CHP'nin Birinci Basamak ve Koruyucu Sağlık Çalıştayı sona erdi

CHP'nin düzenlediği Birinci Basamak ve Koruyucu Sağlık Çalıştayı'na katılan hekim, odalar, hekim sendikaları ve birliklerin, çalıştayın ikinci yarısında 9 ayrı masada 9 ayrı konuyu ele alarak tartıştılar. Çalıştay'da birinci basamakta örgütlenme, toplum sağlığı, bağışıklama, sağlık hizmetlerinin sunumu, ağız ve diş sağlığı, yerel yönetimlerin rolü, eşgüdüm ve iletişim, finansman ile emek gücü konularına dair tartışmalar yürütüldü.

"ÖRGÜTLENME İÇİN BİRİNCİ BASAMAĞI TEK BAKANLIKTA TOPLANMALI"

“Birinci basamakta örgütlenme” başlığında; sağlık alanında erişebilirliğin en önemli sorunlardan biri olduğu ifade edildi. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin farklı bakanlıklarda bulunmasının örgütlenme açısından büyük sorun olduğu, bu sebeple tek bakanlık elinde toplanmak gerektiği ifade edildi.

Kentte yaşayan yurttaşların sağlık problemleri ile kırsalda yaşayan yurttaşların sağlık problemlerinin farklılık gösterdiği ifade edilirken; öte yandan göçmen nüfusun ya da mevsimlik işçilerin yaşadığı yerler için çalışmalar yapılması gerektiği de ele alındı.

CHP ulaşımın rahat olacağı merkezlere Halk Sağlığı Merkezleri (HSM) kurulmasını önerdiği çalıştayda, birinci basamağın geniş bir nüfus kitlesine hizmet verdiği bu bakımdan kamusal hizmet olarak ele alınması gerektiği üzerinde tartışıldı. Ayrıca iş sağlığının koordine edildiği birimlerin yanı sıra, laboratuvar, görüntüleme hizmetleri ile verem savaş dispanörlerinin de HSM'ler içinde yer alması gerektiği üzerine tartışıldı. Ev ziyaretleri modeline geri dönülmesinin tartışıldığı örgütlenme masasında halk sağlığı hemşireliğine geri dönülmesi üzerinde de duruldu.

“Birinci basamakta emek gücü” başlığında, çalışma yerlerinin farklılığına göre emeklilik haklarının farklılığı ile çalışma şartları, çalışma saatleri, emeklilik koşullarının farklılığı üzerinde tartışılarak birinci basamakta çalışanların tanımlanması, özlük hakları, aile hekimlerinin nüfus sorunu ile İlçe Sağlık Müdürlüklerinin ekonomik eksiklerine üzerine tartışıldı.

"SAĞLIĞA AYRILAN BÜTÇENİN DE KORUYUCU HEKİMLİĞE AYRILAN BÜTÇENİN DE ARTIRILMASI GEREKİYOR"

“Birinci basamakta finansman” başlığında, CHP Ankara Milletvekili Dr. Aylin Yaman, sağlığa ayrılan 6.6'lık bütçenin oldukça düşük olduğunu ifade etti. Yaklaşık 732 milyarlık bir bütçe olduğunu, 2024 yılında bütçenin yaklaşık yüzde 28'inin 1. basamağa ayrıldığını ifade eden Yaman, "koruyucu hekimliğe ise yüzde yüzde 27 küsur ayrıldı.  Eğer birinci basamağı merkezine alacak bir model kurgulayacaksak mutlaka hem sağlığa ayrılan bütçenin hem de koruyucu hekimliğe ayrılan oranın artırılması gerekiyor" dedi. Aile hekimleri, özlük haklarına dönük kayıplarını dile getirildiği tartışmada, tek kalemde maaş taleplerini yinelediler.

“Birinci basamak ile diğer basamaklar arasındaki eşgüdüm ve iletişim” tartışıldığı masada, hasta sayısının azaltılması, ekip çalışmasının güçlendirilmesi, sağlık çalışanlarının itibarının güçlendirilmesi, sevk zinciri, iş barışı ve performans sistemi üzerine tartışıldı.

"KORUYUCU DİŞ HEKİMLİĞİ GÜÇLENDİRİLMELİ"

“Birinci basamakta ağız ve diş sağlığı” başlığında, AKP'nin 3 pilot ilde çalışması yapılan aile diş hekimliği üzerine tartışıldı. Eskişehir, Kırıkkale ve Bolu olan bu pilot illerden çalışmaya en fazla katılımın yüzde 11 ile Eskişehir olduğunu ifade edildi. Pilot proje toplantısına katıldığını ifade eden bir diş hekimi, bunun bir aile hekimi hizmeti olmadığını çalışmanın koruyucu diş hekimliği adı altında yapılması gerektiğini vurguladı. Öte yandan çocukların ağız ve diş sağlığının korunmaya alınması bunun için çalışmaların yapılması gerektiğini vurgulandı. Bu kapsamda okullara diş hekimi atanması gerektiği üzerine tartışıldı.  Özellikle yerel yönetimlerden destek alarak beslenme ve oral hijyen eğitiminin topluma ulaştırılması gerektiği ifade edildi.

