Almanya’nın yeni sömürgecilik anlayışı: Al mülteciyi ver nitelikli iş gücünü!
Almanya, sermayenin “işine yaramayacak” mültecileri almaları karşılığında çeşitli ülkelerden “nitelikli” işçi getirme planı yapıyor. Kenya ve Özbekistan’la anlaşma imzalandı, sırada başka ülkeler var.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev | Fotoğraf: Özbekistan Cumhurbaşkanlığı Ofisi
Yücel ÖZDEMİR
Köln
Almanya’da şu günlerde birbirine paralel şekilde süren iki önemli tartışma var. Birincisi ülkeye kaçak gelen göçmenlerin acil olarak sınır dışı edilmesi ve yenilerinin ülkeye girişini engellemek. Bunun için pazartesi günü karadan sınır kontrolleri başlatıldı. İkincisi ise birçok ülkeyle nitelikli iş gücü getirmek için anlaşmalar imzalanması.
Bu denklem içinde sınır dışı etme daha ağır basıyor. Bu nedenle kalifiye iş gücü olarak kullanılmak üzere göçmen işçi alınması için görüşülen ülkelere Almanya sermayesinin “işe yaramayan” mültecileri ülkelerine alma şartı dayatılıyor.
SCHOLZ’UN ORTA ASYA TURU
Başbakan Olaf Scholz’un pazar günü Özbekistan’ın tarihi kenti Semerkant’tan başlayan Orta Asya turunun merkezinde bu politika yatıyor. Özbekistan’dan sağlık çalışanı ve yaşlı bakıcısı almak için imzalanan anlaşmanın maddelerinden birisi Almanya’nın sınır dışı etmek istediği üçüncü ülkelerin vatandaşlarını ülkeye kabul etme maddesi de bulunuyor. Dolayısıyla Almanya’nın sınır dışı etmek istediği mültecilerin çoğu bu ülkeye gönderilebilecek.
Federal İstatistik Dairesinin 11 Eylül’de yayımladığı verilere göre, Almanya’da hakkında sınır dışı kararı verilen toplam 243 bin mülteci bulunuyor. Bunların yüzde 80’i geçici bir oturum iznine sahip. Geldikleri ülkelerde koşullar uygun olduğunda, gönderilecek ülke bulunduğunda hemen sınır dışı edilmeleri gerekiyor.
2023’te sınır dışı edilenlerin başında ilk sırada Gürcistan, ikinci sırada Türkiye, üçüncü sırada Afganistan geliyordu.
Geçen yılın sonunda Moldovya ve Gürcistan’ı “güvenli ülkeler” kategorisine alan Almanya, bu ülkelere yapılacak sınır dışılar karşılığında kalifiye iş gücü getirmeyi vadetmişti. Her iki ülke de Almanya’nın bu teklifini kabul etti ve anlaşmaların altına imzalar atıldı. Bu anlaşmalar sayesine Gürcistan’dan gelenler yüzde 70, Moldovya’dan gelenler yüzde 50 azaldı.
ÖZBEKİSTAN’A GÖNDERİLECEK AFGANLAR KARŞILIĞINA İŞ GÜCÜ ALINACAK
Scholz’un Özbekistan ziyaretinin odak noktalarının başında sınır dışı edilmesine karar verilen Afganistan vatandaşlarını bu ülkeye göndermek geliyor. Zira Almanya’nın sınır dışı etmek istediği Özbekistanlı sayısı sadece 200. Bu sayı karşılığında kalifiye iş gücü getirme pazarlığı yapmanın anlamsızlığının farkında olan Almanya, bu nedenle Afganları şart olarak koştu.
Doğrudan Taliban yönetimiyle diplomatik temas kurmayan Almanya, böylece Özbekistan’ı aracı olarak kullanacak. Der Spiegel’de yer alan habere göre, Federal İçişleri Bakanlığı temsilcileri mayıs sonunda Özbekistan hükümeti ile Afganların Özbekistan üzerinden gönderilebilmeleri için müzakereler yapıldı. Özbek tarafı, Taliban ile anlaşma sağlandıktan sonra formaliteleri üstlenmeyi prensipte kabul etti.
İSVEÇ DE AFGAN MÜLTECİLERİ ÖZBEKİSTAN’A GÖNDERİYOR
Basında yer alan haberlere göre benzer bir yöntemi İsveç uygulamaya başladı. Ülkelerine geri döneceklere yaklaşık 30 bin avro vereceğini açıklayan İsveç, gitmek isteyen Afganları Özbekistan’ın başkenti Taşkent’e gönderiyor. Sonra Özbek yönetimi uçaklara bindirip Afganistan’a gönderiyor.
Almanya’nın Afganistan’a göndermek için Özbekistan’a göndereceği Afganların hemen transit olarak mı yola devam edeceği yoksa bir kampta mı tutulacakları konusunda bir bilgi ise bulunmuyor.
