İşe iade davasını kazanan işçiler işe geri alınmıyor

Hilal TOK
İstanbul

2022 yılında CHP’nin yönettiği Çorlu Belediyesinde toplu iş sözleşmesi (TİS) sürecinde eylemlere çıkan, aralarında öncü işçilerin de olduğu en az 18 kişi işten atıldı. İşten atılan 5 işçi bu süreçte işe iade davası açtı. Davayı kazanan işçilere ise işbaşı yaptırılmadı. İşçilerin tazminatlarını da vermeyen belediye, işçilerin kazandığı davaya itiraz ederek istinafa taşıdı. Dosyalardan istimafta onanmasına rağmen işçi Tamer Küçük işe başlatılmadı. Mahkeme kararıyla hükmedilen tazminatlar da verilmedi. Tazminatın tahsili için avukatlar icra takibi başlattı ancak belediye icra dairesine itirazda bulundu, tazminatı ödemediler. İşçi hakkını alabilmek için yeniden dava açmak zorunda kaldı.

"İŞE İADE HAKKIMIZ TANINSIN"

2022’de toplu sözleşmenin tıkanması nedeniyle greve gittiklerini hatırlatan, işten atılan ve işe iade hakkı kazanan işçilerden Murat Uludoğan yaşadıkları süreci şöyle anlattı: “Sendikalar kanunu değişmeden önce Güvenlik-Sen’de Trakya bölge temsilcisiydim. Sonra mecburen Belediye-İş’e geçtik. Haklarımız için uyarı eylemi yaptık ve o süreçten sonra belediye bizi. Sonrasında mücadelemiz hukuki olarak sürdü. Davalarımızı kazandık. Ben sendikal tazminat da kazandım. 18 kişilik bir gruptan bahsediyoruz. Belediye başkanımız bu konuda televizyonlarda yaptığı açıklamalarda ‘Mahkeme işlerine iade ederlerse işe almamak gibi bir durum söz konusu olamaz’ dedi. İşe iadeyi kazandık ama sürekli oyaladılar. Sonra da itiraz edildi karara. İşe iade hakkı kazanan beş işçi mağdur. Belediye burada işi, hakkını arayan işçiye intikama çevirmiş durumda. Biz bu belirsizliğin ortadan kalkmasını istiyoruz. İşe iade hakkımız tanınsın. Tanınmıyorsa da tazminatımız verilsin.”

YASAL MEVZUATTA PATRONA HİÇBİR YAPTIRIM YOK

İşçilerin Avukatı Ayhan Özdemir, belediyenin bu tavrının işçileri cezalandırma yöntemi olduğu söyledi. Özdemir, “Burada zaten işten çıkarma bu işçiler açısından bir cezalandırma yöntemiydi. İşçi hakkını savunduğunda özellikle sözleşme döneminde işçiler hareketlendiğinde en öndeki mücadeleci işçiler ayıklanıyor, geride kalan işçilere de gözdağı veriliyor. Burada işçiyi işten çıkarmışsın, bu işçi nasıl ne zaman iş bulacak? Nasıl geçinecek? Bunların hiçbir değeri yok. Bunu zaten düşünmüyorlar. İşçi de elindeki birtakım hukuki haklarını kullanmaya çalıştığında işveren önünü kesiyor. Zaten yargı sistemi ortada, bir dava açıyorsunuz, iki üç senede bitmiyor. Bir tane davanın sonucunu senelerce alamıyorsunuz. Alsanız zaten bu koşullarda tazminatınız geçen sürede çoktan eriyor. Bu yüzden de işverenler süreci uzatma yolunu tercih ediyorlar zaten. Alabildiğine süründürüyorlar işçiyi. Burada da işe iade kararından sonra işçileri sürekli oyaladılar, ‘Sizi alacağız, şu zaman, bu zaman’ diye ama almadılar. Almadıklarını söylemediler bile. Tazminat için de başvuru yaptık. Bu başvuruyu da uzatıyorlar itiraz ederek. Sebepsiz itiraz ettiler ve dosya durdu. Şimdi bize gidin bir daha dava açın diyorlar. Yani bu kadar acımasız bunlar. Yasal düzenleme bu, bir yaptırımı da yok patronlara” dedi.

YASA NE DİYOR?

4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesine göre patron tarafından geçerli sebep gösterilmeden işten atıldığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilen işçinin bir ay içinde işe alınması gerekiyor. İşçi belirlenen sürede geri alınmazsa patron işçiye dört aylıktan sekiz aylığa kadar değişen miktarlarda tazminat ödemekle yükümlü oluyor.

Üstelik patron, işçiyi sendikalaşma nedeniyle işten çıkarmışsa, 12 aylık kötü niyet tazminatı da ödemek zorunda. Ancak kanun işçi lehine gözükse de patronlar süreci uzatmak için itiraz yoluna gidiyor. Bu süreçte işçi işsiz kalıyor, tazminatı da enflasyon karşısında eriyip pula dönüyor.