18 Ekim 2024 12:15

AB Zirvesi: Mültecilerle her alanda ‘mücadele’ kararı

AB Zirvesi’nin başlıca gündemi mülteciler oldu. Polonya’nın iltica hakkını tamamen rafa kaldırması, İtalya’nın mültecileri Arnavutluk’taki kamplara göndermesi “örnek uygulamalar” olarak desteklendi.

Fotoğraf: Dursun Aydemir/AA

DÜNYA

Paylaş

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Brüksel’de dün başlayan ve bugün sona erecek Avrupa Birliği (AB) Liderler Zirvesi’nin başlıca gündemi mülteciler oldu. Zirve öncesinde Polonya’nın iltica hakkını hükümet kararıyla tamamen rafa kaldırması, İtalya’nın mültecileri Arnavutluk’taki kamplara göndermesi bundan sonraki “örnek uygulamalar” olarak ele alındı.

Zirvede, iltica hakkını kaldıran Polonya Başbakanı Donald Tusk’a tam destek verildi. Başta Finlandiya ve Baltık ülkeleri olmak üzere birçok AB ülkesi, Belarus’un mültecileri kullanarak AB’de istikrarsızlık yaratmaya çalıştığını ileri sürerek, Polonya’nın Belarus üzerinden gelen mültecileri almama kararına sahip çıktılar. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen diğer ülkelerin de Rusya ile olan sınırlarını kapattığını örnek göstererek, “Rusya ve Belarus Avrupa’nın güvenliğini ve toprak bütünlüğünü zayıflatmaya çalışıyor. Bunlar devlet aktörleri tarafından gerçekleştirilen hibrit saldırılardır” dedi.

AB DIŞINDA KAMPLAR KURMA ÇAĞRISI

Zirve öncesinde İtalya’nın iltica başvurusunda bulunan bir grup mülteciyi NATO üyesi olan ama AB üyesi olmayan Arnavutluk’daki kamplara göndermesi, diğer ülkelerdeki aşırı sağcı yönetimleri ve liderleri heyecanlandırdı. Zirve kapsamında en çok tartışılan konulardan birisi AB dışında mülteci kamplarının kurulması oldu. Ursula von der Leyen de zirve öncesinde yaptığı açıklamada, AB dışında mülteci kamplarının kurulmasından yana olduğunu söyledi.

Hollanda zirvede Arnavutluk ve daha önce gündeme gelen Ruanda’nın yanı sıra Uganda’yı da önerdi. Aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nin koalisyonun büyük ortağı olduğu Hollanda’da kısa bir süre önce iltica başvurusu kabul edilmeyen mültecilere verilen yardımların sınırlandırılması kararı alınmıştı.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz ise AB dışında mülteci kamplarının kurulmasına karşı olduğunu söyledi. Scholz, kamplar yerine mültecilerin geldiği ülkelerle iş birliği yapılarak sınır dışıların gerçekleştirilmesi çağrısında bulundu.

HIZLI SINIR DIŞI PLANI HAZIRLANACAK

Öneriler üzerine AB Komisyonu, sınır dışı etme konusunda bir plan hazırlayacak. Bu kapsamda mültecilerin geldiği ülkeler ve bölgelerde sınır dışı edilmeleri için görüşmeler ve anlaşmalar yapılacak. Üçüncü ülkelerle anlaşmalar olarak adlandırılan bu süreçte mültecilerin kullandığı transit yolların kapatılması da bulunuyor. Zirvenin sonuç bildirgesinde AB’nin mültecilere yaklaşımı “Bütün düzeylerde kararlı önlemler almak” olarak yer aldı.

Bu da daha az mültecinin AB’ye ulaşması için her alanda çalışmaların yapılacağı anlamına geliyor. Geçiş yollarını kapatmak için daha önce de bir dizi önlem alan AB’nin bundan sonra yapacaklarının başında iltica başvurusunda bulunanları AB dışında göndermek temel politika olacak. Bu konuda genel bir uzlaşma sağlanmış görünüyor. İlticanın bir insan hakkı olduğu, en çok mültecinin geldiği ülkelerde savaş ve yıkımın nedenleri ise AB liderlerinin gündeminde değil.

AŞIRI SAĞCILAR ETKİLİ

Mültecilere karşı aşırı sağcıların başını çektiği ülkeler baskıyı artırdı. Zirve öncesinde İtalyan Başkanı Giorgia Meloni, Hollanda Başbakanı Dick Schoof ve Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen tarafından çağrısı yapılan bir toplantı da gerçekleştirildi.

Toplantıya Yunanistan, Avusturya, Kıbrıs, Malta, Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve Polonya hükümet başkanlarının yanı sıra Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ve göç konusunda sert tutumuyla tanınan AB Dönem Başkanı Macaristan’ın Başbakanı Viktor Orbán da katıldı. Bu ülkeler AB’nin sığınmacılar politikasının daha da sertleştirilmesinden yana.

GELEN MÜLTECİLERİN SAYISI YÜZDE 42 AZALDI

AB zirvesinde yoğun bir şekilde mültecilerle mücadele ele alınırken, AB’ye ulaşan mülteci sayısı da önemli oranda azalma var. AB sınır koruma ajansı Frontex tarafından yayımlanan son verilere göre bu yılın ocak ayından eylül sonuna kadar AB’ye 166 bin iltica gerçekleşti. Geçen yılın ilk dokuz aylık dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 42’lik bir düşüş söz konusu. Balkanlar ve Akdeniz üzerinde gelenlerin sayısı azalırken Belarus sınırı üzerinden gelenler yüzde 192 arttı.

AB’ye iltica başvurusunda bulunanların başında Suriye, Mali ve Ukrayna vatandaşları geliyor. Geçen yıl yaklaşık 300 bin kişi AB’ye iltica başvurusunda bulunmuştu.