Metin Kıratlı’nın yemin töreni | AYM Başkanı: Bireysel başvuru yolu korunmalı

TİP'ten Hatay milletvekili seçilen, Gezi davasında 18 yıl hapis cezasına mahkum edilen ve vekilliği düşürülen Can Atalay, Anayasa Mahkemesinin (AYM) hak ihlali kararlarına rağmen cezaevinde tutulmaya devam ederken bugün AYM Yüce Divan Salonu'nda, mahkemenin yeni üyeliğine getirilen Metin Kıratlı’nın yemin töreni düzenlendi. Törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı. Törende konuşan AYM Başkanı Kadir Özkaya "Bireysel başvuru yolunun bugünkü işlevselliğini kaybetmeden korunması gerektiğini düşünüyoruz" dedi.

ÖZKAYA: BİR TOPLULUĞA OLAN KİNİNİZ SİZİ ADALETSİZLİĞE SEVK ETMESİN

Törende konuşan AYM Başkanı Kadir Özkaya, konuşmasında önce hakimlere seslendi, "Bir yerde söz sahibi olduğunuzda, size yetki verildiğinde, güç verildiğinde, muhatabınız kendi yakınınız olsa dahi adaletle hükmedin. Yakın akrabalarınızın aleyhine de olsa her daim adaleti ayakta tutun. Hiçbir zaman adaleti kendi keyfi arzularınıza uydurmaya kalkışmayın. Bir topluluğa olan kininiz, hırsınız, sizi adaletsizliğe sevk etmesin" dedi.

"ADALETLE HÜKMEDİLMEYEN YERDE KARGAŞA OLUR, DÜZEN ORTADAN KALKAR"

Adaletle hükmedilmesinin "kargaşa çıkmaması için" elzem olduğunun altını çizen AYM Başkanı, "Unutmayın ki adaletle hükmedilmeyen yerlerde kargaşa olur, düzen ortadan kalkar, herkes kendini haklı görmeye başlar. Bu yüzden adalet terazinin hep hak ve haklıyı gözeterek kullanılması gerekir" dedi.

"HUKUKU KENDİ ÇIKARLARI DOĞRULTUSUNDA KULLANMAK İSTEYENLERDEN TARAF OLMAYIN"

"Haksız olduğu halde haklıymış gibi kavga çıkaranlardan, hukuku kendi çıkarları doğrultusunda kullanmak isteyenlerden de taraf olmayın" olmayın diyen Özkaya, Kur'an'dan da örnekler vererek daima hakka uyulması çağrısında bulundu.

"BİLDİKLERİMİZE İHANET EDENLERDEN OLMAYALIM"

Hayata geçirilmeyen bilginin fayda vermeyeceğini belirten Özkaya, "Bilerek bildiklerimize ihanet edenlerden olmayalım. Sahip olduğumuz bilgi ile söylem, icraat ve yaşantımız, amel ve muamelatımız daima uyumlu olsun. İlmi ameline, ameli ilmine düşman olanlardan olmayalım. Rızkımıza vesile olan görevimize ihanet etmeyelim" diye konuştu.

"BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ YARGI" VURGUSU

Ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan'a seslenen AYM Başkanı, "Hak ve özgürlükler, demokrasinin esaslı unsurudur. Bu nedenle hukukun üstünlüğüne dayalı demokratik toplumlarda insan hak ve özgürlüklerinin korunması büyük öneme sahiptir. Bu koruma da ancak bağımsız ve tarafsız bir yargının, yeterli hukuki mevzuat ve güvencelerin varlığı halinde sağlanabilir" dedi.

8 BİN 341 BİREYSEL BAŞVURUDA HAK İHLALİ KARARI VERİLDİ

Anayasa Mahkemelerinin, anayasal denetim yaparak insanı ve devleti adalet temelinde yaşatma amacının gerçekleşmesine hizmet ettiğini vurgulayan Özkaya, şöyle devam etti:

"Anayasa Makmesine diğerlerinin yanında bazı normların Anayasa'ya uygunluğunu denetlemek ve bireysel başvuruları karara bağlamak görev ve yetkisi verilmiştir. Bugün itibarıyla 2024 yılı içinde mahkemizce 148 dava ve itiraz başvurusu kapsamında 422 kuralın Anayasa'ya uygunluk denetimi yapılmış ve karara bağlanmıştır. İncelenmeyi bekleyen 125 dava ve 594 kural bulunmaktadır."