"SEVK ZİNCİRİ İYİLEŞTİRİLMELİ VE ZORUNLU HALE GETİRİLMELİ"

“Birinci basamakta sağlık hizmetleri” masasında, aile hekimlerinin kim olduğunun tartışmalarının yanı sıra sağlık hizmetlerinin şu anki haliyle bütüncül olmadığı tartışmaları yürütüldü. Sağlık hizmetlerinin bölgesel verilmesi gerektiği, bölgelere göre değişebilmesi, ihtiyaca uygun verilmesi gerektiği belirtildi. Aile hekimliklerine diyetisyen ve psikolog atamalarının yapılması gerektiğinin tartışıldığı çalıştayda, aile hekimliği sisteminin bölge, nüfus tabanlı olması gerektiği yani, yurttaşların ikametgahı neredeyse sistemin otomatik orada hizmet veren aile hekimine taşımasının yapılması gerektiği üzerinde tartışıldı. Ayrıca aile hekimliklerinden sevk yapılırken hastanın gideceği hastaneden randevusu alınmış şekilde hastanın sevkinin yapılması gerektiği, sevk zincirinin iyileştirilmesi ve zorunlu tutulması gerektiği ifade edildi. 

Performansa dayalı ödeme sisteminden vazgeçilmesi gerektiği, performans değerlendirmesinin bilimsel kriterlere dayanması gerektiği önerildi. ASM'lerin bölge- yerleşim ve nüfus baz alınarak görece büyük laboratuvar, görüntüleme tetkiklerinin de yapılabileceği merkezler olarak inşa edilmesi önerildi.

“Birinci basamakta bağışıklama” tartışmalarında aşı reddi üzerine tartışmalar yürütüldü. Aşı reddi yapan ailelerle irtibatı sağlayacak ekiplerin oluşturulması önerildi. Öte yandan bu konuda yaptırımın gerekli olduğu ifade edildi. Çocukluk çağı aşılarının zorunluluğunun ele alındığı masada, çocukluk çağı aşılarının zorunlu olması gerektiği önerildi. Ayrıca Sağlık Bakanlığı'nın aşılarla ilgili politika üretilmesi gerektiği ifade edildi. Öte yandan aşı temininde yaşanan sorunların da konuşulduğu masada, aşı temininin sürekli sağlanması gerektiği, tereddüt oluşmasına izin verilmemesi gerektiği üzerinde duruldu. Sağlık okur yazarlığının artırılması gerektiği, tarama yaptırmayan vatandaşa sorumluluk verilmesi gerektiği önerildi.

"TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZLERİNİN KAPASİTELERİNİ ARTIRIN"

“Birinci basamakta toplum ruh sağlığı”  masasında; iş yeri sorunları, gelişimsel sorunlar, ebeveynlik sorunları, bağımlılık, destek gerektiren dezavantajlı gruplar, risk faktörü nedeniyle yönlendirilen tıbbi tanılı ya da sosyal sorun yaşamış gruplar, ilişki, gelişimsel ve yaşam dönemi sorunları, sosyal kriz sonrası sosyoekonomik ve psikososyal destek, birinci, ikinci ve üçüncü koruma, afetlere hazırlık, kadın ruh sağlığını destekleme ile sağlıktaki uygun olmayan tedavilere yönelik bilgilendirici eğitimler başlıkları tartışıldı. Toplum ruh sağlığı merkezlerinin kapasitelerinin geliştirilmesi, istihdamın hekim dışı personelle geliştirilmesi, sağlıklı hayat merkezleri ile Sağlık Bakanlığı bünyesinde bağımlılık merkezlerinin yaygınlaştırılması, ruh sağlığı merkezlerinin yasal çerçeveye kavuşturulması ve ruh sağlığı yasasının çıkarılması önerildi.

“Birinci basamakta yerel yönetimlerin rolü”nün ne olacağının tartışıldığı masada, başta temel belediyecilik hizmetlerinin yerine getirilmesi, sağlıklı çevrede yaşam hakkının sağlanması, sağlıklı ve güvenilir içme suyunun sağlanması, kirliliklerin kaynağının yok edilmesi, gezici sağlık hizmetlerinin oluşturulması, sağlıklı olmayı sağlayan destekleyen kadın, çocuk ve bebeklere yönelik destek paketlerinin dağıtılması, kadınların hayata katılması gibi politikaların güçlendirilmesi tartışıldı. (Ankara/EVRENSEL)