Evrensel'in manşeti | Okullarda zil ‘tasarruflu’ çalacak

Laçin BARIŞ
İstanbul

Yeni eğitim öğretim yılı pazartesi günü çalacak ilk ders ziliyle başlayacak. 2024-2025 eğitim öğretim yılına ‘kamuda tasarruf tedbirleri’nin damga vurması bekleniyor. Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) okullara ayırdığı bütçe zaten yetersiz kalırken tasarruf gerekçesiyle okulların birçok ihtiyacı velilerin sırtına yıkılacak. Kırtasiye, okul kıyafeti, servis ücretine gelen fahiş zamlarla beli bükülen veliler her yıl devlet okullarında istenen kayıt parasının yanı sıra okulun temel ihtiyaçlarının da kendilerinden istenmesi nedeniyle zorlanıyor. Her yıl okulların açıldığı dönem yaşanan bu sorunlar bu yıl kamuda tasarruf tedbirleri nedeniyle daha da katlanmış durumda. Okulların hijyeni, öğrencilerin temiz ve sağlıklı bir ortamda eğitim görmesini maliyet olarak gören AKP ve MEB bu alana ödenek ayırmayacak. Okul yönetimleri şimdiden çareyi temizlik görevlilerinin ücretini ve temizlik malzemelerinin parasını velilerden çıkarmaya yönelmiş durumda.   

ÖDENEK YOK BAHANE ÇOK

Küçükçekmece’de yaşayan Gülay’ın iki çocuğu var. Gülay’ın çocukları Mehmet Akif Ersoy İlkokulunda okuyacak. Kızı bu yıl dördüncü ve oğlu ise birinci sınıfa başlayacak. Bu yıl birinci sınıfa başlayacak olan oğlu için kendisinden kayıt parası için 5 bin TL istenmesinden yakınan Gülay “Okulun fotokopi makinesini biz kiralıyoruz, kağıt, ıslak mendil, sabun ve tuvalet kağıdını biz alıyoruz. Geçen sene kağıt ve tuvalet kağıdı için her öğrenciden 100 TL istenmişti bu yıl bu rakama daha da artacak” dedi. Geçen sene bağış adı altında okulun aylık 700 TL aidat talep ettiğini anlatan Gülay, “Sürekli farklı bahanelerle okula para ödüyoruz. Ben çalışmıyorum, tek eşim çalışıyor ve birçok aile bu durumda. Nasıl sürekli ödeme yapalım? Çocukların eğitimi için sadece okula para ödemiyoruz ki. Beslenme, kırtasiye, ders kitapları ve okul kıyafetleri aşırı maliyetli” ifadelerini kullandı.

TEMİZLİĞİ DE VELİLER YAPTI

Bu sene temizlik personeli yetersizliği nedeniyle okulun temizlenmesi için velilere çağrı yapıldığını dile getiren Gülay, “Öğretmenler tek tek tüm velileri arayarak okulu temizlememiz için okula çağırdılar. Bizden hem temizlik malzemesi ve personelinin ücreti için para alınıyor hem de ‘Bütçemiz yok’ denilerek okulun temizliğinin yapılması bizden isteniyor. Çocuklarımızın sınıflarının temizliğini dersler başlamadan biz anneler olarak yaptık” diye konuştu.

PARA ÖDEYEMEYENLER İFŞA EDİLİYOR

Okulun istediği paraları ödeyemeyen velilerin sayısının arttığına dikkati çeken Gülay “Ben de ödeme yapmak istemiyorum zaten ödeyebilecek gücüm de yok. Ama ödemeyenler üzerinde çok baskı oluyor. Örneğin aidat ödemeyenlerin listesi sınıf grubunda paylaşılıyor. Bu hem veliler hem de çocuklar için ekstra baskı demek. Eğitimden tasarruf olmamalı. Eğitim masraflarının tüm yükü iki kuruşa çalışan bizler üzerine bırakılmamalı” diye konuştu

1500 ÖĞRENCİYE 1 TEMİZLİKÇİ VAR

Velilerin üzerindeki yük bir yana yeni öğretim yılı öğretmenler açısından da çetin geçecek gibi gözüküyor. Merter’de bir ilkokulda çalışan kadın öğretmen kamuda tasarruf tedbirleri kapsamında okullarda özellikle personel alınımında sıkıntılı bir dönem olacağına dikkat çekiyor. 40’ın üzerinde dersliği ve 1500 öğrencinin okuduğu dört katlı binaya sahip okullarında sadece dört görevlinin olduğu bilgisini veren öğretmen “Bu görevlilerden sadece biri okulun tüm temizliğiyle ilgileniyor. Bir kişinin tüm okulu temiz tutması nasıl mümkün olacak?​” diye sordu. Okullarda bu yıl ciddi anlamda personel sorunu yaşanacağına işaret eden öğretmen “Bu sene okulun temizliğini biz öğretmenlere ve velilere yaptırdılar” dedi. Kamuda tasarruf tedbirleri kapsamında sınıfların da birleştirildiğini belirten öğretmen “Bu da eğitimin niteliğini olumsuz etkileyecek. Öte yandan öğretmen açığı olan yerlerde okullar ücretli öğretmen almak zorunda kalacak” dedi.