Bireysel başvurunun getirilmesinin pratik amacının, hak ihlali iddialarının uluslararası yargı organlarına taşınmadan ülke içerisinde incelenmesi olduğunu hatırlatan Özkaya, şunları kaydetti:

"Mahkememiz, hak ve özgürlüklere ilişkin standartları koruma ve geliştirme yönünde çok önemli görev ifa etmiş, binlerce karar vermiştir. AİHM nezdinde Türkiye aleyhine yapılan başvuruların ve verilen ihlal kararlarının sayısında da önemli azalmalar olmuştur. Mahkememize 23 Eylül 2012 tarihinden bugüne kadar 629 bin 821 bireysel başvuru yapılmış, bunların 522 bin 54'ü, yüzde 83'ü karara bağlanmıştır. Önümüzde 108 bin 220 bireysel başvuru bulunmaktadır. 31 Ağustos itibarıyla 2024 yılında toplan 50 bin 67 başvuru gelmiş, 36 bin 800 başvuru sonuçlanmıştır. 2021'den bugüne kadar 18 bin 341 başvuruda, başvurucuların temel hak ve özgürlüklerinden en az birinin ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır."

"İLK GELEN İLK ÇIKAR"

"Norm denetimi kapsamındaki işlerin incelenmesinde, 5 ay içinde sonuçlanmasına özen gösterilerek ilk gelen ilk çıkar ilkesine göre hareket edilmektedir. Bireysel başvurular da geliş sırasına göre incelenerek karara bağlanmaktadır. Ancak AYM, başvuruların önemini ve aciliyetini gözeterek farklı bir inceleme sırası da yapabilir. Burada da ilk gelen ilk çıkar ilkesine büyük ölçüde riayet ediyoruz."

"BİREYSEL BAŞVURU YOLU İŞLEVSELLİĞİNİ KAYBETMEDEN KORUNMALI"

"AYM, adalet, hukukun üstünlüğü, temel hak ve özgürlükler gibi değerlerin gerçekleşmesine katkı yapmaya, bireylerin ve kurumların adalet duygularını tatmin etmeye, onların devlete ve hukuka olan güvenlerini artırmaya çalışmaktadır. Sayın Cumhurbaşkanım, zatıalilerinizin de büyük katkısıyla hukuk sistemimize kazandırılan bireysel başvuru yolunun, bugünkü işlevselliği ile mutlak gerekliliği konusunda toplumumuzda oluşan ortak kanaatin de bir gereği olarak bugünkü işlevselliğini kaybetmeden korunması gerektiğini düşünüyoruz."

"ANAYASAL ORGANLAR ARASINDA İYİ BİR İLETİŞİME İHTİYAÇ VAR"

İsim vermeden Yargıtay ve Meclis ile AYM arasındaki Can Atalay kararı ihtihafına değinen Özkaya, şunları kaydetti:

"Her bir yüksek mahkeme, Anayasa ve kanunlarda kendilerine yüklenen görevleri yapmakla mükelleftir. Her birinin görev ve yetkileri, işleyiş biçimleri, kararlarının nitelikleri, Anayasa ve kanunlarda açık bir biçimde düzenlenmiştir. Ayrıca yasama, yürütme ve yargı organları insanlardan müteşekkildir. İnsanın olduğu yerde de her zaman için ihtilaf doğabilmesi tabidir, mümkündür. Bu nedenle Anayasal organlar arasında iş birliği, düzen ve uyumun sağlanabilmesi için anayasa ve kanunlara uygun hareket etmenin yanında aralarında daima iyi bir iletişimin bulunmasına da ihtiyaç vardır."

BİREYSEL BAŞVURU SEMPOZYUMU

Her yıl 23 Eylül'de değişik hukuki konularda sempozyum düzenlediklerini, bu yıl ise tarihin 12 Eylül'e alındığını ifade eden Özkaya, yarınki sempozyumun başlığının "Bireysel Başvurunun İkincilliği İlkesi Çerçevesinde Etkili Başvuru Hakkı" olarak belirlendiğini aktardı.

