Zamlarda RTÜK, şirketlerde BTK… Ekonomiyi eleştirince gelen sansür

Gözde TÜZER

İktidarın icraatlarını eleştirmek ülkede “suçlanma” sebeplerinden biri haline geliyor. Özellikle bu durumdan nasibini alanlar gazeteciler, YouTube yayıncıları ya da sosyal medya kullanıcıları oluyor. Bir yanda iktidara muhalif televizyon kanallarına RTÜK eliyle cezalar gelirken bir yandan BTK eliyle sosyal medya kullanıcılarının ifadeleri erişime engelleniyor. AKP’lilerin yaptığı zamlar gündeme gelince RTÜK cezaları ortaya çıkıyor, vergi ödemeyen şirketler açıklanınca erişim engeli veriliyor.  

RTÜK’ün CHP’li Üyesi İlhan Taşcı’ya göre; 2023 yılının ilk altı ayında muhalif yayın çizgileriyle bilinen Halk TV, KRT, Tele1, FOX TV ve Flash Haber’e toplamda 20 milyon 649 bin 194 TL idari para cezası yaptırımı uygulandı. Verilen cezaların gerekçelerine bakınca ise karşımıza “tarafsızlık, hukukun üstünlüğü, milli ve manevi değerler, bölücülük, ayrımcılık, kin ve düşmanlığa tahrik, eleştiri sınırları ötesinde hakaret ve iftira, haksız çıkar, insan onuru ve özel hayatın gizliliği” gibi maddeler çıktı. 

Örneğin RTÜK, Zafer Arapkirli’nin Erdoğan’ın köprü ve otoyollara zam yapılmayacağını açıklamasına karşın zam yapılmasına tepkisi nedeniyle “küçük düşürmekten” KRT’ye yüzde 3 para cezası vermişti. 

Sözcü televizyonuna “Ebru Baki ile Para Politika” programında TÜİK çalışanlarının işsizliği az göstermelerinin karşılığında prim, terfi aldıklarına ilişkin iddiaların aktarılması nedeniyle “tarafsızlık” ihlali savıyla yüzde 3 idari para cezası verilmişti.

NOW TV’ye ise Eski Sanayi Bakanı Mustafa Varank’ın Bilal Erdoğan ile AKP Milletvekili Şebnem Bursalı’nın ıstakoz paylaşımına ilişkin yazışmasının cep telefonu görüntüsünü haberleştirmesi nedeniyle yüzde 2 ceza verilmişti. 

VERGİ CENNETİNDEKİ PARALAR, ÖZEL JETLE GİDİLEN HACLAR

Sansür sadece bununla sınırlı kalmadı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Başkanlığı eliyle mahkemeler tarafından verilen erişim engelleri de haber alma ve verme hakkına ket vurdu. 

Örneğin; Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Danışmanı Orhan Karakurt’un taktığı saatin ve ayakkabının fiyatına dair haberlere Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliğinin 29 Ağustos tarihli kararıyla erişim engeli getirildi.

Gazeteci İsmail Arı’nın Bilal Erdoğan’ın şirketinin vergi ödemediği ve Erdoğan’ın açılışını yaptığı Gaziantep Büyükşehir Belediyesine ait kafenin kapatıldığıyla ilgili haberleri de kararla erişim engeli getirilen haberler arasında yer aldı.

Politikacı ve iş insanlarının “vergi cennet”lerindeki bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Berat Albayrak ile Serhat Albayrak’ın da adının geçtiği iddiasıyla ilgili haberlere İstanbul Anadolu 2. Sulh Ceza Hakimliğinin kararıyla erişim engeli getirildi.

AKP Bursa Milletvekili olan Eski Sanayi ve Teknoloji Eski Bakanı Mustafa Varank’ın, bazı kamu görevlileri ve Simit Sarayı’nın patronu Abdullah Kavukcu ile birlikte Kavukcu’nun özel jetiyle hacca gittiği iddialı haberlere erişim engeli getirildi.

"DOLAR 10 LİRA OLACAK" DEDİKLERİ İÇİN YARGILANMIŞTI

RTÜK ve BTK eliyle verilen “cezalar” yer alsa da bir de geçtiğimiz yıllara damga vuran “ekonomi gazetecilerinin davası” vardı. 

Ağustos 2018’te Bloomberg muhabirleri ile aralarında Merdan Yanardağ ve Sedef Kabaş’ın da yer aldığı toplam 38 kişi “Dolar 10 lira olacak” dedikleri için ‘ekonomik darbe girişimi’ soruşturması kapsamında 2 ile 5 yıl arasında hapis cezası istemiyle yargılandı. Kerim Karakaya ve Fercan Yalınkılıç’ın ekonomik kriz ve dövizdeki dalgalanmalarla ilgili Bloomberg’te yer alan haberleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından mahkemeye taşındı. Soruşturma dosyası daha sonra Sermeye Piyasası Kanunu’na muhalefet ettikleri iddiasıyla dövizdeki artış, bankalar ve Türkiye ekonomisine yönelik sosyal medya paylaşımlarında bulunan 36 kişinin dosyasıyla birleştirildi.

Bloomberg muhabirlerinin Avukatı Köksal Bayraktar “Dolar 5.60 TL iken 6.80 TL olmuş. Bir günde 1.5 lira değer kazanan parayı yayımlamayacak da ne yapacak?​” diye sormuştu. Gazetecilerin beraat ettiği 29 Nisan 2022 Cuma günü dolar öğle saatlerinde 14.84 lira bandında yer alıyordu.