GıdaMO İzmir Şube Başkanı Kırım: ifşa yetmez, firmalara uygulanan yaptırımlar açıklansın

Ramis SAĞLAM
İzmir

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın iki yıl aradan sonra açıkladığı taklit ve tagsiş listesi domuz eti damgasını vurdu. GıdaMO İzmir Şube Başkanı Kırım; “Toplanılan ürünlerin, imha tutanakları ve savcılık duyuruları kamuoyuyla paylaşılsın” dedi.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2022 yılında yayınlamadığı taklit ve tagsiş listesinden sağlıksızlık ve sorumsuzluk çıktı.

Tarım ve Orman Bakanlığı taklit ve tagsiş listesini yayınlanmasının ardından halk sağlığını tehlikeye düşüren firmalar ifşa edildi. Listenin yayınlanmasının ardından et ve et ürünlerini grubunda “tek tırnaklı eti tespiti” yapılan firmalar tartışma yarattı.

Yayınlanan listede 2022 yılından itibaren 463’e yakın üründe taklit veya tağşiş yapıldığı görülürken, bu yıl yapılan 940 bin denetimde 16.000 uygunsuzluk tespit edildi. Bu uygunsuzlukların ne kadarının gıda güvenliğine dair olup olmadığı açıklamalarda ifade edilmezken, gıda ürünlerinde yüksek pestisit kalıntıları olanlar, limitlerin üzerinde mikotoksin bulunanlar ve ilgili mevzuata göre sınır değerlerin üzerinde mikroorganizma çıkan gıdalar ifşa listelerde yer almadı.

Sağlıksız gıda listesinde domuz eti kullanan işletmeler ön plana çıkarken “ifşa”dan sonra hangi işlemler yapılıyor tartışması başladı. Bakanlık denetimlerini önemsediklerini fakat bu denetim sonuçlarının hızlı bir şekilde yayınlanması gerektiğini belirten TMMOB’a bağlı Gıda Mühendisleri Odası (GıdaMO) İzmir Şube Başkanı Ömer Ulaş Kırım ile süreci konuştuk.

“İFŞA YETMEZ HANGİ İŞLEMLERİ YAPTINIZ”

Tarım ve Orman Bakanlığının uygulamasını desteklediklerini vurgulayan Kırım, ancak tek başına bu sistemin yeterli olmayacağını, sistemin başarılı olması ve halk sağlığını koruması için ceza uygulamalarının daha caydırıcı olması gerektiğini söyledi.Uygunsuzluk tespit edilen firmaların bu uygunsuzluğu yaptıkları zaman elde ettikleri gelirlerin çok üstünde cezai işlemlerle karşılaşması gerektiğini vurgulayan Kırım, “Kasım 2022’de çıkan yasa ile cezai yaptırımlar yükseltildi. Ancak o günden sonra ilk açıklanan liste bu olduğu için biz sektör paydaşlarının ve halkın bu yaptırımları takip etme şansımız olmadı. Bu sistemle birlikte firmalara uygulanan cezaların tutanaklarının, eğer ürünler toplatılıyorsa toplatma tutanaklarının, imha edilen ürünlerin imha tutanaklarının, savcılığa yapılan suç duyurularının ve bu suç duyurularının takip sonuçlarının da halkla paylaşılması gerekmektedir” dedi.

“SUÇU TEKRARLAYAN FİRMALARI KAPATTINIZ MI?​”

Bakanlığın açıkladığı listelerde tekrarlayarak suç işlemeye devam eden firmaların kaçının kapatıldığı ve hangi hususlarda yargılandıkları da kamuoyu ile paylaşılmalısı gerektiğine dikkat çeken Kırım, sadece listeler açıklanarak güçlü ve caydırıcı bir gıda güvenliği mekanizması işletilemeyeceğini söyledi.Listede onlarca farklı ürünü olan firmaları gördüklerinin altını çizen Kırım, “Bu firmaların hala faaliyetlerine devam ettikleri sistemin güvenilirliğinden ve işlevselliğinden bahsetmek mümkün değildir. Yayınlanan söz konusu listeler incelendiğinde, özellikle baharatlar, zeytinyağı, süt ürünleri, bal ile et ürünlerinde tağşişin yüksek olduğu, alkolsüz içecekler, çikolata ürünleri gruplarında ve bitki çayları başlığında ilaç etken maddesi kullanımına devam edildiği, alkollü içeceklerde ürüne dışarıdan alkol katılımının devam ettiği görüldü” bilgisini paylaştı.

Bakanlığın 17 Nisan 2022’de yayınladığı taklit-tagsiş listesiyle 2024 yılında yayınlanan liste arasında bir azalma olmadığını ifade eden Kırım, “Bu listelerin uzun süre boyunca yayınlanmamasının sebebinin siyasi kaygılar ve firma sahiplerinin şahsi çıkarlarının korunması olarak yorumluyoruz. Doğru uygulanan bir sistemde bu firmaların çoktan faaliyetleri sonlandırılmış olmalı ve bu firmaların sorumlularının toplum sağlığına kastetmekten hapis cezası ile cezalandırılması gerekmektedir” dedi.

“YETERSİZ OLAN DENETÇİ SAYISI ARTIRILMALI”

Yılda bir defa yapılan ve etkin olmayan denetim ile sektörde herhangi bir caydırıcılık oluşturulamayacağını sözlerine ekleyen Kırım, “Yetersiz olan Bakanlık denetçi sayısı arttırılmalı, Bakanlığa başta Gıda Mühendisleri olmak üzere bu konuda eğitim almış teknik personel alımları yapılmalıdır. Beyana dayalı üretim izni modelini bırakıp, tüm gıda işletmeleri için Bakanlık denetimi ve kontrolü sonucu onay verildikten sonra üretimin yapılabildiği sisteme geçilmelidir. Halkın Gıda Güvenliği, doğruluğu tespit edilmemiş beyanlara bırakılmamalıdır” ifadelerini kullandı.