Erdoğan dün AYM Başkanı Kadir Özkaya'yı Beştepe'deki sarayda kabul etmiş ve basına kapalı bir görüşme gerçekleştirilmişti.

ERDOĞAN BİREYSEL BAŞVURU İÇİN NE DEMİŞTİ?

AYM'nin Can Atalay hakkında verdiği "hak ihlali" ve tahliye kararına uyulmaması ve AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunulması yönündeki Yargıtay 3. Ceza Dairesi kararına yönelik protestolar sürerken Erdoğan'dan 12 Kasım 2023'te konuyla ilgili açıklama gelmişti.

Erdoğan, Yargıtay-AYM çatışmasına ilişkin "bireysel başvuru" konusunda bir yasal düzenlemenin "zaman kaybı" olacağını söylemişti. "Bireysel başvuruyu hallettikten sonra iş bitmez. Önce Anayasa Mahkemesinin buna hazır hale gelmesi lazım. Zira birçok yasal düzenlemeler Anayasa Mahkemesine gidiyor. Anayasa Mahkemesinde ters yüz ediliyor. Parlamento böyle bir kararı alır ama bu karar Anayasa Mahkemesi tarafından ters yüz edilirse, bu zaman kaybından başka bir şeye yaramaz" demişti.

Erdoğan, konuyla ilgili daha önce yaptığı açıklamada, "Anayasa Mahkemesi maalesef birçok yanlışları da arka arkaya yapar hale geldi. Bu da bizi ciddi manada üzmektedir. Anayasa Mahkemesi, Yargıtayın attığı bu adımı hafife de alamaz, almamalıdır. Eğer partimden bazı arkadaşlar da burada Yargıtayı yerip, Anayasa Mahkemesine övgüler düzüyorsa onlar da yanlış yapıyorlar" sözlerini sarf etmişti.

KIRATLI KİSVESİNİ GİYDİ

Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı olduğu 2014 yılında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcılığı görevine, 2018'de ise Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı görevine atanan AYM'nin yeni üyesi Metin Kıratlı, yemininde şunları kaydetti:

"Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nı ve temel hak ve özgürlükleri koruyacağıma; görevimi doğruluk, dürüstlük, tarafsızlık ve hakka saygı duygusu içinde her türlü etki ve kaygıdan uzak olarak, Anayasa'nın dayandığı temel ilkelere uygun hukuk anlayışı içinde, sadece vicdanımın emrine uyarak yerine getireceğime büyük Türk milleti önünde namusum ve şerefim üzerine ant içerim."

Ardından Kadir Özkaya, Kıratlı'ya kisvesini giydirdi. Daha sonra protokole giden Kıratlı'yı Erdoğan ve bakanları tebrik etti.

METİN KIRATLI KİMDİR?

Metin Kıratlı, 14 Şubat 1969 tarihinde Konyan'nın Ereğli ilçesinde doğdu. İlkokul ve lise eğitimini Ereğli’de tamamladı.

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden 1990 yılında mezun oldu.

Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Kamu Diplomasisi Eğitim Programı Goethe Enstitüsünde (Berlin) yabancı dil eğitimi aldı. Daha sonra İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı Özel Hukuk Tezli Yüksek Lisans Programını bitirdi. Kırıkkale Üniversitesinde doktora eğitimini tamamladı.

Ankara Adliyesinde hâkimlik stajına başlayan Kıratlı, staj bitimi sırasıyla Ulaş Hâkimliği, Çaldıran Hâkimliği, Yalvaç Hâkimliği ve Manavgat Hâkimliği görevlerini yaptı. 2004 yılında Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğüne atanarak Tetkik Hâkimlik, Daire Başkanlığı, Genel Müdür Yardımcılığı ve Genel Müdür olarak görev aldı. 2014 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçilmesiyle Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcılığı görevine atanmış olup, 3 Ağustos 2018 tarihinden itibaren de Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı olarak atandı.

23 Kasım 2018 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile YÖK Üyeliğine atandı. Ayrıca, Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Danışma Kurulu Başkanlığını yürütmekteydi.

İyi derecede Almanca bilen Kıratlı, evli ve iki çocuk babasıdır. (POLİTİKA SERVİSİ)

Erkan Baş: Numan Kurtulmuş gelip "Emir kuluyum" desin