Özbekistan bunun karşılığında işsizliği düşürmek üzere kalifiye vatandaşlarını Almanya’ya gönderebilecek. Süddeutsche Zeitung’da pazartesi günü yer alan habere göre şu anda 400 bin Özbekistanlı Almanya’ya gelip çalışmak için Almanca öğreniyor. Almanya’nın ajandasında Özbekistan’a gönderilecek Afgan sayısı yaklaşık olarak belli. Ancak buna karşılık kalifiye iş gücü olarak getirilecek Özbekistanlı sayısı belirsiz. Büyük umutlarla Almanca kursuna giden her Özbekistan vatandaşının Almanya’ya getirilmeyeceği ise açık.
AFRİKA’DAN GELENLER KENYA’YA GÖNDERİLECEK
Almanya benzer içerikteki bir anlaşmayı Afrika ülkesi Kenya ile yaptı. Başbakan Olaf Scholz ve Kenya Cumhurbaşkanı William Ruto’nun katılımıyla geçtiğimiz cuma Berlin’de imzalanan anlaşmaya göre, Kenya’dan 250 bin kalifiye iş gücü alınacak. Hatta gelip otobüs şoförü olarak çalışmaya başlayanlar televizyonlar tarafından ekrana getirildi bile.
Kısa bir süre önce hayat pahalılığına karşı büyük gösterilerin ve çatışmaların olduğu ülkede işsizlik ve yoksulluk yüksek. Almanya bu nedenle Kenyalı emekçiler için bir umut olarak gösterilmeye başlandı. Ancak hükümet, tıpkı Özbekistan’da olduğu gibi Kenya’da da kalifiye iş gücü karşılığında “İşe yaramayan” mültecileri göndermeyi planlıyor.
"KİMLİKSİZLER" KENYA’YA!..
Halen, Almanya’da Kenya’ya sınır dışı edilecek 800 kişi bulunuyor. Ancak imzalanan anlaşmanın en dikkat çekici maddesi, Kenya’nın “vatansızlar” ve “kimlikleri tespit edilemeyenleri” almayı kabul etmesi. Afrika’dan Akdeniz üzerinden Almanya’ya ulaşmayı başaran çok sayıda mültecinin hangi ülkeden geldiklerini ya gizledikleri ya da kanıtlayamadıkları biliniyor. Bu nedenle “vatansız” ve “kimliksizler” Kenya’ya gönderilecek. Ayrıca, Orta Afrika’dan Almanya’ya doğru yola çıkanlara Kenya’da kalmaları öneriliyor. Böylece getirilecek iş gücü, verilecek kalkınma yardımı karşılığında Kenya’ya Afrikalı mültecileri bölgede tutma görevi veriliyor.
YENİ ÜLKELER SIRADA
Almanya önümüzdeki dönemde aynı anlayışla Fas, Kolombiya, Kırgızistan, Gana ve Filipinler ile de anlaşmalar imzalamaya hazırlanıyor.
Sermayenin “işine yaramayan”, “vasfı bulunmayan” mültecileri gönderme ve yerine kalifiye iş gücünü alma anlayışı Almanya’nın yeni sömürgecilik yaklaşımını özetliyor. Zira yoksul ülkelerin yetiştirdiği iş gücü, Almanya’daki kalifiye olmayan iş gücünü kalifiye hale getirmekten çok daha ucuz. Keza getirilenler ülke içinde aynı işi yapan Almanlardan daha düşük ücretle çalıştırılıyor.
ORTA ASYA’DA MÜTTEFİK ARAYIŞI
Başbakan Olaf Scholz’un Özbekistan’ın Semerkant kentinde başlayan Orta Asya turunun bir ayağını mülteciler ve iş gücü oluştururken diğer ayağını ise bölgesel çıkarlar teşkil ediyor. Bu temelde Özbekistan’ın yanı sıra Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Türkmenistan’ın katılımıyla Astana’da “Z5+1” formatında bir zirve gerçekleştirildi. Rusya ve Çin ile yakın ekonomik ve ticari ilişkiler içinde Orta Asya ülkelerinin Almanya ve diğer AB ülkeleriyle ilişkileri sınırlı. Buna rağmen Almanya bir süredir bölgenin yer altı madenleri ve Almanya’nın enerji ihtiyacı nedeniyle bölge ile ilişkiler kurmanın çabası içerisinde.
Özbekistan’dan sonra Kazakistan’a geçen Scholz, bu ülke ile de ilişkileri geliştirmeye önem veriyor. Kazakistan halihazırda Almanya’nın Schwedt kentindeki rafineriye petrol tedarik ediyor. Almanya ayrıca bölgedeki doğal gaz rezervleriyle de ilgileniyor. Uranyum, demir cevheri, çinko, bakır ve altına da sahip olan Kazakistan, yenilenebilir enerjilerden elde edilen hidrojen üretimi için de potansiyel bir ortak olarak görülüyor. Keza bölge Alman tekelleri için altyapı, enerji tedariki ve sağlık sistemlerinin genişletilmesinde fırsatlar sunuyor. Bu nedenle Scholz’a çok sayıda şirket temsilcisi eşlik etti.
