İsrail’e silah satanları SAHA fuarında ağırladılar

Gözde TÜZER

İktidar Filistin hamasetine “İsrail’e silah ambargosu için uğraşıyoruz” söylemleriyle devam ederken, savaş simsarları İstanbul’da ağırlandı. Uluslararası Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi Fuarı Saha Expo’da, Gazze bombalanırken İsrail’e silah satan şirketleri de ürünlerini pazarladı.

“Türkiye'nin ve Avrupa'nın en büyük sanayi kümelenmesi” olarak tanımlanan ve SAHA İstanbul tarafından Cumhurbaşkanlığı himayesinde organize edilen, 6 bakanlık ve Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığının desteklediği, Anadolu Ajansının (AA) global iletişim ortağı olduğu SAHA EXPO “2024 Uluslararası Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi Fuarı” 22 Ekim’de başladı. İktidarın milli savunma sanayi başarılarını sergilemekle övündüğü silah fuarında, Gazze bombalanırken İsrail’e silah ve mühimmat satan yabancı şirketler de ağırlandı.

LEONARDO: UÇAK VE DENİZ TOPU SATTI

İtalyan menşeli Leonardo şirketi, İsrail hava ve deniz kuvvetlerine silah ve uçaklar konusunda satış yapıyor. İsrail'in Gazze'ye düzenlediği saldırısında yer alan Sa'ar 6 korvetlerine monte edilen dört adet Süper Rapido çok beslemeli deniz topu sağladı. Leonardo, İsrail Hava Kuvvetlerinin "Lavi" ve AW119Kx eğitim uçaklarını da üretiyor. Haziran 2023'te Leonardo, İsrail Savunma Bakanlığı (IMOD) ile araçlar için taktik radar sistemlerinin tedarikine ilişkin yaklaşık 8 milyon NIS (yeni İsrail şekeli) tutarında bir sözleşme imzaladı.

THALES: F-35 PARÇALARI TEDARİK EDİYOR

Savunma, havacılık ve uzay, uzay ve dijital kimlik ve güvenlik alanlarında üretim yapan Fransız savunma ve mühendislik şirketi Thales, 2024’te İsrail'e F-35 için parça tedarik ederek askeri ekipman sağladığı için Gazze'deki Filistinlilerin öldürülmesine katkıda bulunduğu gerekçesiyle tepki topladı. Hollanda'da pek çok kişi, İsrail'e savaş malzemesi sağladığı iddia edilen Thales'in iş yerlerini işgal etmişti.

BAE SYSTEMS: MAKİNELİ TÜFEK ÜRETİYOR

Fuardaki şirketlerden biri de  “BAE Systems” oldu. Her F-35'in yüzde 15'ini oluşturan parçaların üretildiği Birleşik Krallık merkezli “BAE Systems”, F-15, F-16 ve F-35'lerin bazı parçalarını da üretiyor. BAE'nin bazıları İsrail'e tedarik edilenler de dahil olmak üzere F-16'ları da donatıyor. Bununla beraber şirketin İsrail için “MK 38 Mod 2 makineli tüfek sistemi”ni üreterek tedarik ettiği de biliniyor. BAE Systems’ın İsrail'in Gazze saldırılarının başladığı 7 Ekim 2023'ten sonra hisselerinde yüzde 12'lik artış kaydedildi.

L3HARRİS: GÖZETLEME EKİPMANI SUNUYOR

L3Harris Technologies, merkezi ABD Florida'da bulunan ve İsrail ordusu ile ABD göçmenlik yetkililerine telefon izleme cihazları ve diğer ekipmanlar sağlayan bir ABD silah üreticisi. İsrail askeri kontrol noktalarında kullanılmak üzere gözetim teknolojileri sağlıyor. Şirket, askeri ve kolluk kuvvetleri uygulamaları için gözetleme ekipmanı ve elektronik savaş teknolojileri üretiyor.

BORSADA KANLI YÜKSELİŞ

Bu arada SAHA EXPO’da da yer alan savaş şirketlerinin borsadaki hisseleri de gittikçe değerleniyor. Anadolu Ajansının 14 Ekim 2024’te hazırladığı “Küresel savunma ve havacılık şirketleri yatırımcısını sevindirdi” başlıklı habere göre; Yılın 9 ayında; Leonardo yüzde 34, Thales yüzde 6.4 ve BAE Systems yüzde 11.4 değer kazandı. İtalyan Leonardo şirketinin Rheinmetall ile ortak şirket kuracağına yönelik haberler de iki şirketin borsa performanslarını olumlu etkiledi. Thales ise Ukrayna'ya hava savunma sistemi sağlanmasına ilişkin Ukrayna ile sözleşme imzaladı.

FUARDA 6.2 MİLYAR DOLARLIK ANLAŞMA

120’den fazla ülkeden 1478 firmanın katıldığı fuara dair konuşan SAHA İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Bayraktar bundan 20 yıl önce sadece 17 savunma şirketi bulunurken bu sayının bugün 3 bin 500'e ulaştığına işaret ederek, 250 milyon dolarlık ihracatın ise 5.5 milyar doları aştığını dile getirdi. SAHA EXPO 2024 süresince 133 imza töreninde toplam 6.2 milyar dolarlık anlaşmanın imzalanacağını belirten Bayraktar, bunun 4.6 milyar dolarlık kısmının ihracat sözleşmeleri olduğuna dikkati çekti. Bayraktar, “Geçen yıl Türk savunma ve havacılık sektörünün ihracatı 5.5 milyar dolar olarak gerçekleşmişti, bu fuarda 1 yıllık ihracatımıza yakın seviyede ihracat anlaşmalarına imza atıyoruz" dedi.

Cumhurbaşkanının damadı ve Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar da “Bu vatanın mühendis bir evladı olarak, milli teknoloji hamlesinin güçlenerek büyümesine tanık olmanın mutluluğunu yaşıyorum” sözleriyle fuarla övündü.

DÜNYA SİLAH ENDÜSTRİSİ İSRAİL’E ÇALIŞIYOR

Silah Ticaretiyle Mücadele Kampanyası (CAAT) verilerine göre; İsrail'in kendi silah endüstrisinin yanı sıra, ABD İsrail'e silah sağlayan en büyük tedarikçi. Ancak, özellikle Almanya, İtalya ve Birleşik Krallık olmak üzere çok sayıda ülke de büyük tedarikçiler arasında.

İNGİLTERE: İsrail'e son 10 yılda askeri ekipman ve silah ticaretinin boyutu 495 milyon sterlini buldu.

ABD: Reuters'a göre 7 Ekim 2023-28 Haziran 2024 döneminde ABD’nin İsrail’e bombardıman uçaklarında kullanılan bir tonluk en az 14 bin MK-84 bombası, 6 bin 500 adet 227 kilogramlık bomba, 3 bin hassas güdümlü havadan karaya Hellfire füzesi, 1000 sığınak imha edici bomba, 2 bin 600 havadan atılan küçük çaplı bomba ve diğer mühimmatı sevk ettiğini bildirdi. 26 Eylül'de Washington'da, Tel Aviv'in 8.7 milyar dolar değerindeki Amerikan savaş yardım paketi imzalandı.

ALMANYA: Almanya, 2023'te İsrail'e bir önceki yıla göre 10 kat artışla 326.5 milyon avro değerinde silah teslimatı yaparken, özellikle 7 Ekim'den sonra silah satışında artış oldu.

İSVEÇ: Ekim 2023 sonunda Gazze'ye saldırılarda adı geçen İsrailli savunma şirketi Elbit Systems ile yaklaşık 170 milyon dolar değerinde 10 yıllık anlaşma imzaladı.