi hissettirdi. Askeri köpekleri getirdiler. Çığlık attım, hayatımın en kötü anıydı, çünkü hâlâ kelepçeliydim ve gözlerim bağlıydı, köpeklerin nereden geldiğini göremiyordum.” Bir başka doktor da köpeklerin gece geç saatlerde tutukluları uyandırmak ve korkutmak için getirildiğini söyledi.

CİNSEL İSTİSMAR, TECAVÜZ...

Gazze’nin kuzeyindeki Beit Hanoun hastanesinde hemşire olan 30 yaşındaki Khader Abu Nada, Gazze’deki bir askeri üste yapılan ilk sorgusunda Hamas’a bağlı olduğunu inkar edince komutanın kendisini “elektrikli sopayla” tecavüz etmekle tehdit ettiğini söyledi. Ebu Nada Hamas’la ilişkisini inkar etmeye devam edince askerler onu burnu, elleri ve ağzı kanayana kadar dövdü.

Sde Teiman’da 20 gün kaldıktan sonra El-Nakab cezaevine nakledilen tutuklu bir sağlık görevlisi, gözle görülür bir şekilde “poposu kanayan” bir adamın getirildiğini ve yanına yerleştirildiğini söyledi. Adam sağlık görevlisine, gözaltına alınmadan önce “üç askerin sırayla bir M16 (saldırı tüfeği) ile kendisine tecavüz ettiğini" söyledi. "Başka kimse bilmiyordu ama bir sağlık görevlisi olarak bana anlattı. Çok korkmuştu.” Buna ek olarak, bir doktor, askeri üste gözaltında tutulduğu sırada “30’lu yaşlarının sonlarında, hüngür hüngür ağlayan ... bir tutuklunun kendisine çıplak arama sırasında cinsel saldırıya uğradığını söylediğini” belirtti.

İNSANLIK DIŞI, AŞAĞILAYICI KOŞULLAR

Cerrah Abed, yemeklerin “korkunç” ve yetersiz olduğunu ve gözaltında tutulduğu bir buçuk ay boyunca 22 kilo kaybettiğini söyledi. Banyolar “hayvanlar için bile uygun değildi”. Şilteler ve battaniyeler inceydi ve soğuk geceler “dayanılmazdı”. Hücrelerde, tuvaletler ve içmek için günde sadece bir saat su vardı ve sifonu çekilemeyen tuvaletlerden “iğrenç” bir koku yayılıyordu: “Çöp için bize bir torba verdiler. Onu suyla doldurur ve daha sonra ondan içerdik. Korkunç kokuyordu ama başka seçeneğimiz yoktu.”

Sağlık çalışanları gözaltında tutuldukları süre boyunca neredeyse sürekli kelepçelendiklerini söylediler. Sde Teiman’daki askeri sahra hastanesinde çalışan İsrailli bir doktor, kamuya açık bir mektupta, bir hafta içinde “iki tutuklunun kelepçe yaralanmaları nedeniyle bacaklarının kesildiğini ve bunun ne yazık ki rutin bir olay olduğunu” yazdı.

Hemşire Abu Nada, 22 Kasım’da ailesiyle birlikte kuzeyden tahliye edilirken Gazze’deki Kuveyt Kavşağı’nda tutuklandığını söyledi. Askerler ona soyunmasını emretti, kelepçeledi ve gözlerini bağladı, sonra da sorguya götürdü. İlk sorgusunun İsrailli bir komutanın yüzüne yumruk atması ve vücudunun her yerine tekme atmasıyla sona erdiğini, ardından başka bir askere kelepçelerini sıkmasını ve onu bir saat boyunca dizlerinin üzerinde beklediği açık bir alana sürüklemesini emrettiğini söyledi.

Ebu Nada bileklerinin daha sonra siyaha döndüğünü ve kötü muamelenin kalıcı hasara yol açmış olabileceğinden korktuğunu söyledi: “Ellerimde hala acı hissediyorum. Ellerim zayıf ve hiçbir şeyi tutacak ya da taşıyacak gücüm yok. Ayrıca omuzlarımdan parmak uçlarıma kadar hâlâ ağrı var. Başımızı sürekli aşağıya doğru ittiklerinde başıma yaptıkları baskıdan dolayı şiddetli boyun ağrım var.”

TIBBİ İHMALLER

Haaretz’in mart ayında bildirdiğine göre, İsrail gözaltı tesislerinde ölen Filistinlilerin otopsilerinde tıbbi ihmal ve morarma ve kırık kemikler de dahil olmak üzere fiziksel istismar belirtileri tespit edildi. İsrail İnsan Hakları için Hekimler tarafından yayınlanan bir rapor, rıza alınmadan yapılan tedavileri, anestezi uzmanı olmadan yapılan ameliyatları ve gözaltı tesislerindeki tıbbi kararlara siyasi müdahaleyi belgeledi.

Haaretz’in haberine göre, Sde Teiman sahra hastanesindeki İsrailli bir doktor, üst düzey İsrailli yetkililere yazdığı bir mektupta, eğitimli sağlık personeli eksikliği ve “büyük (cerrahi) operasyonların” ardından hastaların sadece bir saat gözlem altında tutulduktan sonra gözaltı tesisine geri gönderilmesi gibi tutukluların sağlığını tehlikeye atan uygulamaları anlattı.

Dr. Hamoudeh gözbağı çıkarılmış haldeyken Sde Teiman’da bazıları acil tıbbi bakıma ihtiyaç duyan 10 ila 20 sağlık sorunu olan tutukluyu gördü. Hamoudeh, “(Askerler) bu sorumluluğu bana yüklediler ama beni uygun tıbbi ekipman ve imkanlardan yoksun bıraktılar” dedi: “Bazılarının öleceğinden korkuyordum.”

"İSRAİL CEZALANDIRILMALI"

HRW’nin sayfalarca uzunluktaki raporunda işkence ve kötü muameleye dair detaylı başka birçok tanıklık da mevcut. Örgüt, 13 Ağustos’ta İsrail ordusuna ve İsrail Cezaevi Hizmetleri’ne ön bulguları içeren bir mektup gönderdi ancak henüz bir yanıt alamadı.

HRW Ortadoğu Direktör Vekili Balkees Jarrah ise “İsrail hükümetinin Filistinli sağlık çalışanlarına yönelik kötü muamelesi gölgeler altında devam ediyor ve derhal durdurulması gerekiyor” dedi.

Jarrah, “Doktorlara, hemşirelere ve sağlık görevlilerine yönelik işkence ve diğer kötü muameleler kapsamlı bir şekilde soruşturulmalı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi de dahil olmak üzere uygun şekilde cezalandırılmalıdır” diye vurguladı. (DIŞ HABERLER)