BRICS zirvesi yarın başlıyor: ‘Putin için bir zafer anı’
NATO Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin “Zafer planı”nı tartışırken Rusya'nın Kazan kentinin ev sahipliği yaptığı BRICS zirvesi yarın başlıyor.
Fotoğraf: İran Cumhurbaşkanlığı
NATO’nun, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin “Zafer planı”nı tartıştığı günlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, aralarında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Hindistan Devlet Başkanı Narendra Modi, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da bulunduğu çok sayıda ülke liderini ülkesinde ağırlıyor.
Kazan kentinde yarın gerçekleştirilecek BRICS (bloğun ilk bileşenleri olan Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın İngilizce isimlerinin baş harfleri) toplantısına Mısır, Etiyopya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi ülkeler de katılacak. Putin’in dış politika yardımcısı Yuri Ushakov 32 ülkenin katılımı teyit ettiğini ve 20’den fazlasının devlet başkanı göndereceğini söyledi. Ushakov, Putin’in yaklaşık 20 ikili görüşme gerçekleştireceğini ve zirvenin Rus topraklarında “şimdiye kadar düzenlenen en büyük dış politika etkinliğine” dönüşebileceğini söyledi.
Putin, zirveye Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ı da beklediklerini söylemişti. Öte yandan Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva’nın rahatsızlığı nedeniyle zirveye katılmayacağı açıklandı.
KREMLİN İÇİN FIRSATLAR
Basına yansıyan yorumlarda Rusya’nın “küresel müttefikleriyle omuz omuza durma görüntüsü” vereceğine dikkat çekilirken Rusya’nın ekonomisini ve savaş çabalarını desteklemek üzere bir dizi anlaşma için de girişim de bulunacağı belirtiliyor.
BRICS’in halihazırda 10 üyesi, satın alma gücü paritesine göre küresel GSYH’nin yüzde 35.6’sını oluşturuyor. Bu oran dünyanın 7 büyük ekonomisi olan G7 ülkelerinin yüzde 30,3'ünden daha fazla. Yine dünya nüfusunun da yüzde 45’ini temsil ediyor.
Carnegie Rusya Avrasya Merkezi Direktörü Alexander Gabuyev, Foreign Affairs’de eylül ayında yayımlanan analizinde zirvenin “Putin’in için bir zafer anı” olacağı yorumu yapılmıştı.
Amerikan haber ajansı AP’ye verdiği görüşünde de Gabuyev, “BRICS’in bir parçası olmak için gerçekten de çok fazla koşul yok. Aynı zamanda, tüm bu liderlerle daha fazla yüz yüze görüşmek de dahil olmak üzere karşınıza ilginç fırsatlar çıkabilir” dedi. Gabuyev, Putin için zirvenin kişisel olarak önemli olduğunu çünkü Batı’nın kendisini izole etme çabalarının başarısız olduğunu göstereceğini söyledi.
Gabuyev, zirvenin hem içeride hem de dışarıda “Rusya’nın Batı hakimiyetine son verecek bu yeni gruba liderlik eden önemli bir oyuncu olduğunu göstereceğini, bunun da Putin’in kişisel anlatısı olduğunu” belirtti.
Bu arada Kremlin Sözcüsü Dimitry Peskov Izvestia gazetesine yaptığı açıklamada, Ukrayna sorununun BRICS zirvesinin gündeminde yer almayacağını söylese de “Bu konu zirvenin gündeminde yer almıyor, ancak her katılımcı uygun gördüğü şekilde konuyu tartışabilir” ifadelerini kullandı.
SWIFT’E ALTERNATİF ARAYIŞI
Rusya ayrıca küresel banka mesajlaşma ağı SWIFT’e alternatif olacak bir ödeme sistemi projesine daha fazla ülkenin katılmasını ve böylece Moskova’nın yaptırım endişesi olmadan ortaklarıyla ticaret yapabilmesini istiyor.
Putin, geçtiğimiz pazartesi BRICS ülkelerinden basın mensuplarıyla yaptığı basın toplantısında genişlemenin yanı sıra yeni bir uluslararası ödeme sistemi konusunun da ele alınacağına belirtmiş ve “Bu mali bilgilerin merkez bankaları arasındaki transferine ilişkin bir sistem, SWIFT’in muadili, uluslararası ödemeleri sağlıyor” demişti.
Gabuyev, “Rusya’nın fikri şu: Çin, Rusya, Hindistan, Brezilya ve Suudi Arabistan gibi ABD için hayati önem taşıyan birçok ülkenin yer aldığı bir platform yaratırsanız, ABD bu platformun peşine düşmeye ve yaptırım uygulamaya hazır olmayacaktır” dedi.
İRAN’LA KAPSAMLI STRATEJİK ORTAKLIK
Rusya’nın bugünlerde ABD ve İsrail’in saldırı hazırlığında bulunduğu İran ile bir “kapsamlı stratejik ortaklık” anlaşması imzalayarak Moskova ve Tahran arasındaki giderek yakınlaşan bağları güçlendirmesi bekleniyor.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, anlaşmanın karşılıklı askeri yardımı içerip içermeyeceği sorulduğunda yorum yapmamış, “Çalışmalar tamamlandığında belgenin içeriğini öğreneceğiz” ifadesini kullanmıştı.
ÇİN’İN BRICS’TEN BEKLENTİLERİ
Çin için ise BRICS, güvenlik odaklı Şanghay İşbirliği Örgütü ile birlikte, ABD liderliğindeki dünya düzenine alternatif oluşturmayı amaçladığı çeşitli uluslararası örgütler arasında yer alıyor. Jamestown Vakfı’nda kıdemli bir Çin uzmanı olan Willy Lam, Çin Lideri Şi’nin BRICS’in genişlemesi için bastırdığını ve Kazan zirvesinin genişleyen bloktaki ekonomik, teknolojik ve askeri bağları pekiştireceğini söyledi.
Lam, Pekin ve Moskova’nın ayrıca yeni bir uluslararası ticaret para biriminin “dolar hegemonyasına meydan okuyup okuyamayacağını” görmek istediklerini de ekledi.
Zirve Şi ve Putin’in yakın ilişkilerini sergilemelerine de olanak tanıyacak. İkili, mayıs ayında Pekin’de ve temmuz ayında Kazakistan’daki ŞİÖ zirvesinde olmak üzere bu yıl en az iki kez bir araya gelmişti.
Berlin’deki Mercator Çin Araştırmaları Enstitüsü’nden dış politika ve güvenlik uzmanı Eva Seiwert’a göre, “Putin Çin-Rusya ilişkilerinin her zamanki gibi iyi görünmesini isterken, Şi de Batılı devletlere ve diğerlerine Pekin’in Rusya’nın Ukrayna’daki savaşında resmi olarak ‘tarafsız’ kaldığı ve Moskova’nın resmi bir müttefiki olmadığı mesajını vermek isteyebilir” (DIŞ HABERLER)
