Ekonomi kötüye gidiyor, AKP ve MHP güç kaybediyor

Ekonomik kriz derinleşirken erken seçim tartışmaları da beraberinde sürüyor. Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi’nin 2 bin 235 kişiyle yaptığı saha araştırmasına göre, katılımcıların yüzde 71,7’si ekonominin kötüye gittiğini söylerken, “Erken seçim yapılmalı mı?​” sorusuna yüzde 58,5 “evet” dedi.

Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi, Türkiye genelinde seçmenlerin siyasal eğilimlerini ölçmek amacıyla, 1-9 Ekim 2024 tarihleri arasında, 18 yaş ve üzeri 2 bin 235 katılımcı ile yaptığı araştırmanın sonucu kamuoyu ile paylaştı.

Araştırma İstanbul, İzmir, Adana, Diyarbakır, Bursa, Ankara, Zonguldak, Kayseri, Van, Balıkesir, Trabzon ve Ağrı olmak üzere 12 ilde, Türkiye’nin NUTS1 (12 il) bölgelerinde CATI veri toplama tekniği kullanılarak yürütüldü. Temsili bir örneklem seçimi, TÜİK verileri ve 14 Mayıs 2023 genel seçim sonuçlarına dayandırılmış olup, yüzde 95 güven aralığında ve yüzde 2.07 hata payı ile gerçekleştirildiği bilgisini de paylaşılan araştırmada, katılımcıların yüzde 50’si kadınlardan, yüzde 50’si ise erkeklerden oluştu. Katılımcıların yüzde 14,1’i 18-24, yüzde 20,2’si 25-34, yüzde 20,5’i 35-44, yüzde 17,6’sı 45-54, yüzde 13,7’si 55-64, yüzde 13,9’u ise 65 ve üzeri yaş aralığında oldu.

Araştırma kapsamında “erken seçim talebi”, “son bir yılda ekonomik durumdaki değişiklikler”, “siyasi parti liderlerinin kamuoyu nezdindeki beğeni ve beğenmeme oranları” olmak üzere 4 başlık ele alındı.

EKONOMİ KÖTÜ GİTTİ DİYENLERİN ORANI YÜZDE 71,7

Katılımcılara “Erken seçim yapılmalı mı?​” sorusu yöneltildiğinde, yüzde 58,5 oranında bir çoğunluk erken seçime destek çıktı. Buna karşın, yüzde 41,5’lik bir kesim erken seçim istemedi. Son bir yılda ekonomik durumunuz nasıl değişti sorusuna katılımcıların yüzde 71,7’si kötüye gitti, yüzde 16,4’ü değişmedi, yüzde 11,9’u iyiye gitti yanıtını verdi. Bu sonuçlar, halkın önemli bir kısmının mevcut siyasal ve ekonomik gidişattan memnun olmadığını ortaya koyarken, diğer bir kesimin ise statükonun devamından yana olduğunu ortaya koydu. Araştırma verileri ışığında elde edilen bulgulara bakıldığında eğitim düzeyi arttıkça erken seçim talebinin yükseldiğini, gençlerin diğer yaş gruplarına kıyasla erken seçimi daha fazla istediği görüldü. Gençler, özellikle gelecek kaygısı ve değişim talepleri doğrultusunda erken seçimi bir çıkış yolu olarak gördüler. Yaşlı seçmenler ise geçmiş deneyimlerinin etkisi ve istikrar arayışı nedeniyle daha az erken seçim istedi.

“Bu pazar seçim olsa katılımcıların” oy tercihleri incelendiğinde, 14 Mayıs 2023 genel seçim sonuçlarıyla karşılaştırıldığında önemli değişiklikler olduğuna vurgu yapıldı.

Araştırmada, bu pazar seçim olsa birinci partinin kararsız ve oy kullanmayacağım diyen seçmen kitlesi yüzde 32,1.  Zafer Partisi, Yeniden Refah Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi en yüksek seçmen konsolidasyonuna sahip partiler olarak öne çıkarken, söz konusu partiler hem mevcut seçmenlerini korumuş hem de yeni seçmen kazanarak tabanlarını genişletti belirtildi.

AKP VE MHP SEÇMEN KAYBEDİYOR

Cumhur İttifakında yer alan AKP ve MHP önceki seçimlere kıyasla önemli ölçüde seçmen kaybettiği değerlendirilmesinin yapılırken, “Özellikle bu partilerin seçmenleri arasında oy kullanmama ve kararsızlık eğiliminin oldukça yüksek olması dikkat çekici bir bulgu olarak alternatif arayışları ve gri alanı şekillendirmesi bakımından önemlidir” ifadelerine yer verildi. DEM Parti ise son genel seçimlerle kıyaslandığında oylarını büyük oranda koruduğu değerlendirmesi yer aldı.  Araştırma DEM Parti’nin kısmi bir durağanlık içinde olduğunu ortaya koyarken, ortaya çıkan sonuçlara göre, Türkiye siyasetinde parti tabanlarının yeniden şekillendiğini ve seçmen eğilimlerinin değişime açık olduğunu gösterdiği belirtildi.

Zafer Partisi ve Yeniden Refah Partisi’nin yükselişi, özellikle seküler sağ ulusalcı/milliyetçi ve muhafazakâr seçmenler arasında yeni bir arayışın işareti olarak değerlendirilirken, AKP ve İYİP’in kayıpları ise, bu partilerin geleneksel tabanlarında çözülmeler yaşandığını ve seçmenlerinin başka alternatiflere yöneldiğini gösterdiği ifade edildi. CHP’nin ise mevcut seçmenini büyük oranda koruduğu, diğer partilerden seçmen geçişlerinin yaşandığı bir parti olarak ön plana çıktığı belirtildi.

Araştırma bulguları şu şekilde ifade edildi: “Türkiye siyasetindeki kutuplaşmanın derinleştiğini ve halkın mevcut liderlerden memnuniyetsiz olduğunu göstermektedir. Erken seçim talebi ve ekonomik durum hakkındaki olumsuz değerlendirmeler, halkın siyasal değişimle ilgili arayışını yansıtmaktadır. Seçmen eğilimleri ise, partiler arası dinamiklerin ve ittifakların yeniden şekilleneceğine dair güçlü işaretler vermektedir. Seçmenlerin yeni lider arayışında olduğu bu dönemde, siyasi partilerin stratejilerini gözden geçirmesi ve değişen toplumsal beklentilere uygun politikalar geliştirmesi büyük önem taşımaktadır.” (İstanbulEVRENSEL)