AKP'de yine Kabine değişimi beklentisi: Erdoğan'ın iki dudağı arasında

AKP’de hangi bakan ve genel başkan yardımcısının değişeceği tartışmaları sürüyor. Her yenilgiden sonra “oyuncu değişikliği” homurtularının başladığı AKP’de, herkesin koltuğu Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde geniş yetkilerle donanan Tayyip Erdoğan’ın iki dudağı arasında. Sandıkla değil, Saray’ın imzasıyla göreve gelen bakanlarda değişikliklik, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde daha da arttı.

AKP’de kongre süreci ilçelerde başlarken, son yerel seçimlerden bu yana gündemde olan parti ve Kabinede değişiklik beklentisi Erdoğan’ın açıklamalarıyla yeniden canlandı. AKP’ye yakın köşe yazarları şimdiden hangi bakanın gidip hangisinin gitmeyeceğiyle ilgili dedikodu kazanının kaynadığına dikkat çekerken, yakın zamanda bir bakan değişiminin beklenmediği belirtiliyor. Ancak parti içerisinde, yönetimde "oyuncu değişikliğine" dair talep ve şikayetler seçimlerden beri sürüyor.

"NEREDEN NEREYE..."

Bakan değişimleri Erdoğan’ın geniş yetkilerle donatıldığı Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte daha da arttı. Yeni sistemle birlikte sandıktan değil, Cumhurbaşkanı'nın iki dudağı arasından çıkan atanmış bakanlar, özellikle parti yöneticileri tarafından “Dışarıdan geldiler, bizi dinlemiyorlar” eleştirileriyle sıkça karşılaşıyor. AKP “askeri vesayetle mücadele” ettiğini söylediği dönemlerde, "Türkiye'nin genelkurmay başkanının adını bilmeyecek seviyeye gelmesi" propagandasıyla sivilleşme iddiasında bulunurken, Erdoğan’dan sonra bir elin parmağını geçmeyecek bakanın tanındığı tek adam sistemine geçiş yaptı. Hazine, Dışişleri, İçişleri, Çevre ve Şehircilik gibi bakanlıklardaki tercihler ise iktidarın dönemsel politik rotalarını ifade ediyor.

Yeni sistemde 26 olan bakanlık sayısı 16'ya indirildi. Bazı bakanlıklar birleştirildi. 6 yeni bakanlık kuruldu. 21 Nisan 2021'de ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının ikiye ayrılmasıyla bakanlık sayısı 17'ye çıktı. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk Kabinesinde (66. Hükümet) 8 bakan ayrıldı, yerlerine 9 bakan atandı. Ayrılan isimler Mehmet Cahit Turhan, Berat Albayrak, Lütfi Elvan, Ruhsar Pekcan, Zehra Zümrüt Selçuk, Ziya Selçuk, Abdülhamit Gül ve Bekir Pakdemirli olurken yerlerine Adil Karaismailoğlu, Nureddin Nebati, Mehmet Muş, Derya Yanık, Vedat Bilgin, Mahmut Özer, Bekir Bozdağ ve Vahit Kirişçi getirildi. 4 Haziran 2023'te belirlenen ikinci kabinede (67. Hükümet) ise 2 bakan gitti ve yerlerine 2 bakan geldi. Bunlardan bazıları görevden alındı, bazıları istifa etti. İstifası kabul edilmeyen de oldu.

OTELCİ, ÖZEL OKUL PATRONU, ÖZEL HASTANE KURUCUSU…

Birinci kabinede Abdulhamit Gül, Berat Albayrak, Mevlüt Çavuşoğlu, Süleyman Soylu, Lütfi Elvan, Mehmet Muş ve Bekir Bozdağ milletvekili iken bakan olarak görevlendirildi ve vekillikleri sona erdi. Özel okul patronu Ziya Selçuk, Özel hastane kurucusu Fahrettin Koca ve otelci Mehmet Nuri Ersoy gibi isimler Erdoğan'ın dışarıdan atadığı bakanlar arasında yer aldı. 67'nci hükümette de Mehmet Özhaseki'nin yerine Çevre ve Şehircilik Bakanı olarak atanan Murat Kurum'un milletvekilliği düştü. Ticaret Bakanlığına, eşinin şirketi üzerinden değerinden yüksek fiyata dezenfektan alımı yapan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 21 Nisan 2021 tarihinde görevden alındı, yerine AKP Grup Başkan Vekili Mehmet Muş atandı.

SOYLU'NUN KABUL EDİLMEYEN İSTİFASI

Eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da görevinden istifa etti ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan istifasını reddetti. Soylu, kovid-19 sebebiyle 31 ilde 2 günlük sokağa çıkma yasağı ilan edilmesinin, yasağa saatler kala duyurulması sebebiyle gelen eleştiriler sonucunda, sosyal medyada istifa ettiğini duyurdu. Aynı akşam, muhalefet tarafından "Soylu'nun trol ordusu" olarak nitelenen sosyal medya hesaplarından Soylu'ya destek paylaşımları yapıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın istifayı reddetmesi üzerine Soylu görevine devam etti.

ÇEVRE BAKANLIĞI KAYBEDENLER KULÜBÜ GİBİ

AKP bakan değişikliklerini, futboldaki oyuncu değişikliği gibi yenilenmeye benzetirken, gerçekte öyle olmadı. Kuruluşundan bu yana birçok kadro ve ittifakıyla yollarını ayıran AKP’de, liste daraldıkça daraldı. Bu sistemin ikinci kabinesi olan 67. hükümette şu ana kadar 2 değişim oldu. 2019 yerel seçimlerinde Ankara’da kaybeden Mehmet Özhaseki, sağlık nedenlerini gerekçe göstererek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından istifa etti. Yerine son yerel seçimde İstanbul’da kaybeden Murat Kurum atandı. Aynı Kabinede Sağlık Bakanı Fahrettin Koca istifa etti, yerine İstanbul İl Sağlık Müdürü Kemal Memişoğlu atandı. (POLİTİKA SERVİSİ)