ÖĞRETMENLER PARA İSTEMEYE ZORLANIYOR

Okullara ayrılan ödeneklerin yetersizliği nedeniyle veli ve öğretmenlerin üzerine binen ağır yüke dikkat çeken öğretmen, “Bu sene okul kayıt parası bizim okulda 10 bin TL idi. Veliler bu parayı nasıl ödesin? Ayrıca her ay aidat ve çeşitli ürünler için öğretmenler velilerden para istemek zorunda kalıyor. Para istemek üzerimizde ciddi bir baskı yaratıyor. Velide para olmadığını biliyoruz. Ama bu öğretmenlerin vazifesine dönüştürülüyor. Velilerden para istemek doğru olmadığı gibi öğretmenlerin görevi de değildir” tepkisini gösterdi.

OKULUN YÜKÜ 3 KADIN İŞÇİNİN SIRTINDA

Bu yıl az sayıda temizlik görevlisinin olacağı okullarda temizlik işçilerinin iş yükünün daha fazla artacağı aşikar. Atakent Mahallesi’ndeki bir okulda çalışan temizlik işçisi bir kadın, “Sabah 8’den akşam 6’ya kadar çalışıyoruz. Üç katlı okulda temizliğe bakan üç kişiyiz. Üçümüz de kadınız. Tamir işlerini de bize yaptırıyorlar. Her teneffüs sonrası bütün tuvaletleri, koridorları temizliyoruz. Çay içmeye bile vaktimiz kalmıyor” dedi. Asgari ücrete çalıştırıldıklarını anlatan kadın işçi “Yemeğimiz bile yok. Geçen yıl 5 kişi çalışıyorduk şimdi üç kişiye düştük. Nasıl olacak bilmiyorum?​” diye soruyor.

‘OLMAYAN PARADAN NASIL TASARRUF YAPILSIN?​’

Küçükçekmece Ekmek ve Gül Kadın Dayanışma Derneği Başkanı Neslihan Karyemez, okullar açılırken emekçi ailelerinin gündeminin artan okul masrafları ve kamu okullarından istenen kayıt ve bağış paralarına yönelik tepkiler olduğunu söyledi. Okulların açılmasına günler kala onlarca kadının derneklerine çocuklarının okul ihtiyaçları için yardım başvurusunda bulunduğunu bilgisini veren Karyemez “Bizim bulunduğumuz semtte birçok aile çocuğunun kırtasiye ve kıyafet parasını bile karşılamakta zorlanıyor. Bir de bu ailelerden 2 bin TL’den 30 bin TL’ye varan kayıt, bağış parası isteniyor” ifadelerini kullanarak çocuklarını nitelikli okullarda okutmak isteyen ailelerin kayıt için adres değişikliği yöntemini kullandığını ancak bunun için de fahiş kayıt ücretleri istendiğini söyledi.

OKULLAR VELİLERDEN, VELİLER DERNEKTEN YARDIM İSTİYOR’

Velilerden sadece okullarda dönem boyunca kullanılacak hijyen ürünleri için en az 300 TL istendiğini anlatan Karyemez “Okulların kendilerinden çeşitli kalemler altında para istediği veliler, bize ulaşarak çocuklarına defter, kalem, okul kıyafeti alamadıklarını anlatıyor. Çocukların beslenmesi için ne koyacağının tedirginliğini yaşıyorlar. Eğitimden tasarruf eden iktidarın farklı yöntemlerle patronlara para akıttığını biliyoruz. Ancak bizim gibi işçi ve emekçi semtlerde yaşayan ailelerin çocukları günden güne eğitimden kopuyor. İşçi ve emekçiler neden tasarruf etsin? Olmayan şeyden tasarruf olmaz” diyor. Ekmek ve Gül tarafından başlatılan “Okullarda bir öğün ücretsiz sağlıklı yemek’ kampanyasını sürdüreceklerini dile getiren Karyemez, “Derneğe birçok başvuru var, birçok kadınla temasımız oluyor. Hatta iki ay boyunca bir anket çalışması sürdürdük. En can yakıcı sorun şu an ekonomi. Devletin buna kulak tıkadığını da görüyoruz. Dolayısıyla bizlerin hele bu dönemde yan yana gelmekten başka çaresi yok. Bir öğün ücretsiz, sağlıklı yemek talebimizi bu sene de örgütlemeye devam edeceğiz. Eğitimin her kademesinde nitelikli ve ücretsiz eğitimi savunmak hepimiz için acil talep olmalı” dedi.