Darbeci Sisi ile Ankara’da neler görüşülecek?

Birkan BULUT
Ankara

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “darbeci”, “katil” diyerek 10 yıl ilişkileri kestiği Mısır Devlet Başkanı Sisi yarın Ankara’ya geliyor. Gündemde Erdoğan yönetiminin Doğu Akdeniz’de enerji paylaşımında yer alma çabası ve Mısır’la ticari ilişkilerin geliştirilmesi var.

2011 yılındaki halk ayaklanmasının ardından diktatör Mübarek devrilince, yapılan seçimlerde Müslüman Kardeşler hareketinden Muhammed Mursi başkan seçilmişti. Ancak darbeyle devrilen Mursi’nin yerini Abdülfettah es-Sisi aldı. Müslüman Kardeşlerin devrilmesinin ardından Mısır’la ilişkileri kesen Erdoğan yönetimi, darbeci Sisi’yi her fırsatta hedef aldı ve tokalaşmayacağını söyledi. Öyle ki 2019’da tekrarlanan İstanbul yerel seçimlerinde “Pazar günü Sisi mi diyeceğiz, Binali Yıldırım mı diyeceğiz?​” diyerek muhalefeti darbeci Sisi’yi savunmakla suçlaması hayretle karşılandı.

‘YA BİNALİ YA SİSİ’

Ancak aradan geçen 10 yılın ardından dış politikada tıkanan Erdoğan yönetimi, kendi ifadesiyle “değerli yalnızlık” tutumunu bırakıp düşman edindiği ülkelerle arayı düzeltme yoluna gitti. U dönüşü zincirine Mısır’ın eklenmesiyle Sisi ile görüşmeler başladı. Yani 2019’da AKP’nin Adayı Binali Yıldırım’ın kazanamamasıyla Sisi’yi tercih eden İstanbul halkı değil, Erdoğan olmuştu.

PAYLAŞIMDAN DIŞLANDI

İktidar, 15 Temmuz darbe girişiminden sorumlu tuttuğu Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın yanı sıra, ABD ve Avrupa Birliği (AB) ile ciddi sorunlar yaşadı. Doğu Akdeniz’de 1.7 milyar varil petrol rezervi ve 3.5 trilyon metreküp doğal gaz rezervi bulunduğu ifade ediliyor. Bölgede enerji kaynakları ve yollarının paylaşımında izole edilen Türkiye; Mısır, Güney Kıbrıs, Yunanistan, İsrail, İtalya ve Ürdün tarafından 2019’da kurulan Doğu Akdeniz Gaz Forumunda yer alamadı. Libya’da yaşanan çatışmaya doğrudan taraf olan Erdoğan yönetimi, ekonomik sorunların da artışıyla birlikte sermaye girişi için dış politikada kolları sıvadı. Erdoğan’ın sıkılı yumrukları, bu ülkelerin devlet başkanlarının tokalaşmak için yumuşadı. 15 Temmuz finansörü, darbeci, katil suçlamalarının yerini “iş birliği” söylemleri aldı.

İLK GİDEN ERDOĞAN OLDU

Türkiye ile Mısır arasında 2020’de başlayan normalleşme çabaları, Erdoğan ve Sisi ilk kez 2022’de Katar’da düzenlenen Dünya Kupası'nda buluşmaya vardı. 2023 yılında karşılıklı büyükelçi atamaları gerçekleşti. 14 Şubat 2024’de Kahire’yi ziyaret eden Erdoğan, ticari anlaşmalar ve dostluk ilişkilerinin geliştirilmesi vurgusunda bulundu.

GÜNDEMDE NELER VAR?

Erdoğan ve Sisi’nin yarın gerçekleşecek Ankara buluşmasında, masaya yatırılacak gündemlerin başında Gazze ve Libya’nın olduğu ifade ediliyor. Gazze’de ateşkes söylemleri yarınki buluşmadaki açıklamalarda ilk sıralarda olacak.

Libya’daki vekalet savaşında ise Erdoğan Trablus yönetimi ve Sisi ülkenin dousundaki Hafter’in tarafında yer almıştı. Ancak Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, temmuz ayı sonunda Erdoğan’ın etnik temizlik yapmakla suçladığı Hafter'in oğlunu Ankara'da ağırladı.

Öte yandan ikili ekonomik, ticari ilişkilerin yanı sıra turizm, ulaştırma, enerji, turizm ve savunma sanayi gibi alanlarda iş birliğini geliştirecek bazı adımların atılması ve bazı imzaların atılması bekleniyor. Zira ikili 14 Şubat buluşmasında ticaret hacmini 5 yılda 15 milyar dolara çıkarmak istediklerini açıklamıştı. Mersin-İskenderiye Ro-Ro seferlerinin tekrar başlatılması da masada.

Yusuf Karadaş

Sisi’nin ziyareti, İhvan ve Erdoğan