AB-Çin ticaret savaşı Almanya’yı vuracak

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Avrupa Birliği (AB) ile Çin arasında uzun bir süredir başta otomobil olmak üzere değişik sektörlerde süren ticaret savaşı giderek sertleşiyor.

Almanya’nın itirazlarına rağmen AB, Çin’den ithal edilen elektrikli otomobillerden yüzde 35,3’e kadar varan gümrük vergisi alınması kararı aldı. 4 Ekim’de alınan kararın önümüzdeki kasım ayında AB Komisyonu tarafından hayata geçirilmesi gerekiyor.

Ancak, dün Berlin’de Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile bir araya gelen AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, görüşmelerin uzun sürebileceğinin mesajını verdi. Dolayısıyla, Çin’de üretilen elektrikli araçlar için belirlenen yüksek gümrük vergileri hemen yürürlüğe girmeyebilir.

Scholz görüşmede, AB ile Çin arasında yapılacak görüşmelerden olumlu bir sonuç çıkmasını beklediklerini söyledi. Kararın uygulanması durumunda sadece Çin tekellerine ait elektrikli otomobillerden değil, Çin’de üretim yapan Alman otomotiv tekellerinin ürettiği araçlardan vergi alınacak. Bu durum özellikle Volkswagen (VW) ve BMW tekellerini etkileyecek.

AB daha önce Çin’de üretilen elektrikli otomobillerin Avrupa’da en az 30 bin avrodan satılmasını önermiş, ancak Çin bu öneriyi reddetmişti.

ÇİN’İN YANITSIZ BIRAKMASI BEKLENMİYOR

AB’nin bu kararına Çin’in yanıt vermesi bekleniyor. İlk tepkisi daha çok Fransa tarafından Çin’e ihraç edilen Brandy (konyak) içkisine 11 Ekim’den itibaren yüzde 39 gümrük vergisi getirmek oldu. Çin’in ilk hamleyi Fransa’ya karşı yapması anlamlı. Zira Almanya’nın direnişine rağmen elektrikli otomobillerden yüksek gümrük vergisinin alınmasını en fazla Fransa istiyordu. Fransız konyak üreticileri ise hükümete gerilimi tırmandırmaya son vermeye çağırdı.

Ancak Çin'in bununla da kalması beklenmiyor. Önümüzdeki dönem AB’de üretilen içten yanmalı motor taşıyan (benzin ve dizel) motorlu araçlara yüksek gümrük vergisi koymayı gündemine almış bulunuyor. Bu hamleden de en fazla Alman tekellerinin etkilenmesi bekleniyor. Özellikle VW tekeli geçen yıl Çin’e 3.2 milyon araç sattı ve bu sayı ülke içinde sattığı araçtan (1.1 milyon) üç kat daha fazla.

Çin’in bu hamlesi nedeniyle Alman otomobil tekelleri BMW, Mercedes ve VW’nin borsadaki hisseleri değer kaybetti. VW gibi Mercedes-Benz ve BMW de Çin’e her yıl yüz binlerce araç satıyor.

AVRUPA E-ARABADA ÇİN İLE REKABET EDEMİYOR

AB’nin Çin’e karşı aldığı yüksek gümrük vergisi kararının arkasında iki önemli neden bulunuyor. Bunlardan birincisi Çin tarafından üretilen araçlar maliyet açısından çok daha ucuz olduğu için Avrupalı tekeller rekabet edemiyor. Genel olarak fiyatları düşürme yerine Çin’e karşı gümrük vergilerini arttırma tercih edildi. İleri sürülen nedenlerin başında Çin’in devlet olarak elektrikli araçları sübvanse edilmesi gösteriliyor. Ancak Almanya başta olmak üzere bir çok AB ülkesi de kenti otomobil tekellerine sübvansiyonlar ve primlerle destek oluyorlar.

Buna rağmen Çin tekellerinin Avrupa pazarında etkili olmasına ısrarla karşı çıkmaya devam ediyorlar. Ucuz emek ve akü üretimi ise Çinli otomobil tekellerinin Avrupa ile rekabette en önemli avantajı.

Bu sayede Çin’in en önemli otomotiv tekeli BYD eylül ayında sadece iç pazarda toplam 419 bin 426 araç satarak ederek yeni bir rekora imza attı. Bu rakam önceki aya kıyasla yüzde 12.4’lük bir büyümeye karşılık gelirken, yıllık bazda yüzde 45.9’luk bir artış anlamına geliyor. Bu, BYD’nin üst üste dördüncü rekor ayı oldu.

Satılanlar sadece elektrikli araçlar da değil. BYD, hibrit ve içten yanmalı modeller de üretmeye devam ediyor. Eylül 2024’te güçlü bir büyüme kaydeden başka Çinli otomobil tekelleri de var. AB’nin yüksek gümrük vergilerine rağmen BYD, Avrupa’da fabrika kurup üretim yapmanın planlarını yapıyor. Fabrikanın kurulacağı ülke ise Macaristan görünüyor.

AVRUPALI OTOMOTİV TEKELLERİ ENDİŞELİ

Çin otomobil tekelleri pazarlarını genişletirken BMW, Volkswagen ve Mercedes’in yanı sıra Fransız-İtalyan ortaklığına sahip Stellantis gibi tekellerden olumsuz haberler geliyor. VW tasarruf yapmak planı açıklarken bir fabrikayı kapatmayı gündemine almış durumda. BMW ve Mercedes’in satış rakamları da 2024’ün üçüncü çeyreğinde düştü.

Handelsblatt gazetesinde bugün yer alan bir habere göre, Alman otomobil tekellerinin pazar payı, koronavirüs öncesi 2019 yılındaki yaklaşık yüzde 22’ye kıyasla bu yıl yüzde 20.4’e düştü. BYD, Hyundai ve Kia (Güney Kore) ve Tesla gibi rakipler ise sürekli pazar payını arttırıyor.

TESLA’YA ÇİFTE STANDART

İkinci önemli neden ise küresel düzeyde yaşanan ABD-Çin rekabeti. ABD tekeli Tesla’nın Avrupa pazarında hızla büyümesi, Berlin yakınlarında büyük bir fabrika kurmasına sessiz kalan AB, aynı tutumu Çin tekellerine karşı sürdürmüyor. Bu da AB’nin çifte standartlı bir yaklaşım içinde olduğunu gösteriyor.

ABD ve Çin tekellerinin özellikle elektrikli otomotiv tekelleriyle rekabette zorlanan Alman ve diğer Avrupalı otomobil tekellerini zor bir gelecek bekliyor. AB-Çin ticaret savaşı, bu süreci hızlandırabilir. Rekabeti gerekçe gösteren tekellerin başvuracağı ilk adımın, VW’de olduğu gibi işten atmayı, ücretleri düşürmeyi gündeme getirmek olacağı bugünden görülebiliyor.

Ceren Ergenç

Çin ekonomisi batıyor mu, batırıyor mu?