Fransa: Macron ne yapmaya çalışıyor?

Yıldız EREN
Paris

Fransa, 7 Temmuz’dan bu yana istifa etmiş bir hükümet ve başbakanla yönetiliyor. Beşinci cumhuriyet tarihinde ilk kez yasal olarak istifasını sunmuş bir hükümet iş başında.

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 7 Temmuz’da seçim sonuçlarının ardından partisinin azınlığa düşmesini kabul etmesine ve “Seçim sonuçlarına saygı göstereceğiz” demesine rağmen, yaklaşık iki aydır seçimin birinci partisi Yeni Halk Cephesinin sunduğu adayı kabul etmeye karşı direniyor.

Avrupa Parlamentosu için yapılan 9 Haziran’daki seçimlerde aşırı sağın birinci parti olarak çıkmasının ardından Macron meclisi feshetmiş ve erken genel seçim kararı almıştı. Macron ve ekibi bu erken genel seçimleri kaybetti ve seçimlerde hiçbir parti, hükümeti kurmak için gerekli olan 289 milletvekili sandalyesini elde edemedi. Sol partilerin ittifakı olarak katılan Yeni Halk Cephesi (NFP) ittifakı ise seçimlerden birinci parti olarak çıktı.

Yasal olarak cumhurbaşkanının, NFP’nin sunduğu adayı başbakan olarak ataması gerekirken, Macron ve devletin iplerini elinde tutan işveren örgütü MEDEF’in patronları ve aşırı sağcılar, Macron’u tehdit ederek buna izin vermeyeceklerini her gün ilan ediyorlar. MEDEF sözcüsü, “Ülkenin siyasi ve ekonomik dengesi için Fransa’nın AP içindeki reform yoluna engel olacak olan NFP’nin tehlikeli olduğunu” açıklarken, NFP’nin sunduğu programın halk ve emek hareketinin taleplerini gerçekleştirmesi iktidar çevrelerini korkutuyor.

NFP bileşenleri, erken genel seçimlerden sonra yaptıkları açıklamada, taleplerin arkasında duracaklarını, emeklilik reformu paketi, asgari ücretin yükseltilmesi ve uluslararası planda barış yanlısı bir dış politika izleyeceklerini belirtmişlerdi. Hükümet ve patronlar açısından asıl kaygı yaratan da bu.

Cumhurbaşkanı Macron, parti ve ittifak güçleriyle yaptığı başbakan atama görüşmelerini henüz tamamlamadı. Parti liderlerinden sonra bireysel görüşmelerin devam edeceği duyuruldu. NFP, Paris Belediyesinde mali işler müdürü olan 37 yaşındaki Ekonomist Lucie Castets’i başbakan adayı olarak göstermişti. Cumhurbaşkanı ise bunu reddetti ve NFP içinde bölünme yaratmaya çalışıyor.

Macron ile görüşen aşırı sağcı Ulusal Birlik partisi (RN) Liderleri Marine Le Pen ve Jordan Bardella ise NFP’yi “Fransa için bir tehlike” olarak nitelendirdi. Merkez sağdaki LR (Cumhuriyetçiler) partisinin lideri de NFP’nin başbakanına veto koyduğunu açıkladı. Merkez sağ, Bardella’nın “solcu bir başbakan” seçilmesi halinde partilerinin güvensizlik oylaması yoluna gitmesi açıklamasını destekledi.

Başbakan adayı olarak tartışılan diğer isimler arasında Eski Sosyalist Partisi (PS) İçişleri Bakanı Bernard Cazeneuve de bulunuyor. Cazeneuve, Sosyalist Partide en sağ kanadı temsil ederken, zaten NFP karşıtı pozisyonu ile tanınan bir isim. Hafta sonu “Yaz üniversitesi” etkinliği düzenleyen Sosyalist Parti, kendi içinde bölünmelerle karşı karşıya. Eski Hollande ekibi, NFP’nin lider örgütü Boyun Eğmeyen Fransa Hareketi (LFI) ile ipleri koparma çağrısında bulunurken, ittifak görüşmelerinde yer alan ve şimdiye kadar bu birliğe sadık kalan Olivier Faure buna yanaşmıyor ve seçim sonuçlarına göre NFP’nin adayının hükümeti kurması için ortak hareketten ayrılmayacaklarını açıkladı.

NFP’nin ittifakının bileşenleri şimdilik birlikte olma yanlısı tutumlarını sürdürüyorlar. Macron’u yenilgiye uğratacak olan da bu olabilir.

Bu arada Eski Başbakan Sarkozy de devreye girerek, seçimlerde hezimete uğrayan partisine hükümete aday olması çağrısı yaparken, hükümetin kurulamaması durumunun ne kadar süreceği merakla bekleniyor. Şimdilik NFP’nin işi zor. Öğrenci sendikaları ve Boyun Eğmeyenler Hareketi 7 Eylül için genel eylem günü çağrısı yaparken, CGT ve diğer sendikalar da 1 Ekim’de bütçe tartışmalarının olduğu gün genel eylem çağrısında bulundular.

Başbakanın kim olacağından çok, aylardır süren emek-sermaye çatışmasında belirleyici olacak olan, sokağın sesi olacak ve bu da sonbaharda netleşecek gibi görünüyor.