Sorunlara "çare" bağımlılığa dönüşüyor

Adar ÇİÇEK

Antep’te uyuşturucu kullanımının iş yaşamındaki yerini konuştuğumuz işçilerin büyük çoğunluğu uyuşturucunun yaygınlığından ve sıradanlaşmasından bahsediyor. Uyuşturucu kullanan işçilerin çoğunlukla ustalık gerektirmeyen işlerde çalıştığını anlatan işçiler, halk arasında ateş-buz denilen metamfetamin ve onunla aynı etkiyi veren hapların kullanımının yaygın olduğunu söylüyor.

"SEN DE Mİ BAŞLADIN DEDİĞİM ÇOK İNSAN VAR"

Eskiden bağımlı olduğunu söyleyen bir işçi söze “‘Sen de mi başladın?​’ dediğim çok işçi var” diyerek giriyor. Bağımlı olduğu dönemde içmediği uyuşturucu kalmadığını söyleyen işçi “Bir tek ateş ve buz kullanmamıştım sonra ona da bulaştım. Maddi sorunlar, manevi sorunlar, işin içinden çıkamadığım durumlar olunca çıkış yolunu orada buluyorsun. Allah kimsenin başına vermesin abi zor iş. Fabrika içerisinde genelde arkadaşlarla enerjimizi yükseltecek, iş yapabileceğimiz maddeler kullanıyoruz. Onlar da genelde ya ateş buz oluyor ya da onun muadili haplar. Çalışmıyorsak eğer alkole de verecek paramız yoksa en ucuzu ot” diyor.

"MADDEYİ ERİTTİKLERİ MALZEMELER MAKİNELERİN ARALARINDA"

Eskiden bağımlı olan bir başka İşçi Mustafa ise, “Servislere binmeden önce arkadaşlarla alıp öyle gidiyorduk. Fabrika içerisinde en çok gece vardiyalarında kullanıyorduk. Hem yönetim olmuyor hem de uykunu kaçırıyor. En çok ateş buz ve ot kullanıyorduk. Ateş buzu çok kullanıyorlar, makine boşluklarında maddeyi içinde erittikleri malzemelerini buluyordum” diye anlatıyor. Ateş buz kullanan işçilerin çalışma tempolarında bir değişiklik olup olmadığını sorduğumuzda, “Benden daha hızlı çalışıyorlar. Fabrika yönetimi çoğunda görüyor ama sesini çıkarmıyor. Kullanım nedeni ise neredeyse hep aynı, ailevi sorunlar maddi sorunlar…” diye yanıt veriyor.

Bağımlı olduğunu söyleyen İşçi Hasan da fabrikada kimin uyuşturucu kullandığının bilindiğini söyleyor: “Herkes biliyor ama adam işini layıkıyla yapıyor sonuçta kim ne diyecek. 30 yaş altı gençler çok kullanıyor. Bizim gibi 40-45 yaşına kadar kullananlar da az değil” diyor.

SORUNLARA "ÇARE" BAĞIMLILIĞA DÖNÜŞÜYOR

Deniz İPEK

Uyuşturucu madde kullanım yaşının 18 yaş altına düşmesi ve bağımlılığın yaygınlaşmasındaki artışın ciddi tehlike haline geldiği birçok ortamda tartışılır hale geldi. Uyuşturucu çetelerinin başta yoksul semtleri hedef almasında bir yanıyla yoksulluğun yarattığı çaresizliğin ittiği şartlar bir yanıyla da çetelerin bu semtleri özellikle hedef almasının payı var. Uyuşturucunun yaygınlaşmasını iki ayrı yönüyle kavramak gerekir. Birincisi emekçi ve yoksulların oturduğu semtlerde çeteler eliyle yürütülen ticaret, ikincisi gelir düzeyi daha yüksek orta sınıf ve üniversite öğrencilerinin eğlence hayatının bir parçası olarak sıradanlaşması.

TÜİK verilerine göre suç oranlarında ikinci sırada yer alan Denizli aynı zamanda bir sanayi kenti olarak dikkat çekiyor. Sabah servis bekleyen genç bir işçinin gözlerindeki kırmızılık ve bulanıklıktan bu acı tabloyu okuyabilirsiniz. 8 ya da 12 saatlik mesai ve açlık sınırında ücret, sosyal yaşamdan soyutlayınca tırnak içinde çare; bu yükü biraz hafifleteceğini umarak uyuşturucuya yönelme olabiliyor. Bundan 5 ay önce işçilerin de yoğun oturduğu Karşıyaka Mahallesi’nden bir grup aile valilik karşısında açıklama yaparak devletten yardım istemişti. Burada basına konuşan bir mahalleli yeğeninin bağımlı olduğunu, AMATEM’e yatırmak istediklerinde kontenjan dolu olduğu için yatıramadıklarını söylemişti.

Bu konu tartışılırken Karşıyaka, Akhan, Kocabaş gibi daha sağ görüşlü işçilerin oturduğu yoksul semtler akla gelen ilk mahalleler olsa da Pınarkent gibi Alevi işçilerin oturduğu mahalleler de ailelerin sıkça şikayet dile getirdiği semtler olabiliyor. Emniyet hemen her pazartesi ‘uyuşturucu operasyonu’ bültenini basına servis ediyor. Ancak bültende toplam miktar ‘Yarım kilo uyuşturucu ele geçirildi’ cümlesinden okunsa da bunun onlarca katı yoksul gençleri bataklığa çekmeyi sürdürüyor. Ekonomik ve psikolojik tıkanmışlığın travmatik etkilerini azaltmak için gençlerin yönlendiği uyuşturucu daha travmatik sonuçlar yaratarak çaresizliği derinleştirirken düşünme ve harekete geçme yetilerini de zayıflatıyor.