Tarım arazisi, incir bahçeleri JES ve madene feda edildi

Özer AKDEMİR

Aydın’da enerji ve maden projeleri dur durak bilmiyor. Ovası Jeotermal enerji santralleri (JES), dağları maden işletmeleri tarafından delik deşik edilen Aydın’da iki yeni maden ve JES projesi için daha ÇED süreçleri başlatıldı.

PROJE İNCİR BAHÇELERİNİN ÜZERİNDE

Aydın’ın Kuyucak İlçesi Kurtuluş Mahallesi yakınlarında KOCAER ENERJİ A.Ş. adlı şirket tarafından açılmak istenen 3 adet Jeotermal Kaynak Arama Sondajlarının tamamı incir bahçelerinin içinde yapılacak. Öyle ki, şirketin Proje Tanıtım Dosyası (PTD)nin kapağındaki görselde bile incir ağaçlarının fotoğraflarına yer verilmiş. Jeotermal Kaynaklar ve Doğal

Mineralli Sular İşletme Ruhsatlı 0,93 hektarlık alandın tamamı incir bahçesi. Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı “Tarım Arazisi” olarak işlenen sondaj alanına 3 adet sondaj kuyusunun açılması planlanıyor. Sondaj çalışma alanına en yakın bahçe evi 160 m mesafede olup Kurtuluş Mahallesine bağlı bir konut. PTD’de proje yatırım bedelinin 239 milyon 700 bin lira olduğu belirtiliyor. Firma, tamamı tarım arızisinde ve incir bahçesi içinde yapılacak jeotermal sondajlarının çevreye ve tarıma olumsuz etkiye sebep olmaması için gerekli önlemlerin alındığını taahhüt ediyor. Ayrıca jeotermal sondaj arama faaliyetlerinin zeytincilik yasası açısından, kimyevi atık bırakan, toz ve duman yayan tesis niteliğinde değerlendirilmediği ileri sürülerek, projeden dolayı bitkilerde, özellikle zeytin ve incir üzerinde vegetatif ve generatif üreme açısından olumsuz etki yaratmayacağı iddia ediliyor.

JES’LERİN TALAN ÖRNEĞİ: AYDIN

Aydın bölgesinde jeotermal kuyu ve santrallerin özellikle tarımsal alanlarda, zeytin ve incir bahçelerinde yol açtığı sorunlara dair sayısız örnek var. En son Germencik Mursallar köyü yakınlarında, kadastral yolun altından geçen JES borusunun patlaması nedeniyle sıcak akışkan yaklaşık 10 dönümlük bir incir ve zeytin bahçesine dolmuştu. Zeytin ve incir ağaçları ağır metalli sıcak jeotermal akışkanı ile adeta haşlanan köylüye JES şirketi MAREN Enerjinin “ağaçlarınız kurursa yerine fidan dikeriz” teklifi köylülerin tepkisini çekmişti. Köylüler zararlarının karşılanması için şirket hakkında suç duyurusunda bulunmuştu.

Ayrıca, yine Germencik Alangüllü’de iki JES işletmesinin bulunduğu bölgedeki zeytinlikte 500’e yakın ağaç kurumuş, ağaçların JES’lerin etkisiyle kuruduğu bilirkişi raporlarına yansımıştı. Yine aynı bölgede incir bahçelerinin arasında derinliği 2 metreyi bulan kilometrelerce uzunluğa ulaşan çatlaklar olmuş, artezyen suları sıcak çıkmaya başlamıştı. Aydın’da 2010 yılında yapılan araştırmalarda artezyen kuyularının bazılarında çok yüksek oranda bor, nitrat, nitrit ve amonyak tespit edilmişti. DSİ ve Adnan Menderes Üniversitesi tarafından yapılan araştırmada en yüksek nitrit ve nitrat oranları iki JES işletmesinin ve çok sayıda jeotermal kuyusunun bulunduğu Alangüllü de tespit edilmişti.

AYDIN NAZİLLİ’Yİ KASTAMONU’YA KOMŞU YAPTILAR!

Aydın’ın Nazilli İlçesi Yellice köyü yakınında işletilmek istenen feldspat ocağı kırma eleme tesisi projesinin Proje Tanıtım Dosyası (PTD), yüzlerce sayfayı bula bu dosyaların nasıl üstünkörü ve kopyala-yapıştır ciddiyetsizliği ile yapıldığının son örneklerinden birisi. PTD’nin henüz 2. sayfasında yer alan “Proje (ÇED) Alanının Yerleşim Alanlarına ve Hassas Alanlara Göre Konumu ve Mesafesi”ni gösteren 2 no’lu tabloda proje alanının Kastamonu’nun 52 km kuzeybatısında ve Kastamonu’nun Araç İlçesinin de 16 km Kuzeybatısında uzaklıkta olduğu yazıyor! Kastamonu Araç ilçesi ile Aydın Nazilli ilçeleri birbirine tam 800 km uzaklıkta.

BİR ŞİRKET DAHA ÇED’DEN BÖYLE KAÇTI

Projenin toplamda bin 342,87 hektarlık ruhsat alanı var ancak ülkedeki birçok firmanın ÇED yönetmeliğindeki açıktan yararlanmak için başvurduğu gibi 24,44 hektarlık alanda işletme alanı olacağı ileri sürülüyor. Şirket alanın büyüklüğü 25 hektarın altında kaldığı için yönetmelik gereği ÇED Dosyası hazırlama külfetinden de kurtulmuş oluyor!

TARIM ARAZİSİNE MADEN

Firmanın maden işletmesi kurmayı planladığı alan Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında orman arazileri, tarım arazileri ve mera arazisi olarak yer alıyor. Proje kapsamında, toplam 360 bin ton/yıl tüvenan ocak üretimi gerçekleştirilmesi planlanırken, yılda 270 bin ton feldspat ve 90 bin ton pasa çıkacağı öngörülüyor. Madencilik faaliyeti ayda iki kere, yılda 120 kez olmak üzere ANFO tipi patlayıcılarla patlatma yapılacak.

Aydın il sınırları içerisinde bulunan Madran, Gökbel ve Beşparmak (Latmos) dağları, seramik ham maddesi olarak değerlendirilen, tuvalet taşı, karo fayans üretimi için kullanılan kuvars ve feldspat madenleri tarafından delik deşik edilmiş durumda.